آمریکا حتی واکسن‌های کرونای نزدیک به گذشتن تاریخ انقصای خود را هم اهدا نمی کند! این ممکن است مضحک به نظر برسد، اما موضوعی حقیقی است.

یک سازمان غیردولتی در «سن دیگو» واقع در کالیفرنیای جنوبی قصد داشت هزاران دوز از واکسن‌های کرونای در حال انقضای خود را به مکزیک اهدا کند اما کاخ سفید اجازه نداد و حتی این واکسن ها را از بین برد.

دلیل این عمل پوچ چیست؟ به گزارش روزنامه «واشنگتن پست»، کاخ سفید اعلام کرد که این واکسن ها جزو دارایی های دولت فدرال است و ایالت ها یا سازمان ها نمی توانند آن را اهدا کنند.

با این حال، این موضوع بازهم کمکی به حل این سوال مبنی بر اینکه چرا دولت فدرال ایالات متحده ترجیح می دهد واکسن های کرونا منقضی شوند اما آنها را برای کشور همسایه خود یعنی مکزیک که فقط با یک دیوار از آمریکا جداست ارسال نکند، کافی نیست.

از گزارش واشنگتن پست اینگونه دریافت می شود که آمریکا در موارد اهدای واکسن به سایر کشورها، نگران این است که حمل و نقل و فعالیتهای لجستیک مربوط به آن مستلزم نیروی انسانی و منابع مالی زیادی شود و حتی ممکن است در موارد ویژه ای مثل اهدای واکسن در حال انقضا باعث دعاوی حقوقی می شود.

با این حال، کاخ سفید حداقل در زمینه اهدای واکسن به مکزیک نباید چنین نگرانی هایی داشته باشد چون سن دیگو فقط با یک دیوار مرزی از مکزیک جداست و تحویل واکسن باید بسیار راحت باشد و حل مسائل حقوقی احتمالی هم چندان سخت نیست. به عنوان مثال، طرف گیرنده واکسن در یک قرارداد تمام مسئولیت واکسن را به عهده می گیرد به عبارت دیگر راه حل های ساده ای برای رفع این نگرانی ها وجود دارد.

در واقع، ایالات دیگر آمریکا نیز با مشکل مشابه مواجه شده بودند. یعنی کاخ سفید مانع اهدای مازاد واکسن از سوی این ایالات به کشورهای با وضعیت وخیم کرونایی مانند هند شده است.

کاخ سفید اگر واقعا برای کمک به کشورهای دیگر مخصوصا کشورهای در حال توسعه برای مقابله با کرونا صادق است، نباید مانع تلاشهای ایالات و سازمان های خود در این راستا شود بلکه باید رویکرد مثب‌تری نشان داده و به هماهنگی برای کمک به اهدای این واکسن‌ها بپردازد. بدیهی است که ایالات متحده فعلا رویکرد مثبتی در قبال اهدای واکسن به کشورهای در حال توسعه اتخاذ نکرده است.

البته از طریق این رویداد هم می توان دریافت آمریکا مازاد واکسن زیادی دارد.

آمریکا به اندازه‌ای واکسن مازاد در اختیار دارد که مجبور به از بین بردن واکسن‌های تاریخ‌گذشته خود است.

داده های «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده» نشان می دهد که طی مارس تا سپتامبر سال جاری میلادی، این کشور حداقل 15 میلیون دوز از واکسن کرونا را معدوم ساخته، این در حالی است که بسیاری از کشورهای دیگر جهان هنوز منتظر دریافت اولین دوز واکسن هستند. به عنوان مثال در مناطق توسعه نیافته مانند کشورهای آفریقاییِ چاد و تانزانیا به ازای هر 100 نفر تنها 0.5 یا حتی 0.1 دوز واکسن در دسترس است.

از زمانی که انواع واکسن کرونا در سطح جهان هنوز در مرحله تحقیق و توسعه قرار داشت، آمریکا تلاش‌ها برای تسلط بر ظرفیت هر چه بیشتر تولید واکسن در سطح جهان را آغاز کرده بود.

در اوایل مارس 2020، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور وقت آمریکا با «دانیل منیچلا» رئیس هیئت مدیره شرکت CureVac آلمان ملاقات کرده و قول داد که 1 میلیارد دلار بودجه تحقیقاتی را برای این شرکت تأمین کند، مشروط بر اینکه این شرکت در صورت تولید واکسن آنها را به صورت اولویت‌دار به آمریکا عرضه کند؛ در همان سال ترامپ هم موافقت کرد که 1.2 میلیارد دلار در واکسن آسترازنکا سرمایه گذاری کند و در حالی که هنوز تحقیقات واکسن کامل نشده بود، 300 میلیون دوز واکسن سفارش داد.

می توان دید زمانی که آمریکا واکسن نداشت، حجم زیادی از ظرفیت تولید واکسن در سطح جهان را تصاحب کرده بود و به هیچ وجه آن را به عنوان نوعی محصول عمومی مورد نیاز کل جهان تلقی نمی کرد؛ پس از آنکه واکسن مازاد داشت و جهان آمریکا را به دلیل «ملی گرایی واکسن» به باد انتقاد گرفت، از سر اجبار اهدای واکسن به کشورهای مورد نیاز را آغاز کرد.

در هر صورت این که آمریکا بالاخره پذیرفته واکسن به دیگر کشورهای جهان عرضه کند، اقدام بدی نیست اما ظاهرا سعی دارد از این گزینه هم استفاده حداکثری کند.

مثلا آمریکا برای عرضه واکسن به کره جنوبی به دنبال آن بود که این کشور در مساله دریای جنوبی چین و مساله تایوان از ایالات متحده حمایت کند و شرکتهای کره جنوبی مانند سامسونگ در آمریکا سرمایه گذاری بیشتری کنند.

پروپاگاندای آمریکا نیز همزمان آغاز شد؛ مثلا «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی غیردقیق و غیرتحقیقاتی مدعی شد که ایالات متحده بیشترین واکسن را به جهان اهدا کرده است. 

با این حال، طبق داده های «موسسه بروکینگز»، تا 25 سپتامبر آمریکا 500 میلیون دز مازاد واکسن داشت و این مقدار به اضافه 200 میلیون دزی که اعلام کرد اهدا کرده، روی هم 700 میلیون دز باید باشد

اما چین تا 23 سپتامبر اعلام کرد 1.2 میلیارد دز به بیش از 100 کشور جهان عرضه کرده است؛ پروپاگاندای آمریکا هم اشتباه دارد!

به هر حال، اگر آمریکا واقعا بخواهد سهم بیشتری در کمک به مقابله جهان با کرونا داشته باشد، باید این رویکرد غلط خود را کنار بگذارد. ایالات متحده باید واکسن کرونا را همانند چین، نوعی محصول عمومی در جهان دانسته و از آن استفاده ابزاری نکند و در عرضه واکسن به جهان مخصوصا کشورهای در حال توسعه صداقت بیشتری نشان دهد.