نشست سران گروه 20 آخر هفته جاری در رم برگزار خواهد شد و انتظار می رود که روال گفتگوها در کنفرانس آتی تغییرات اقلیمی سازمان ملل در گلاسکو را تعیین کند.

جهان به شدت درباره طرز نگرش چین و آمریکا نسبت به مسائل اقلیمی نگران است و اینکه آیا این دو کشور به عنوان بزرگ ترین اقتصادهای دنیا می توانند با یکدیگر متحد شوند و همکاری داشته باشد یا خیر، تعیین کننده آینده همکاری ها در عرصه تغییرات اقلیمی دنیا محسوب می شود.

روابط چین و آمریکا در شرایط فعلی تا حد زیادی پرتنش شده است اما با این وجود، گفتگوهای مربوط به تغییرات اقلیمی همچنان ادامه دارد؛ «جان کری» نماینده ویژه «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در امور اقلیمی در سال جاری میلادی دو بار به چین سفر کرده است ولی با این حال همچنان بین ادعاهای طرح شده از سوی آمریکا و چین شکاف و اختلاف وجود دارد که نشان دهنده تفاوت های چشمگیر موجود بین دو کشور  است.

دولت دموکرات فعلی آمریکا اهمیت زیادی برای موضوعات اقلیمی قائل است و به کاهش 50 الی 52 درصدی انتشارات کربنی آمریکا در سال 2030 و در مقایسه با سال 2005 میلادی متعهد گشته است. دولت آمریکا در عین حال از این تعهد خود به عنوان اهرمی برای اعمال فشار بر کشورهای در حال توسعه  همچون چین استفاده می کند تا آنها را مجبور کند که اهداف ریشه ای کاهش انتشارات کربنی را بپذیرند.

طبق خواسته آمریکا، چین باید هر چه سریع تر تمام پروژه های تولید برق مبتنی بر سوخت زغال سنگ خود را تعطیل کند و به انرژی پاک روی بیاورد. تحقق چنین خواسته ای بدون شک غیر ممکن است.

چین به عنوان بزرگ ترین کشور در حال توسعه جهان در سال 2020 میلادی صراحتا متعهد شد که انتشارات کربنی خود را تا سال 2030 میلادی به حداکثر برساند و تا سال 2060 نیز به هدف خنثی سازی انتشار کربن دست یابد. چین اولین کشور مهم در حال توسعه دنیاست که یک جدول زمانی را برای کاهش انتشار گازهای کربنی خود ارائه داده است.

از زمان اعلام تعهدات اقلیمی چین در سال 2020 میلادی تاکنون، این کشور نه تنها مکررا به تکرار تعهد خود پرداخته بلکه تاکید کرده است که دیگر درصدد اجرای پروژه های برقی مبتنی بر سوخت زغال سنگ در خارج از این کشور نیست.

چنین اقداماتی از سوی چین تا حد بسیار گسترده ای مورد تحسین جهانیان قرار گرفته است.

چین دامنه تعهدات اقلیمی خود را به سیاست های صنعتی داخلی خود نیز کشانده و گسترش داده است به طوری که اقتصاد سبز و سازگار با محیط زیست و کم کربن خیلی سریع به شعار سیاست داخلی این کشور تبدیل شده است. شاخص های کنترل دوگانه مربوط به شدت مصرف انرژی و حجم کلی آن میان استان ها و مناطق مختلف سراسر کشور چین تجزیه شدند و اجرای آنها به ماموریت سخت تبدیل گشت. اینطور می توان گفت که کل کشور چین در مسیر کاستن از میزان انتشارات کربنی بسیج شده است.

یکی از علل قطعی برق در نیمه دوم سال جاری میلادی (2021) در چین را می توان ارتقاء شاخص های کنترل دوگانه (شدت مصرف انرژی و حجم کلی آن) عنوان کرد که نشان دهنده این است که چین واقعا در حال تلاش برای کنترل تغییرات اقلیمی است.

وعده دولت بایدن نیز بسیار چشم نواز است اما تردیدهای گسترده ای در جامعه بین المللی نسبت به چگونگی تضمین تحقق این وعده و اهرم اجرایی آن و ضمانت پایداری اجرای این سیاست توسط واشنگتن وجود دارد.

برای همه عیان و مشخص شده است که آمریکا صرفا با دولت دموکراتیک خود از اقدامات اقلیمی سازمان ملل حمایت می کند چرا که دولت قبلی جمهوریخواه این کشور به ریاست «دونالد ترامپ» بود که از توافق پاریس خارج شد و اقدامات اقلیمی سازمان ملل را نادیده گرفت.

دولت بایدن به توافق پاریس بازگشت ولی با این حال، تردیدهای بسیار زیادی درباره روی کار آمدن مجدد حزب جمهوریخواه و خروج مجدد آمریکا از توافق پاریس و لغو شدن وعده های اقلیمی دولت بایدن مطرح است.

در آستانه برگزاری نشست گروه 20 و کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل، طرح هزینه 1.75 تریلیون دلاری بایدن با تمرکز بر تغییرات اقلیمی و سایر محتواها هنوز به تصویب نرسیده است که این امر اعتبار رئیس فعلی کاخ سفید را بیش از پیش تحت الشعاع قرار می دهد.

حقیقت این است که دولت بایدن طرحی را ارائه کرده است که قابلیت اجرایی ندارد و کارکرد اصلی آن فریب دیگر کشورها برای عبرت گرفتن از به اصطلاح «گشاده دستی و سخاوت آمریکا» و تاکید بر مسئولیت پذیری واشنگتن در قبال کاهش انتشارات کربنی است!

هند یکی از اقتصادهای در حال توسعه جهان محسوب می شود که به شدت با هدایت مسئولیت های مربوط به کاهش انتشارات کربنی توسط آمریکا و اروپا مخالف است؛ هند در حال حاضر پنجمین اقتصاد بزرگ دنیا و سومین تولید کننده بزرگ گازهای گلخانه ای بعد از چین و آمریکا محسوب می شود ولی با این حال، طرز نگرشی بسیار سختگیرانه دارد و از اعلام هر گونه تعهد از جمله ارائه یک جدول زمانی برای کاهش انتشارات کربنی اش امتناع کرده و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای هنوز به یک دستور کار در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی هند تبدیل نشده است.

با این اوصاف، مسئولیت اصلی کاهش انتشارات کربنی باید بر دوش کشورهای توسعه یافته باشد چرا که تاکنون و از زمان صنعتی شدن، بیشتر دی اکسید کربن موجود در جو از این کشورها منتشر شده است.

چین به عنوان یک کشور عمل کننده به تعهداتش، فعالانه در راستای ارتقاء اقدامات اقلیمی مشارکت می کند و در عین حال بین توسعه اقتصادی و اجتماعی اش نیز یک توازن و تعادل برقرار کرده است؛ آمریکا و سایر کشورهای توسعه یافته نیز باید به نگرش مسئولانه چین و برنامه ریزی کلی پکن احترام بگذارند و در مسیر ساخت جامعه ای بشری با سرنوشت مشترک که با تهدید تغییرات اقلیمی مواجه است، همکاری کنند.