آقای «مهدی رضایی» پژوهشگر جغرافیای سیاسی در یادداشتی به چرایی تبدیل شدن چین به قدرت اقتصادی پرداخته و می‌نویسد: از آغاز سال ۱۹۷۹ حزب کمونیست چین سیاستهای اصلاحات و درهای باز را که دنگ شیائوپنگ مطرح کرد به اجرا گذارد.

پس از اجرای سیاستهای اصلاحات و درهای باز به این طرف و همچنین ایجاد مناطق آزاد در این کشور ، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چین به دستاورده‌های چشمگیری نائل آمده‌ است.

چهره این کشور دستخوش تغییرات تکان دهنده شد. این دوران از لحاظ وضعیت بهترین زمان پس از تأسیس جمهوری خلق و بهترین دوره برای مردم به لحاظ تامین منافع آنان به شمار می‌رود .

نقش اصلی توسعه اقتصادی در کشوری مانند چین را باید در گسترش مناطق آزاد، تغییر تفکر اقتصادی و همسویی اقتصاد ملی این کشور با اقتصاد جهانی دانست. چین  نمونه بارز این تغییر تفکر هست.

این کشور از ابزار منطقه آزاد به خوبی در راستای بازگشایی اقتصاد خویش بهره گرفته‌ و توانسته‌ با تغییر قوانین و مقررات در راه جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد فضای مناسب توسعه از تکنولوژی و علم کشورهای توسعه یافته  بهره گیرد و با افزایش تعداد مناطق آزاد با سرعت بیشتری فضای درونی اقتصاد ملی را تغییر دهد و قوانین و مقررات و سیاست کلی اقتصادی را با شرایط اقتصاد جهانی هماهنگ و هم جهت سازد به طوریکه در حال حاضر به لحاظ اقتصادی سومین اقتصاد جهان بشمار می رود.

چین طی سالهای اخیر با اعمال سیاست باز اقتصادی کوشش وافری در ایجاد محیط مناسب سرمایه‌گذاری خارجی مصرف نموده و با وجود مالکیت دولتی با اعمال سیاست آزادسازی و به کارگیری ابزار منطقه آزاد ، اقتصاد خود را جهش داده و اصلاحات گسترده‌ای را در آن به عمل آورد .

راز موفقیت چین را باید در وحدت تصمیم‌گیری و حمایت قاطع دولت چین از اصلاحات اقتصادی که همسو و هماهنگ با اهداف مناطق آزاد است، دانست.

سیاست خارجی چین

سیاست خارجی چین با اصل اولویت توسعه و اصلاحات اقتصادی کشور و اجرای سیاست درهای باز بر گسترش رابطه با همه کشورها و پرهیز از هرگونه درگیری استوار است .

چین به عنوان یک کشور در حال توسعه برای پیشرفت و دستیابی به اهداف استراتژی توسعه ملی خود نیازمند ثبات و آرامش در همسایگی خود و همچنین محیط بین المللی است و در این راستا تلاش می کند که از هرگونه برخورد نظامی و حتی مناقشات سیاسی با دیگر کشورها پرهیز کند.

چین همچنین مایل است در نظم نوین جهانی جایگاه مطلوبتری را به خود اختصاص دهد و سهم بیشتری را در مشارکت و اداره امور جهانی به خود اختصاص دهد.

ویژگیهای ژئواکونومیکی چین

چین به عنوان یکی از مهمترین بازیگران اقتصاد جهانی دارای دومین اقتصاد بزرگ دنیا است.

آهنگ رشد شتابان اقتصادی این کشور از ابتدای قرن بیستم با تغییر در سیاست‌های کمونیستی چین و ارائه آزادی‌های ویژه به سرمایه گذاران آغاز شد .

چنانچه رشد کنونی اقتصادی چین همچنان ادامه یابد، چین از نظر اقتصادی، در حال رسیدن به آمریکا یعنی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است و باید خود را برای مقابله با پیامدهای سیاسی و اقتصادی این موضوع آماده کند. این امر موجب نگرانی‌های عمده سیاسی خواهد شد، زیرا این کشور به صورت نیروی به مراتب قوی‌تری در منطقه در آمده است. در کشور چین 88 میلیون نفر در امور مربوط به تجارت خارجی اشتغال به کار دارند.

بخش غیر دولتی فعال چین

سهم بخش غیردولتی از اقتصاد چین که زمانی کاملا دولتی بود، تا پایان دهه جاری میلادی به 75 درصد افزایش می‌یابد.

شرکت‌های خصوصی همچنین مالیات‌دهندگان بزرگی هستند و میزان مالیات آنها از سال 2000 تاکنون سالانه 40 درصد افزایش یافته است، حال آنکه افزایش مالیات شرکت‌های دولتی کمتر از 7 درصد بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که این کشور نمونه ‌مناسبی از نظر ارایه تجهیزات گسترده مخابراتی در مناطق روستایی است که به مردم امکان می‌دهد به آسانی به فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی دسترسی پیدا کنند .

این کشور پر جمعیت هم چنین از ایالات متحده در زمینه تعداد کاربران اینترنتی و تعداد مشترکان خدمات شبکه‌سراسری سبقت گرفت. این شکاف اطلاعاتی کم باعث افزایش سهم دولت الکترونیک و در کنار آن افزایش سرمایه گزاری در طرح‌های توسعه کشور می‌شود.

مناطق آزاد تجاری چین و ویژگی‌های ژئواکونومیکی آن مناطق آزاد از اهمیت خاصی در توسعه اقتصادی چین محسوب می‌شوند.

به منظور سرعت بخشیدن به این برنامه‌ها، این کشور چهار منطقه ساحلی را به عنوان مناطق ویژه اقتصادی اعلام کرد که این مناطق هم اکنون پس از طی فرآیند موفقیت آمیز و سازنده شان به 2000 منطقه ویژه اقتصادی افزایش یافته است. 

بخش غیر دولتی فعال چین در این مناطق شرکت‌های خارجی خارج از مقررات داخلی چین براساس نظام سرمایه‌داری و مقررات ویژه این مناطق سرمایه گذاری نموده و از معافیت‌های خاص مالیاتی بهره‌مند شدند.

دریک کلام ، آزاد شهرهای چین علاوه بر کارآفرینی بسیار بالا باعث جذب سرمایه های خارجی، انتقال تکنولوژی، توسعه ملی و رشد صنعتی و بازرگانی چین شده است.

افزایش رشد اقتصادی چین به نفع اقتصاد جهانی

جوزپ بورل زمانی گفته بود: اروپا و آمریکا نباید نگران افزایش رشد اقتصادی چین باشند. افزایش رشد و توسعه اقتصادی چین خبر بسیار خوبی برای سایر کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه و فقیر است.

 مطلب بالا صرفا نظرات شخصی کارشناس محترم است و به معنای رد یا تایید از سوی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین یا منعکس کننده موضع رسمی آن نیست.