«سازمان همکاری شانگهای» ابتدا در سال ۱۹۹۶ با مشارکت روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان تحت عنوان «شانگهای ۵» تاسیس شد و در سال ۲۰۰۱ با پیوستن ازبکستان به سازمان همکاری شانگهای تغییر نام داد.

این سازمان به منظور ترویج و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای، دوستی بین اعضا، ترویج همکاری‌های مؤثر سیاسی، علمی، فرهنگی، حوزه‌های آموزشی، انرژی، حمل و نقل، محیط زیست، مقابله با تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی در شانگ‌های چین تأسیس شد. سازمان شانگهای نه تنها درصدد حل مشکلات کشور‌های عضو می‌باشد، بلکه به نظر می‌رسد در تلاش است برای احیای ابرقدرتی شرق و مقابله با توسعه‌طلبی‌های ایالات متحده گام‌های بلندی بردارد.

مهمترین و شاید اصلی ترین اهداف و برنامه‌های سازمان همکاری شانگهای را بتوان در سه حوزه تجارت، همکاری های بانکی و همکاری‌های فرهنگی قلمداد کرد؛ اما بی شک این سازمان تاکنون خود را از ورود به مباحث امنیتی و نظامی حفظ کرده و در اساسنامه این سازمان نیز بر بی طرفی و غیر نظامی بودن خود تاکید کرده است.