بر اساس گزارشی که در وب‌سایت «بولتن دانشمندان اتمی» منتشر شده «رابرت پوپ» مدیر پروژه «برنامه بیوسینرژی» ایالات متحده گفت که عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین آزمایشگاه‌های آمریکا در اوکراین را به خطر انداخته و می‌تواند منجر به نشت پاتوژن‌های خطرناک از این آزمایشگاه‌ها شود.

این در حالیست که سفارت ایالات متحده در اوکراین در اوایل درگیری روسیه و واکراین اسناد مربوط به آزمایشگاه‌های بیولوژیکی خود در شهرهای «کی‌یف» و «اودسا» را از وب سایت رسمی خود حذف کرد.

اما چرا آمریکا این کار را کرده است؟

ابتدا ببینیم پروژه به اصطلاح «برنامه بیوسینرژی» دقیقاً چه چیزی است؟ این پروژه‌ای تحت پشتیبانی وزارت دفاع آمریکاست که با اتکا به بودجه‌ای 2.1 ملیارد دلاری به منظور ایجاد آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در خارج از آمریکا راه اندازی شده است. در حال حاضر در چارچوب این پروژه، ایالات متحده بیش از 200 آزمایشگاه بیولوژیکی در 25 کشور و منطقه از جمله گرجستان و اوکراین ایجاد کرده است.

«گایتنجیوا» روزنامه‌نگار بلغارستانی درباره دلیل حذف این اطلاعات آزمایشگاهی بیولوژیکی توسط سفارت آمریکا معتقد است این اطلاعات در صورت حذف نشدن، به جامعه بین‌المللی اجازه خواهد داد تا وضعیت آزمایشگاه بیولوژیکی که توسط پنتاگون در اوکراین تأسیس شده را بفهمد. این در حالیست که سفارت ایالات متحده در اوکراین نگران است افکار عمومی از آزمایشهای انجام شده در این آزمایشگاه‌ها با خبر شوند.

در واقع، پس از آغاز شیوع کووید-19، آزمایشگاه‌های بیولوژیکی متعدد آمریکا در خارج از این کشور نیز توجه مردم را به خود جلب کرده بودند. دلیل اصلی این است که ابهامات زیادی درباره این آزمایشگاه‌های بیولوژیکی وجود دارد و هیچ کس دقیقاً نمی‌داند که در این آزمایشگاه‌ها چه اتفاقی افتاده و چه نوع آزمایش‌هایی انجام شده است. نکته مهمتر این است که از زمان تأسیس این آزمایشگاه‌ها به این سو، یک سری بیماری‌های واگیردار در کشورهایی که آزمایشگاه‌ها از لحاظ جغرافیایی در آن قرار دارند، رخ داده است.

برای مثال، تلویزیون اوکراین در سپتامبر 2020 گزارش داد که بیماری‌های واگیردار ناشناس در این کشور در سال‌های 2009، 2011، 2014 و 2015 شایع بود و مکان‌های شیوع آنها دقیقا جاهایی بودند که آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکایی قرار دارند.

اگرچه پوپ مدیر پروژه «برنامه بیوسینرژی» آمریکا تأکید کرد که آزمایشگاه بیولوژیکی آمریکایی در اوکراین صلح آمیز است اما روسیه آزمایشگاه‌های آمریکایی واقع در اوکراین، گرجستان و دیگر کشورهای شوروی سابق را به انجام تحقیقات خطرناک روی سلاح‌های بیولوژیکی و شیمیایی متهم می‌کند.

می‌توان گفت ایالات متحده سابقه طولانی در ساخت و استفاده از سلاح‌های بیولوژیکی و شیمیایی دارد و همچنین کشوری است که بیشترین و مبهم‌ترین فعالیت‌های نظامی بیولوژیکی را در جهان دارد.

«جفری کی» تاریخ‌دان آمریکایی اخیرا در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها گفت که اسناد منتشر شده توسط سازمان «سیا» در سال‌های اخیر ثابت کرده که ایالات متحده در جنگ کره از سلاح‌های باکتریولوژیک استفاده کرده است. او همچنین افشا کرد که «فورت دتریک» هنوز یک مرکز تحقیقات سلاح بیولوژیکی آمریکاست و جامعه بین‌المللی باید از آن بازرسی کند.

علاوه بر این، آمریکا همچنین برای گریز از بازرسی‌ها، در سال 2001 از پیمان منع سلاح بیولوژیکی خارج شده و طی 20 سال گذشته به خاطر مخالفت ایالات متحده، سازوکار چندجانبه بازرسی از سلاح‌های بیولوژیکی نیز ایجاد نشده است.

با دانستن اطلاعات فوق پی بردن به این موضوع دشوار نیست که چرا با آغاز درگیری میان روسیه و اوکراین، آمریکا با عجله اسناد مربوط به آزمایشگاه‌های بیولوژیکی خود در کی‌یف و اودسا را از وب سایت رسمی خود حذف کرده است.