پنج سال از زمان راه اندازی مجمع کمربند و جاده برای همکاری بین المللی می گذرد. ابتکار کمربند و جاده که در تاریخ 14 مه سال 2017 با هدف بازگشایی و گسترش مسیرهای تجاری باستانی جاده ابریشم افتتاح شد، در سال 2013 توسط رئیس جمهور چین شی جین پینگ معرفی شده بود.
ابتکار کمربند و جاده برای رشد اقتصادی چین یک موهبت بوده و باعث تقویت سیاستهای اقتصادی این کشور در استانهای مرکزی آن شده و آنها را با مناطق ساحلی توسعه یافته تر همتراز کرده است. چین از ابتکار کمربند و جاده برای اشتغال زایی بیشتر در مناطق کمتر توسعه یافته استفاده می کند و منابع بیشتری را از طریق مناقصههای رقابتی به توسعه پروژههای عمرانی و اقتصادی در این مناطق تخصیص میدهد.
در سال 2019 کل تجارت چین با شرکای ابتکار کمربند و جاده 1.34 تریلیون دلار بود. در واقع، این کشور با ساخت پروژههای زیربنایی عظیم در کشورهای دیگر صادرکننده گسترده مواد زیرساختی بوده است.
تمام تمرکز این ابتکار بر به اشتراک گذاشتن منافع در سراسر جهان و ایجاد نتایج برد-برد بوده است. این کشور با متصل کردن اقتصادهای در حال توسعه به بنادر به آنها کمک کرده تا بهتر توسعه پیدا کنند. این پروژه همچنین با اتصال بنادر بین کشورها و مناطق مختلف منجر به افزایش حجم تجارت بینالمللی و داخلی شده است.
با بیشتر شدن حجم مبادلات تجاری و قراردادها بین کشورهای عضو این ابتکار، هر روز به علاقه مندان آن در سراسر جهان افزوده میشود. این ابتکار همچنین دارای چندین پروژه فرعی است که رئیس جمهور چین شخصا بر موفقیت آنها تاکید دارد.
یکی از این نمونه ها، بندر پیرئوس یونان با قدمت بیش از 4600 سال است که پس از کمک شرکت کشتیرانی اقیانوس چین (COSCO) دستخوش دگرگونی 360 درجهای شده و با نصب آخرین فناوریهای زیرساختی و تجهیزاتی بندری آن را توسعه و ارتقا داده است. توان عملیاتی این بندر از 880 هزار کانتینر بیست فوتی در سال 2010 به 5.65 میلیون کانتینر در سال 2019 افزایش یافت. این امر رتبه جهانی آن را از 93 به 32 رساند و آن را به برترین بندر در دریای مدیترانه تبدیل کرد.
قطار باری چین - اروپا نیز پیوند جدایی ناپذیری در همکاری تجاری و اقتصادی بین دو این شریک ایجاد کرده است. این سرویس زمان حمل بار بین دو مقصد را به شدت کاهش داده و در مقایسه با حمل و نقل دریایی، مقرون به صرفه تر و سریعتر شده است.
پروژههای آزمایشی و آیندهنگرانه اشاره شده در اوج همهگیری کووید-19 اتفاق افتاد و بدین وسیله چین توانست مسیرهای تجاری سنتی مسدود شده را دوباره بازسازی و زنده کند.
البته غرب هرگز به این ابتکار و پیشرفتهای تجاری و بازرگانی ناشی از آن روی خوش نشان نداده است. در چشمان غربیها، پروژه ابتکار کمربند و جاده به معنای گسترش قدرت و نفوذ چین در سراسر جهان است و آنها نمی خواهند بدین وسیله هژمونی خود را از دست بدهند. اما مضحک ترین اتهاماتی که به این ابتکار زده میشود این است که هدف آن را در به دام انداختن کشورهای فقیر در یک «تله بدهی» نشان میدهد و ادعا میکند کسانی که به این طرح وارد میشوند در نهایت دست نشانده پکن میشوند. اما اکنون به راحتی می توان منشأ ظلم برخی از قدرت های اقتصادی غربی مانند آمریکا را بر ابتکار کمربند و جاده درک کرد.
در مقالهای که توسط جنیفر هیلمن و دیوید ساکس در اندیشکده سیاست خارجی آمریکا با نام شورای روابط خارجی منتشر شد، این موضوع را کاملا آشکارا بیان میکند. نویسندگان این مقاله مدعی شدهاند که ابتکار کمربند و جاده خطرات قابل توجهی را برای منافع اقتصادی، سیاسی، تغییرات آب و هوایی، امنیت و سلامت آمریکا به همراه دارد است. این روزنامه همچنین مزایای این ابتکار را کاملا وارونه جلوه داده و آنها را مخالف منافع آمریکا معرفی کرده است. دلیلی که برای این ادعاها مطرح شده، این است که فقط آمریکا باید دارای حقوق انحصاری پروژههای بینالمللی باشد و هرکسی که قصد ورود به آن فضا را دارد باید برای کسب اجازه با این ابرقدرت مشورت کند.
اما از طرفی اندیشکدهها و مؤسسات معتبر بینالمللی غربی نیز با رد کردن این دست از تئوریهای توطئه آمریکایی به ارزشهای ملموس و عظیم درازمدت پروژههای ابتکار کمربند و جاده نیز اشاره کرده اند . به عنوان مثال، مقاله ای از دانشگاه جان هاپکینز نظریه تله بدهی چین را رد کرده و از این پروژه به خوبی یاد کرده است.
طی هفته گذشته نخستین جلسه اتاق فکر نقشآفرینی و مشارکت در ابتکار کمربند- جاده در اتاق بازرگانی تهران برگزار و فرصتهای اقتصاد ایران برای استفاده از این پروژه تاریخی بررسی شد و شرکتهای ایران به طور رسمی وارد این پروژه شدند.
رئیس مرکز خدمات سرمایهگذاری اتاق تهران، با اشاره به وضعیت کنونی ابتکار کمربند-جاده و برنامهها و سرمایهگذاریهای چین روی این ابرپروژه از ضرورت توجه دقیق و موشکافانه بخش خصوصی و دولتی کشور برای مشارکت موثر و کسب منافع از این پروژه بزرگ گفت.
فریال مستوفی با اشاره به تحولات چین در دهههای گذشته و رسیدن به جایگاه بزرگترین صادرکننده و دارنده بالاترین ذخایر ارزی، گفت: چین در سال ۲۰۲۰ بعد از آمریکا که با جذب ۱۵۶ میلیارد دلار رتبه اول جهانی را در جذب سرمایهگذاری دارد، با جذب ۱۴۹ میلیارد دلار سرمایه رتبه دوم را کسب کرده است. سرمایهگذاری مستقیم خارجی چین در سایر کشورها در سال ۲۰۲۰ در سطح ۱۳۳ میلیارد دلار بوده و چین را به بزرگترین سرمایهگذار جهانی تبدیل کرده است، در حالی که آمریکا در این سال ۹۳ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی کرده است.
او با اشاره به دقت استراتژی هوشمندانه چین در جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی، هدف این کشور را زنده کردن روح جاده ابریشم عنوان کرد.
رئیس مرکز خدمات سرمایهگذاری اتاق تهران با اشاره به تلاش کشورهای مشارکتکننده در این ابتکار برای ایجاد فرآیندها و رویههای متناسب و ایجاد چارچوب مشخصی برای انتخاب پروژههای مناسب افزود که ایران باید استراتژی خود در قبال طرح کمربند-جاده را بهتر مشخص کند تا با ایجاد سازمانها و نهادهای مناسب بتواند از طریق آن بهرهبرداری حداکثری از مزایای طرح کمربنده-جاده برای کشور ایجاد کند.
از طرفی چین با صدور دستورالعملهای جدید، ابتکار کمربند و جاده را به طرحی برای حمایت از توسعه پایدار سبز تبدیل کرد. در این سیاست که با توافقنامه پاریس هماهنگ شده است، تضمین شده که این ابتکار مسیر توسعه سبز را دنبال خواهد کرد. استانداردهای بالای زیست محیطی چین اکنون بدون توجه به استانداردهای کشورهای میزبان در سراسر ابتکار کمربند و جاده قابل اجرا هستند، که کمک زیادی به مبارزه با تغییرات آب و هوایی خواهد کرد.
ابتکار کمربند و جاده در حال تبدیل شدن به یک ماشین تجاری دوگانه است که بسیاری از مردم جهان می توانند بوسیله آن کالاها و خدمات خود را به نقاط دور دنیا منتقل کنند. با کمتر شدن تدریجی شدت انتشار ویروس کووید-19، ابتکار کمربند و جاده میتواند در پنج سال آینده به طور تصاعدی رشد کند و به یک پلتفرم لجستیکی ترجیحی برای تجارت بین المللی تبدیل شود.
-
2022/05/17 16:38:06
- GMT+08:00
- /