بسیاری از مردم باور دارند که هسته اصلی اقتصاد چین زیرساخت‌های سخت‌افزاری این کشور است. شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین نیز چندی پیش در تایید این باور، از زیرساخت‌های کشور به عنوان «ستونی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی» آن یاد کرده بود.

ساخت زیرساخت‌های سخت‌افزاری میتواند نقش موثری در توسعه اقتصادی ایفا کند، اما ساخت زیرساخت‌های نرم‌افزاری به مراتب مهم تر از آن است. از طرفی، لازم است ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی شکل بگیرد تا این زیرساخت‌ها بهترین عملکرد را از خود نشان دهند.

رهبر چین در سخنرانی‌ اخیر خود به موضوع امنیت در زیرساخت‌ها اشاره کرد که واکنش بسیاری از تحلیلگران غربی را بر انگیخت و به سرعت این موضوع را به مساله امنیت نظامی گره زدند و موضوعاتی مثل امنیت اقتصادی و زیست محیطی را کاملا نادیده گرفتند.

از جمله موارد دیگری که شی بطور ویژه به آنها اشاره کرد، بهبود یافتن برنامه‌ریزی برای آبراه‌ها، ساخت بنادر ساحلی و داخلی و ارتقای امکانات حمل و نقل آبی در سراسر کشور بود. او همچنین بر توسعه شبکه‌ای هوشمند به همراه مجموعه‌ای از پایگاه‌های جدید انرژی سبز و کم کربن اشاره کرد و بر تنظیم دقیق شبکه خطوط لوله نفت و گاز تاکید داشت.

همه این موارد به موضوع امنیت غیرنظامی مربوط می‌شوند و توانایی کشور برای رویارویی با شرایط وخیمی مانند تغییرات آب و هوایی را ارتقا می‌بخشد که خود چالشی بزرگ برای امنیت اقتصادی است. امروزه کاهش اثرات سیل، طوفان، خشکسالی و حفاظت از زمین‌های زراعی مرزهای جدید امنیتی هستند.

رفاه مشترک و امنیت اقتصادی زیربنای امنیتی هر ملتی است. این برای استقلال حاکمیتی حائز اهمیت است و نمی‌توان آن را با تحریم‌ها، اختلال در توافقات تجاری، یا قطع مسیرهای تجاری تهدید کرد. پایه و اساس اقتصاد دیجیتال زیرساخت‌های نرم‌افزاری غیرقابل هک کردن هستند.

برخی از مفسران خیزش چین برای تقویت بیشتر زیرساخت‌ها را حرکتی برای نجات اقتصاد این کشور از مشکلات تفسیر کرده‌اند. اینها همان افرادی هستند که در 20 سال گذشته فروپاشی اقتصاد چین را پیش‌بینی می‌کردند. آن‌ها نمی‌توانند رویکرد هماهنگ چین را ببینند و اینکه چطور توانسته از طریق توسعه اقتصاد دیجیتال و استمرار در بهتر کردن زیرساخت‌های فیزیکی از تله درآمد متوسط بگذرد و در نتیجه به طور گسترده‌تری منافع اقتصادی‌اش را گسترش دهد.

چین با طراحی استراتژی «گردش دوگانه» نه تنها توانسته توسعه داخلی‌اش را که به عنوان پایه اصلی در نظر گرفته، تقویت کند بلکه سهم عمده‌ای هم در توسعه بین‌المللی ایفا کرده است. زنجیره تامین مستقل درسی است که همه‌گیری کووید-19 به این کشور داد. زیرساخت‌های مورد نیاز برای ایجاد یک اقتصاد دیجیتال و پاک به رهایی از دام درآمد متوسط نیز کمک می‌کند.

هدف اساسی «گردش دوگانه» ایجاد یک اقتصاد قوی است که کمتر به عوامل خارجی متکی باشد. گریز از دام درآمد متوسط زمانی میسر میشود که بهره‌وری و فرآیندهای اقتصادی جدید بهبود بیابنند. این یک اقتصاد دیجیتالی است و وجود زیرساخت‌های نرم‌افزاری برای کارکرد آن ضروری است.

بر نوآوری تأکید می‌شود زیرا فناوری جدید زیربنای اقتصاد دیجیتال است. هنری فورد، موسس شرکت فورد موتور، با خط مونتاژ خود، فرایند تولید و اقتصاد غرب را متحول کرد. او از روش جدیدی برای استفاده از منابع موجود بهره برد. فناوری جدید پایه و اساس اقتصاد دیجیتال است و چین در توسعه  آن بسیار جلوتر از اقتصادهای غربی است.

یک تلفن همراه هوآوی را در نظر بگیرید که تمام برنامه‌های آن حذف شده باشد. تنها چیزی که باقی میماند یک تلفن همراه ساده برای مکالمه مردم با یکدیگر است. ارزش واقعی گوشی‌های تلفن هوشمند به زیرساخت نرم‌افزاری آنها و نرم‌افزارهایی مثل وی‌چت، تیک‌تاک‌ و مشابه آنها است که امکان استفاده از توانمندیهای تلفن‌ها را فراهم میکند.

در خارج از چین، استفاده آمریکا از تحریم‌های بازار مالی، نیاز به دور شدن از سامانه سوئیفت (جامعهٔ جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) را برای تضمین استقلال حاکمیتی در توافقات تجاری برجسته می‌کند. این تمایل به استقلال مالی نشان می‌دهد که چین به جای استفاده از پول مالیات‌دهندگان این بار، سعی خواهد کرد روش‌های تامین مالی جدیدی را برای توسعه زیرساخت‌ها اجرا کند.

برخلاف ایالات متحده، چین به جای استقراض از ذخایر استفاده می‌کند، اما ممکن است این فرایند در آینده از طریق افزایش انتشار اوراق قرضه تغییر کند. این اهداف با سیاست‌های اخیر و اعلامیه‌های نظارتی طراحی شده برای جذب سرمایه بین‌المللی سازگار است. این اتفاق ممکن است منجر شود که چین هم مانند خزانه‌داری امریکا به استفاده بیشتر از ابزارهای بدهی روی بیاورد. اینها مسائل زیرساختی و مربوط به اوراق قرضه پروژه هستند که به مدیران صندوق داخلی و بین‌المللی مربوط میشوند.

ممکن است این روش در بلندمدت به گسترش بازارهای سرمایه چین منجر شود، زیرا شرکت‌کنندگان آنها را به عنوان ذخیره ثروت و منبع مالی می‌بینند و نه فرصتی برای کسب سرمایه‌کوتاه مدت.

توسعه زیرساختِ ضروریِ نرم‌افزاری شامل موضوعاتی مثل بهبود امنیت توافقات تجاری، رشد اقتصاد دیجیتال با استفاده از محاسبات کوانتومی و کاهش ناکارآمدی کسب و کار می‌شوند. این موارد شامل زیرساخت‌های نرم‌افزاری از قبیل موازنه‌سازی لحظه‌ای نیازمندی‌های شبکه برق با استفاده از محاسبات کوانتومی و پیام‌های نوری از طریق ماهواره‌ها است.

آنچه که شی در مشاهدات خود به عنوان موضوعی کلیدی بیان کرد، نحوه عملکرد زیرساخت‌ها به عنوان «ستونی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی» است. پایه و اساس امنیت هر کشوری در توسعه زیرساخت‌های آن در جهت حمایت و گسترش رفاه عمومی است.

مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌کند.