سران پنج کشور دارای سلاح هستهای شامل چین، روسیه، ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه در ابتدای سال نوی میلادی برای نخستین بار در بیانیهای مشترک درباره تسلیحات اتمی تاکید کردند که«جنگ هستهای نه پیروز خواهد داشت و نه باید وارد آن شد». این پنج کشور همچنین تصریح کردند «ما سلاح هستهای را به سوی یکدیگر یا دیگر کشورها هدف نخواهیم گرفت». بر اساس این بیانیه هدف نهایی «ایجاد جهان عاری از سلاح هستهای بر این اساس که امنیت هیچ کشوری در خط نیافتد». جامعه جهانی عموما از این بیانیه استقبال کرد.
در حال حاضر، نبود اعتماد متقابل راهبردی میان قدرتهای بزرگ، رقابت تشدیدیافته و اختلافات، خطرات راهبردی-امنیتی جهان را افزایش داده است. برای مثال، ناتو به رهبری آمریکا و روسیه در آستانه جنگ بر سر مساله اوکراین هستند. در منطقه آسیا-اقیانوسیه، راهبرد ایالات متحده برای مهارِ چین به طور مداوم در حال افزایش است. بیانیه سران پنج کشور دارای سلاح هستهای بی شک به افزایش اعتماد متقابل راهبردی و کاهش نگرانیهای راهبردی-امنیتی جهان کمک خواهد کرد.
توسعه تسلیحات هستهای چین یک انتخاب تاریخی بود که در واکنش به تهدیدهایهستهای صورت گرفت و به این وسیله انحصار هستهای شکسته شد و از جنگ هستهای طی یک دوره تاریخی خاص جلوگیری کرد.
چین از همان روز نخست دستیابی به تسلیحات هستهای، از ممنوعیت کامل و نابودی دقیق تسلیحات هستهای حمایت کرده و همواره نیروی هستهای خود را در پایینترین سطح مورد نیاز برای امنیت ملی نگه داشته است. پکن همواره به سیاست خود در خصوص اول نبودن در استفاده از تسلیحات هستهای پایبند بود و تعهد آشکار خود به عدم استفاده بی قید و شرط یا تهدید آمیز از تسلیحات هستهای علیه کشورهای غیرهستهای و مناطق عاری از تسلیحات هستهای را اعلام کرده است.
ذکر این نکته ضروری است که چین تنها کشور از پنج کشور دارای سلاح هستهای است که علنا تعهدات فوق الذکر را اعلام کرده است.
طی مذاکرات مربوط به بیانیه مشترک، چین نه تنها بقیه طرفها را به موافقت برای تاکید بر جمله «جنگ هستهای نه پیروز خواهد داشت و نه باید وارد آن شد»، ترغیب کرد بلکه بر گنجاندن عبارت «ما سلاح هستهای را به سوی یکدیگر یا دیگر کشورها هدف نخواهیم گرفت» تاکید نمود تا اجماع عمومی حاصل شود.
آنچه بر آن باید تاکید شود این است که در عرصه تغییرات پرتلاطم در چشم انداز راهبردی بینالملل، حفظ صلح و امنیت جهانی با تلاشهای مشترک پنج قدرت هستهای صورت خواهد گرفت. به طور خاص ایالات متحده به عنوان قدرت شماره یک بهتر است اقدامات عینی و ملموس در این زمینه اتخاذ کند.
آمریکا در سال 2021، به تلاشها برای ارتقا و نوسازی نیروهای هستهای سه گانه خود ادامه داد؛ ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا به دنبال توسعه همکاریهای خود در زمینه زیردریایی هستهای بودند و سیگنالی تحریک آمیز در خصوص رقابت تسلیحاتی منطقهای ارسال کردند؛ بودجه دفاعی آمریکا برای سال 2022 که چند روز پیش توسط سران این کشور به تصویب رسید 27.8 میلیارد دلار را به پروژههای تسلیحات هستهای آن کشور اختصاص داد. به دلیل ملاحظات رقابت ژئوپلتیکی، ایالات متحده بشدت به دنبال بازدارندگی هستهای خود است که همین امر به خطر بسیار بزرگی در حوزه امنیت هستهای جهان تبدیل شده است. آمریکا پس از امضای این بیانیه مشترک، اکنون بهتر است تعهدات خود را عملی نماید.
اما باید در این خصوص به این ضرب المثل فارسی اشاره کرد که میگوید «دو صد گفته چون نیم کردار نیست».
چین امیدوار است که پنج کشور دارای سلاح هستهای تلاشهای بیشتری در این خصوص به ویژه برای کنار گذاشتن سیاست بازدارندگی هستهای انجام دهند و بر اساس سیاست اول نبودن در استفاده از تسلیحات هستهای، قول دهند که کشور اولی نباشند که از تسلیحات هستهای استفاده میکنند.
در پایان باید گفت چین به تلاشهای فعالانه خود برای کمک به هدف نهایی جهان عاری از سلاح هستهای ادامه خواهد داد.
-
2022/01/06 14:54:22
- GMT+08:00
- /