درهم‌تنیدگیِ جدایی‌ناپذیرِ توسعه جهانی و حکمرانی جهانی
2022/09/27 09:46:41

 

«دیوید گاسِت» چین‌شناس و موسس «ابتکار جهانی چین-اروپا-آمریکا» در یادداشتی در نشریه «چاینا دیلی» به بررسی مفاهیمی چون جهانی‌سازی، حکمرانی جهانی و «ابتکار توسعه جهانی» و ارتباط آنها با هم پرداخته است.

به عقیده وی حکمرانی جهانی،‌ که در حال حاضر در کانون روابط بین‌المللی قرار دارد، به تاریخچه جهانی‌سازی و همچنین به تغییرات ژئوپلتیکی که آن را همراهی می‌کند، مرتبط است.

نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه تلاش‌هایی توسط برخی کشورها در حال انجام است تا روند جهانی‌سازی به عقب بازگردانده شود. با این همه این تلاش‌ها نباید ما را به جلو انداختن روند عدم جهانی‌سازی رهنمون کند،‌ چرا که عناصر موجود حکمرانی جهانی را خنثی و بی‌فایده خواهد کرد.

جهانی‌سازی امر پیچیده‌ای است. نه یک جهته است و نه تک بعدی. فراز و نشیب آن به ماهیت روابط میان اقتصادهای جهان بستگی دارد.

پیشرفت‌های فناوری که برای تشکیل آنچه به عنوان انقلاب صنعتی چهارم خوانده می‌شود، در حال ترکیب شدن هستند، از اجزاء روشن این پیوند پیچیده است که بخاطر راحتی آن را صنعتی‌سازی می‌نامند.

صنعتی‌سازی در عین حال که پیوندهای عمیقتری میان مردم ایجاد کرده مشکلات قابل توجهی نیز به وجود آورده که در داخل مرزها محصور نشده است. این مسائل فراملی به یک سازماندهی جمعی موثرتر نیاز دارد نه از بین بردن آن پیوندگاه.

علاوه بر این، و آنچه برای حل این مشکلات، لازم است، آگاهی از تعلق داشتن به یک تمدن بشری مشابه است که تاکنون به این اندازه قدرتمند و در میان مردمام تمام قاره‌ها مشترک نبوده است.

روابط میان قدرت‌ها تعیین کننده اصلی حکمرانی جهانی است. تا پایان قرن بیستم، نظام حکمرانی جهانی به شکل قابل توجهی تحت نیروی انگیزشی جهان غرب و به ویژه ایالات متحده، توسعه یافته بود.

رنسانس چینی و توسعه تسریع‌یافته آن از زمانی که اصلاحات و گشایش را در سال 1978 آغاز کرد، به شکلی اساسی نیروهای میان کشورها را تغییر داد. جهانی‌سازی ذاتا روند اولویت‌زدایی از تمدن غربی در نظام جهانی است و به همین خاطر است که کشورهای غربی تا این حد در مقابل این تغییر مقاومت می‌کنند.

«ابتکار توسعه جهانی»، 21 سپتامبر 2021 در هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد توسط «شی جین‌پینگ» رئیس جمهوری خلق چین مطرح شد. این پیشنهاد ترسیم‌کننده روند تغییر حول چهار اولویت اصلی است: لزوم شکست کووید-19،‌ لزوم احیای اقتصاد جهانی و ارتقاء توسعه جهانی، کارآمد نمودن روابط بین‌الملل به وسیله احترام متقابل و نهایتا بهبود حکمرانی جهانی و اجرای صحیح چندجانبه‌گرایی.

سخنران آقای «شی» مجموعا در چارچوب اصول سازمان ملل ایراد شد و تاییدی مجدد بر تعهد چین به چندجانبه‌گرایی بود اما علاوه بر آن از تمام کشورها خواست تا با همکاری با یکدیگر به سوی یک نظام جهانی منصفانه و هماهنگ‌تر حرکت کنند.

اشتباه است اگر تاثیرات مخرب رویکرد پوپولیستی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا بر جامعه بین‌المللی را نادیده بگیریم؛ رویکردی که به مدت چهار سال روح همکاری میان کشورها را تضعیف کرد.

چین قادر است در زمینه توسعه مرجع باشد به گونه‌ای که می‌تواند راهبردهایی را طراحی کند که دیگر کشورها نیز از آن بهره‌مند شوند. از این نقطه نظر، می‌توان گفت که نفوذ آن متناسب با توانایی آن برای دستیابی به جوان‌سازی ملت چین خواهد بود.

گزارش «اهداف توسعه پایدار 2021 سازمان ملل» تخمین می‌زند که بیش از 100 میلیون نفر در نتیجه تاثیرات پاندمی کووید-19 به فقر شدید کشانده شده‌اند. می‌توانیم آن را نادیده بگیرم، یا حتی بدتر، تظاهر کنیم که نمی‌بینیم اما با این همه لزوم اقدام عملی برای آن مثل روز روشن است.

«ابتکار توسعه جهانی» سعی در دادن پاسخ مسئولانه به این مساله دارد. این ابتکار همچنین منعکس‌کننده اصولی است که ما همواره در ذهن داشته‌ایم و به روشنی در اعلامیه تاسیس سازمان ملل هم به آن اشاره شده است.  فصل نهم منشور سازمان ملل، بند 55 به ما یادآوری می‌کند که اعضای این سازمان باید «استانداردهای بالای زندگی، اشتغال کامل و شرایط پیشرفت و توسعه در نظم اقتصادی و اجتماعی» را ترویج کند و علاوه بر این،‌ بند 25 «اعلامیه جهانی حقوق بشر» اعلام می‌دارد: «همه حق داشتن یک زندگی استاندارد سالم و مرفه را دارند.»

در کانون «ابتکار توسعه جهانی»، تفکر جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت نهفته است.

آنچه حقیقتا در دوران ما تازگی دارد تلاش برای نابود کردن روند جهانی‌سازی نیست بلکه پیچیدگی روزافزون ارتباطاتی است که جهان ما را می‌سازند.

در این بافت، یک تغییر پارادایم ضروری است. اگر مشکل کشورهای ناکام حل نشده باقی بماند، که همانا ناکامی نظام حکمرانی جهانی است، باید گفت جامعه جهانی ناتوان از احیای سازوکار حکمرانی خود برای حمایت از توسعه همه کشورهاست و این خطر بزرگی برای  دوران ما محسوب می‌شود.

این امید وجود دارد که ما شجاعت و دلیل داریم که اجازه ندهیم یک تراژدی اتفاق بیافتد چرا که می‌دانیم همکاری می‌تواند از آن جلوگیری کند. وقت آن رسیده که اکنون چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده اختلاف خود را کنار گذاشته و در اجرایی کردن «ابتکار توسعه جهانی» به منظور داشتن آینده‌ای بهتر برای همه، دست به کار شوند.

 

 

مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌کند.

 

 

 

 

 

  • 2022/09/27 09:46:41
  • GMT+08:00
  • /