قانون پیامدهای ناخواسته که در موقعیت‌های مختلفی مورد استناد قرار می‌گیرد، به این نکته اشاره دارد که اقدامات دولت‌ها همیشه با اثرات غیرقابل پیش‌بینی یا ناخواسته‌ای همراه است.

پس از آغاز «عملیات نظامی ویژه» موسکو در اوکراین، یکی از ماموریت های ماشین جنگ رسانه‌های غربی علیه روسیه گوشزد کردن پدیده «قانون عواقب ناخواسته» برای این کشور و حامیان آن بود. از این رو غرب چنان حیجان زده شد که در چشم بر هم زدنی تمام زورش را زد تا هر چه میتواند بر روسیه فشار وارد کند، بخصوص از طریق تحریم اقتصادی که در زمانی بسیار کوتاه و در چشم بر هم زدنی منجر به مسدود کردن بیش از نیمی از دارایی های روسیه و تحریم ذخایر بانک مرکزی این کشور شد، بطوری که حتی از میزان فشار اقتصادی و تحریم های تحمیلی به کشورهایی نظیر ایران و کره شمالی هم عبور کرد. تحریمی که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه آن را دزدی نامید.

اما آیا غرب میداند که در حال حفر چه چاله عمیقتری برای خود و مردم جهان است؟ مسلما آمریکا و غرب به عواقب ناشی از تحریم های برق‌آسای روسیه فکر کرده اند و حتی برای خارج کردن چشم‌آبی‌های مو بو از این عواقب هم چاره ای اندیشیده اند. ولی بدون شک باقی مانده مردم دنیا این آسیب‌ها را بیشتر حس خواهند کرد.

با این وجود نمیتوان از «قانون پیامدهای ناخواسته» برای اقدامات غرب علیه روسیه چشم پوشی کرد، چرا که این تحریم ها قطعا نتایج معکوس بی سابقه‌ای علیه خود آنها نیز به همراه خواهد داشت. بحران هایی که شامل گرسنگی، مهاجرت های عظیم، فروپاشی اقتصادی، به خطر افتادن آینده جهانی شدن و بازگشت نظام چند قطبی خواهد بود.

بحران جهانی غذا یکی از این عواقب و پیامدهای ناخواسته این تحریم ها است که به گفته سازمان تجارت جهانی و همچنین امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، میتواند موجب فرو رفتن کشورهای جنوب جهانی در یک بحران غذایی شود که در نتیجه اختلال در صادرات محصولات کشاورزی روسیه و اوکراین و همچنین صادرات فسفات بلاروس و روسیه شکل خواهد گرفت.

از طرف دیگر، فشار آمریکا بر اتحادیه اروپا برای قطع واردات انرژی از روسیه نیز می‌تواند مشکلات اقتصادی فراوانی برای کشورهای وارد  کننده انرژی به همراه داشته باشد و موجب اعتراضات گسترده‌ می‌شود. اگر کشورهای اتحادیه اروپا از درخواست ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه مبنی بر پرداخت هزینه واردات با روبل خودداری کنند، این امر حتی می‌تواند زودتر هم اتفاق بیفتد و طبق گفته الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه قیمت گاز حتی ممکن است به 4000 دلار در هر 1000 متر مکعب هم برسد.

جنگ سردی که در یک ماه گذشته در اروپا علیه روسیه شکل گرفته منجر به تسلیحاتی شدن پلتفرمها و سیستم‌های غربی شده که احتمالا میتواند موجب قربانی شدن کشورهای صاحب این پلتفرمها در جنگ هیبریدی علیه روسیه باشد که در نهایت باعث به خطر افتاد آینده جهانی شدن می‌شود.

از طرفی اکثریت قریب به اتفاق جهان از تسلیم شدن در برابر فشارهای غرب به رهبری ایالات متحده برای تحریم روسیه خودداری کرده اند و در عوض ترجیح می دهند سیاست بی طرفی اصولی را اعمال کنند که مشابه نقش جنبش عدم تعهد در قرن گذشته است. از این رو کشورهایی مانند ترکیه و همچنین شرکای استراتژیک جدید ایالات متحده در هند و حتی عربستان سعودی و امارات متحده عربی ظاهراً از پاسخ به آمریکا برای درخواست کمک در جایگزینی انرژی روسیه خودداری کرده‌اند.

این اتفاقها میتواند در نهایت موجب بازگشت نظام جهانی چندقطبی شود.

هژمونی آمریکا بر اروپا که از طریق ناتو به بهانه ایستادن در برابر روسیه، به عنوان یک پیامد ناخواسته مثبت از سوی غرب تلقی شد، در نهایت به دنبال تاکید بر ایجاد یک بلوک جدید در روابط بین الملل نتیجه معکوس داد.

جهانیان به درستی نگران این موضوع هستند. چرا که از گرفتار شدن کشورهای خود در حملات جنگ ترکیبی غرب و روسیه بیم دارند.

با نگاهی دقیقتر میتوان گفت که غرب به رهبری آمریکا به احتمال زیاد هیچ یک از این پیامدهای ناخواسته این پیش آمده را هنگام اعمال تحریم علیه روسیه پیش بینی نمی‌کرده است، خواه موضوع درگیر شدن سراسر بخشهای جنوب جهانی در بحران غذایی باشد، یا سقوط بالقوه اقتصاد اروپا، یا کاهش تسلط غرب بر پلتفرمها و سیستم‌های جهانی، احیای بی‌طرفی اصولی، یا حرکتی غیرقابل برگشت به سمت چندقطبی گری.

علیرغم وجود نمونه‌های مشابه این پیامدها که در قرن گذشته باعث گرفتار شدن دنیا در مصائب مختلف شده بود و از این رو آن را بسیار قابل پیش‌بینی میکرد ولی غرب با کوته‌بینی مانع از پیش آمدن این اتفاق نشد. به همین دلیل است که کشورها هرگز نباید در انجام چنین اقداماتی عجله کنند و باید به فرآیندهای پیچیده ای که در حال راه رخ دادن است بیشتر فکر کنند.

در نهایت ممکن است این غرب تحت رهبری آمریکا باشد که مخرب بودن این  اقدامات و تحریم‌ها را نادیده می گیرد و نه روسیه، و در نهایت پیامدهای ناخواسته ای که موجب پدید آمدن آن شده اند می تواند موجب زوال هژمونی آمریکا شود که در واقع با پرداخت بهایی سنگین، دربردارنده یک نتیجه سودمند برای بقیه مردم جهان خواهد بود.