«شی جین‌پینگ» در ماه مارس سال 2007  میلادی به عنوان دبیر کمیته حزب شهرداری از استان «جه‌جیانگ» به «شانگهای» منتقل شد. شانگهای یک کلان‌شهر بین‌المللی مدرن با جایگاهی مهم در نقشه اقتصادی کشور چین محسوب می‌شود؛ در آن زمان، اقتصاد شانگهای برای پانزدهمین سال متوالی رشدی دو رقمی را تجربه می‌کرد و قرار بود در سال 2010 اکسپوی جهانی در آنجا برگزار شود.

با اینکه دوره تصدی‌گری آقای «شی» در شانگهای فقط هفت ماه و چهار روز بود اما او عادت خود یعنی جستجوی دقیق و کامل پس از ورود به هر جا را حفظ کرده بود. با مردم صحبت می‌کنند و درباره شرایط می‌آموزند و به خود انگیزه می‌دهند.

بر اساس تنگناه‌های منابع و شرایطی که آن زمان شانگهای با آن روبرو بود (در خصوص طراحی صنعتی ویژه)، شی جین‌پینگ ایده راهبردی توسعه مشترک صنعتی «سه، دو، یک» و توسعه یکپارچه با توجه به شرایط واقعی شانگهای را مطرح کرد. «سه» بیانگر صنعت خدمات بود، «دو» بیانگر صنعت و «یک» بیانگر کشاورزی. همه اینها نیازمند نوآوری مستقل بودند تا به نیروی محرکه اساسی برای توسعه شانگهای تبدیل شوند.

این مفاهیم تاثیر عمیقی بر توسعه طولانی مدت شانگهای گذاشت.

ایجاد ساختار صنعتی شانگهای

«بسیاری از شهرها در گذشته به داشتن دودکش‌های زیاد افتخار می‌کردند؛ اما حالا دودکش‌های زیاد نماد شهرهای عقب افتاده هستند.»

--شی جین پینگ

در اوایل آوریل 2007 یعنی اندکی پس از ورود آقای «شی» به شانگهای، او نامه مفصلی که لحنی فوری داشت، دریافت کرد.

این نامه به قلم «زنگ شی‌ون» معاون وقت رئیس شرکت «یونیلور گریتر چاینا» نوشته شده بود. او در این نامه آورده بود: «یونیلور در حال ارزیابی یک راهبرد جهانی برای ساخت بزرگترین مرکز تحقیق و توسه جهان است. با این وجود به دلایل مختلف این پروژه هنوز نتوانسته آغاز شود.

یونیلیور با سابقه بیش از 100 ساله خود یکی از بزرگترین شرکت‌های کالاهای مصرفی در جهان محسوب می‌شود. محصولاتش شامل نیازمندی‌های روزانه خانوارها و تولیدات غذایی مختلف را با بیش از 400 برند زیرشاخه آن است.

یونیلور از سال 2002 به طور پیاپی پنج کارخانه تولیدی خود در شانگهای را تعطیل و آنها را به استان «آن هوی» در مرکز چین منتقل کرده بود. این اقدام باعث به وجود آمدن نگرانی‌هایی در شانگهای شده بود. اگر یک شرکت چندملیتی پنج کارخانه خود را تعطیل کند، قطعا فشارهای منفی بر دولت محلی مثل کاهش مالیات، تاثیر بر اشتغال کارکنان و غیره خواهد گذاشت.

شانگهای در سال 2007 در یک دوره بحرانی اصلاح عمیق ساختار صنعتی آن قرار داشت. سرانه تولید ناخالص داخلی شانگهای از هفت هزار دلار فراتر رفته و این در دوره گذار از صنعتی سازی قدیم به دوره پسا صنعتی سازی بود. بر اساس تجربه بین‌المللی، این شرکت خدماتی فراگیر خواهد شد.

بعدا، زنگ شی‌ون به شی جین پینگ که برای بازدید از شرکت یونیلور آمده بود گفت تعطیلی کارخانه‌های تولیدی بخشی از تغییر و تحول راهبردی جهانی شرکت بوده است: «پس از انتقال ظرفیت تولید به آن هوی، این گروه یک دفتر منطقه‌ای و بزرگترین مرکز تحقیق و توسعه در جهان را در شانگهای تاسیس خواهد کرد.»

آقای «شی» این ایده را تایید کرد و گفت: «تجمع مراکز پژوهشی علمی در شانگهای بسیار مهم است و شما سرآمد این حوزه شده‌اید. شما باید از استعداها و بازارهای چین برای توسعه اقتصادی چین بهره ببرده و در عین حال باید نتایج تحقیق و توسعه چین را به جهان معرفی کنید و به سراسر جهان کمک نمایید.»

زنگ شی‌ون توضیح داد که هزینه‌های کسب و کار در شانگهای در حال افزایش هستند و دیگر مثل گذشته مزیت هزینه‌های پایین در آنجا وجود ندارد اما شرکت یونیلور معتقد است که شانگهای مزایای منحصربفردی در حوزه استعدادهای با کیفیت بالا دارد.

وی تاکید کرد: بیش از 80 درصد شرکت‌های شانگهای اکنون پرسنل تحقیق و توسعه و مدیریتی هستند.

آقای شی فورا پاسخ داد: این وضعیت درست شهر شانگهای است.

این ارزیابی بشدت دقیق به شرکت‌های با سرمایه خارجی شانگهای اعتماد به نفس بخشید و مسیر درست توسعه شانگهای را مشخص کرد.

«شی جین پینگ» یک تصویر ذهنی برای توسعه شانگهای در ذهن داشت و می‌گفت: «بسیاری از شهرها در گذشته به داشتن دودکش‌های زیاد افتخار می‌کردند؛ اما حالا دودکش‌های زیاد نماد شهرهای عقب افتاده هستند. اما آیا کاهش دودکش‌ها به معنی رها کردن تولید است؟»

آن زمان در شانگهای، اتفاق نظر برای اصلاح و تعدیل ساختار صنعتی وجود داشت اما مشکلاتی بر سر راه وجود داشت که باید حل می‌شد: مسیر مشخص بود اما چگونه باید این کار انجام می شد؟ کدام اقتصاد خدماتی باید توسعه می‌یافت؟ آیا شانگهای می‌خواست از الگوی برخی کلان‌شهرها در کشورهای توسعه یافته تقلید کند و تمام تلاشش را برای توسعه صنعت ثالث به کار گیرد و در عین حال صنعت ثانویه را تحت فشار قرار دهد یا حتی رها نماید؟ آیا سنت قدیمی تولید باید حفظ می‌شد؟ آیا ما هنوز باید به کار کشاورزی می‌پرداختیم؟ کشاورزان در آینده چه خواهند کرد؟

«روستاها، کپسول اکسیژن و ریه سبز شانگهای محسوب می‌شود.»

--شی جین پینگ

آقای «شی» پس از پژوهش عمیق مسیر بازسازی صنعتی شانگهای را پیشنهاد داد؛ «علاوه بر ناحیه شهری خالص 600 کیلومتر مربعی در شانگهای،‌ فضای فراوانی در حومه وجود دارد که به 6 هزار کیلومتر مربع می‌رسد. این فضای راهبردی برای توسعه اقتصادی آینده شانگهای است. اگر صنعت ثانویه به شکل مصنوعی توسعه نیابد، تولیدات نخستین فرصت را از دست خواهند داد منجر به ایجاد مکانیزم راه حل ریسک اقتصاد شهری نخواهد شد.»

وی با اشاره به ساختار روستا، بحث «کپسول اکسیژن» و «ریه سبز» شانگهای را مطرح کرد، عواملی که عملکردشان را نمی‌توان با صنایع دیگر جایگزین نمود.

ساخت مناطق روستایی در حومه شهر، منجر به تقویت هر چه بیشتر و فراگیرتر شانگهای خواهد شد. به تدریج، مناطق حومه شانگهای، کشاورزی مدرن و پیشرفته را با بهره گیری از «تجربه آلمان» توسعه داده و پایگاه هلو و انگور را ایجاد کردند.

«کلید ساخت یک مرکز مالی، استعداد است.»

--شی جین پینگ

اقتصاد خدماتی در شانگهای چگونه باید توسعه می‌یافت؟ در آن زمان یکی از اهداف دولت مرکزی برای شانگهای ساخت یک مرکز مالی بین‌المللی بود. بیش از 100 هزار متخصص امور مالی در شانگهای بودند که کمتر از یک درصد جمعیت شانگهای را به خود اختصاص می‌دادند اما در مراکز مالی بین‌المللی مانند لندن و هنگ کنگ نسبت این متخصصان به 5 درصد رسیده بود.

شی جین پینگ تاکید کرد که کلید ساخت یک مرکز مالی، استعداها هستند و باید تدابیری به منظور رفع موانع و جذب شمار بیشتری از استعدادهای مالی در شانگهای به کار گرفته شود.

در سال 2007، اندیشکده انگلیسی «گروه زد/ین» شاخص مرکز مالی را برای نخستین بار در جهان منتشر ساخت. شانگهای جایگاه بیست و چهارم را به دست آورده بود و از لندن به عنوان رتبه نخست مرکز مالی جهان 193 امتیاز عقب‌تر بود. اما شانگهای در مارس 2021، سومین مرکز مالی جهان شد و 22 امتیاز کم‌تر از نیویورک به عنوان اولین مرکز مالی و لندن به عنوان دومین مرکز مالی جهان، کسب کرد.

اکنون شانگهای یک سیستم بازار مالی کامل را ساخته، موسسات مالی بزرگ داخلی و خارجی را گرد هم آورده و به خط مقدم درهای باز مالی سرزمین اصلی چین به سوی جهان خارج تبدیل شده است.

در حوزه طرح اقتصاد خدماتی، «دیزنی لند» نیز پس از افتتاح شعبه‌اش در شانگهای به یکی از مقاصد گردشگری بسیار محبوب تبدیل شده است.

«با پایگاه صنعتی قدیمی به مثابه باری بر دوش شانگهای رفتار نکنید بلکه آن را یک ثروت برای شانگهای بدانید.»

--شی جین پینگ

به منظور توسعه صنعت ثالث یا همان اقتصاد خدماتی، شانگهای صنعت تولید سنتی خود را رها نکرده است. شی جین پینگ در این باره گفت: «شانگهای از دیرباز پایگاه صنعتی قدیم چین بوده است. با این موضوع به مثابه باری بر دوش شانگهای رفتار نکنید بلکه آن را یک ثروت برای شانگهای بدانید.»

بر همین اساس وی پیشنهاد کرد شانگهای بهتر است رقابت پذیری صنایع تولید پیشرفته را بهبود بخشد و برای نقش حمایتیِ صنایع تولیدی پیشرفته در رشد اقتصادی، اهمیت قائل شود.

پروژه ساخت هواپیمای غول پیکر داخلی در شانگهای بنیان گذاشته شده است. در حال حاضر، ابر کارخانه شرکت خودروسازی «تسلا» که یکی از خودروسازان الکتریکی برتر جهان محسوب می‌شود، به یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه جهانی آن تبدیل شده است.

در حال حاضر، «ساختِ شانگهای» به چرخه زندگی وارد شده و «خدمات در شانگهای» نیز ابداع شده و استانداردهای جدیدی را در بسیاری از زمینه‌ها ایجاد کرده است. باز بودن، نوآوری و جامعیت «نماد درخشان» شانگهای شده است.

شی جین پینگ از سال 1982 که معاون دبیر کمیته حزب در یک بخش کوچک در 300 کیلومتری پایتخت بود تا وقتی که برای خدمت در دولت مرکزی در اکتبر 2007 به پکن بازگشت یعنی از سن 29 تا 54 سالگی،‌ در چهار استان، منطقه خودمختار و ‌شهر چین در عالم سیاست سرمنشاء اصلاحات بزرگ و تاثیرگذار در این مناطق بوده است.

این روند 25 ساله یک روند رشد و آماده‌سازی رهبر یک کشور بزرگ محسوب می‌شود و همچنین روندی برای تعمیق اصلاحات مداوم چین و در هم تنیدگی عمیق آن با جهان به حساب می‌آید.

آقای «شی» با یک روحیه اصلاح طلبی «جسارت اول بودن در جهان» و حس مسئولیت پذیری، تاثیری ابدی بر توسعه چین گذاشته است.