در مبادلات بینالمللی، با فرض پایبندی به اصول منشور ملل متحد و قوانین بینالملل، طبیعی است که سیاستمداران همه کشورها از منافع خود دفاع کنند، اما حیرت آور این که برخی از سیاستمداران اروپایی کورکورانه از ایالات متحده پیروی میکنند به گونهای که حتی آسیب جدی به منافع خود میرسانند.
ایران اخیرا از اروپا خواست که منافع خود را فدای آمریکا نکند تا مرتکب اشتباه راهبردی نشود. «علی باقری» معاون وزیر خارجه ایران در جریان تور اروپایی خود در مجارستان، در پاسخ به پرسش خبرنگار یکی از نشریات بوداپست در باره روابط ایران با روسیه و چین گفت: ایران هیچ محدودیتی در قبال روابط با دیگر کشورها قائل نیست، اما در شرایطی که اروپاییها با وجود داشتن قراردادهای بلندمدت با طرفهای ایرانی و صرفا به دلیل فشار آمریکا، منافع آمریکا را بر منافع ملتهای اروپایی ترجیح داده و منافع خود را زیر پا گذاشته و مناسبات اقتصادی خود را با ایران بهشدت کاهش میدهند.
وی ادامه داد: اروپاییها با قطع واردات نفت از ایران تصور میکردند، ایران را تحت فشار قرار دادهاند، اما امروز که درخواست مشتریان نفت ایران بیش از توان تولید فعلی ایران است و اروپاییها که به خاطر جنگ در اروپا و در نتیجه کمبود منابع تأمین انرژی باید در جستجوی تامین انرژی خود از طریق ذغال سنگ باشند، احتمال دارد متوجه خطای راهبردی خود در تبعیت کورکورانه از آمریکا در تقابل با ملت ایران شده باشند.
ایران به عنوان حلقه مهم اتصال شرق و غرب، اگرچه سیاست خارجی «نگاه به شرق» را دنبال میکند، اما از توسعه روابط با اروپا دست برنداشته است. ایران نه تنها امیدوار است که اروپا بتواند استقلال خود را حفظ و نقش فعالی در موضوع هستهای ایران ایفا کند، بلکه امیدوار است صادرات انرژی به اروپا را از سر گیرد و در عین حال بحران انرژی کنونی در اروپا را کاهش دهد تا به یک هدف برد-برد دست یابد.
با توجه به فضای سیاسی کنونی اروپا، بعید است که درخواست ایران از اروپا در کوتاه مدت پاسخ مثبتی دریافت کند. با این حال، اوضاع در حال تغییر است و نارضایتی اروپا از ایالات متحده انباشته شده و به تدریج نتایج آن نمایان میشود. از زمان آغاز درگیری روسیه و اوکراین، اتحادیه اروپا از ایالات متحده برای تحریم روسیه پیروی کرده است. تولید کنندگان اسلحه آمریکایی و دلالان انرژی سود هنگفتی به دست آوردهاند، اما کشورهای اتحادیه اروپا کمبود مواد غذایی و بحران انرژی را تجربه کردهاند، مردم تورم بالا را تحمل نمودهاند و تعداد زیادی از کارخانهها به خاطر بهای بالای تمام شده تعطیل شدهاند... اخیراً اعتراضات در مقیاسهای مختلف در بریتانیا، آلمان، فرانسه، هلند، سوئد، ایتالیا و سایر کشورها برگزار شده است.
برخی از رهبران کشورهای اتحادیه اروپا که بدبخت بوده اند نیز بیدار شده اند. «روبرت هابک» معاون صدراعظم آلمان چهارشنبه 5 اکتبر (13 مهر) علناً زبان به گلایه گشود و گفت: برخی کشورها، حتی کشورهای دوست، گاهی اوقات «قیمتهای بالا» را ارائه میدهند که بسیار مشکل ساز است.
اما «برخی کشورها» دقیقاً چه کشورهایی هستند؟ بدون شک ایالات متحده در رتبه اول قرار دارد. دلیل آن خیلی ساده است چرا که 55 درصد از واردات گاز طبیعی آلمان از روسیه بود؛ اکنون گاز طبیعی روسیه قطع شده و ایالات متحده خلأ بازار را پر کرده است. با توجه به نیاز شدید آلمان به گاز، کشورهای «دوست» (بخوانید آمریکا) با سوء استفاده از این فرصت، قیمتها را به مراتب افزایش دادند. قیمت گاز مایع فروخته شده توسط آمریکا به آلمان سه برابر گازلولهای روسیه و هفت برابر قیمت گاز داخلی در ایالات متحده است.
این اولین بار بود که یک مقام بلندپایه آلمانی علناً از گرانی گاز طبیعی ایالات متحده گلایه کرد. به نظر میرسد با توجه به حضور سربازان آمریکایی در آلمان، چنین اظهارنظری به راحتی بیان نشده باشد. علاوه بر گرانی گاز مایع آمریکا، علت نارضایتی آلمان را باید در انفجار خط لوله «نورد استریم» نیز جستجو کنیم. آلمان بزرگترین قربانی این حادثه است، در حالی که ایالات متحده علناً از آن تمجید کرده است. «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه ایالات متحده اخیراً به صراحت گفته تخریب خط لوله گاز طبیعی «نورد استریم» یک «فرصت عالی» است تا به کشورهای اتحادیه اروپا اجازه دهد وابستگی خود به انرژی روسیه را یکبار برای همیشه از بین ببرند.
در مواجهه با قلدری ایالات متحده، اتحادیه اروپا باید شجاعانه نه بگوید و در این راستا میتواند از برخی کشورهای در حال توسعه یاد گیرد.
چند روز پیش، «اوپک پلاس» نشستی در وین برگزار کرد و تصمیم گرفت تولید خود را از ماه نوامبر 2 میلیون بشکه در روز کاهش دهد. با وجود فشارها و تهدیدات آمریکا، اوپک متزلزل نشده و برحسب وضعیت اقتصادی و بازار انرژی کنونی تصمیم مستقلی گرفت که اصلا به مذاق واشنگتن خوش نیامد.
وضعیت بینالمللی دستخوش تغییرات عمیقی است؛ دورانی که ایالات متحده بر جهان تسلط داشت، گذشته و اروپا با فرصت بیسابقهای برای تحقق خودمختاری استراتژیک خود روبروست. دستیابی به استقلال استراتژیک هدف دیرینه اتحادیه اروپا است و این چیزی است که اکثر کشورهای جهان از دیدن آن خوشحال میشوند. امنیت و توسعه اروپا باید در دست اروپاییها باشد و اروپا نمیتواند و نباید در بازی ژئوپلیتیک آمریکا به سربازِ این بازی شطرنج تبدیل شود.
-
2022/10/08 14:25:01
- GMT+08:00
- /