آقای دکتر «فؤاد ایزدی» استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در مصاحبه با خبرنگار بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین در خصوص پنجاه سالگی روابط تهران-پکن تاکید کرد این دو کشور، کشورهای مهم در قاره آسیا هستند و روابط تاریخی دیرینه آنها به صورت گسترده از صدها سال پیش وجود داشته و هنوز هم استمرار دارد.

این کارشناس روابط بین‌الملل گفت با وجود تحریم‎‌های آمریکا چین جزو کشورهایی بوده که با ایران همکاری کرده و ایران نیاز دارد که مخصوصا در دوره دولت آقای رئیسی روابط خود را با چین ارتقاء دهد.

دکتر ایزدی درباره توافق 25 ساله نیز تاکید کرد باید بندهای توافق تبدیل به پروژه‌هایی شود که به نفع دو کشور است و با توجه به نزدیکی دو کشور در حوزه‌های مختلف این سود دو طرفه کاملا قابل تشخیص است. 

مشروح مصاحبه با آقای ایزدی را در زیر مشاهده می‌کنید:

رادیو و تلویزیون مرکزی چین: با توجه به پنجاهمین سالگرد برقراری روابط ایران و چین و تحولاتی که در عرصه بین‌الملل به وجود آمده، مناسبات این دو کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آقای ایزدی: در این 50 سال هم ایران بسیار تغییر کرده و هم چین تغییرات زیادی داشته است. در ایران ما انقلاب اسلامی را داشتیم و ایران از ذیل کشورهای تحت سلطه غرب خارج شد. چین هم که زودتر از ایران انقلاب کرده بود توانست در این 50 سال به موفقیت‌های اقتصادی جدی دست پیدا کند. ایران هم در دوران جمهوری اسلامی کارهایی را در حال انجام است که در دوران رژیم شاه تصور آن اقدامات هم وجود نداشت. از این جهت چون این دو کشور، کشورهای مهم در قاره آسیا هستند و روابط تاریخی دیرینه به صورت گسترده از صدها سال پیش وجود داشته و هنوز هم استمرار دارد، هم در حوزه فرهنگی، هم در حوزه سیاسی و هم در حوزه اقتصادی می‌توانند ارتقاء روابط داشته باشند؛ نظر رهبران دو کشور نیز همین است یعنی هم رهبری چین علاقه‌مند به گسترش روابط با ایران است و هم رهبری ایران نیز علاقه‌مند به این موضوع است.

چینی ها می‌دانند که سیاست خارجی ایران مستقل است و چین به منابع انرژی خلیج فارس نیاز دارد.

 نکته‌ای که یکی از مقامات چین به آن اشاره کرده بود این بود که «سیاست خارجی ایران با یک تلفن عوض نمی‌شود»؛ یعنی کشورهای دیگر منطقه تحت نفوذ و فشار آمریکا می‌توانند سیاست خودشان را به نسبت به چین عوض کنند ولی ایران این کار را نخواهد کرد. پس روابط با ایران به نفع چین است و روابط با چین به نفع ایران است. با وجود تحریم‎‌های آمریکا چین جزو کشورهایی بوده است که با ایران همکاری کرده و ایران نیاز دارد که مخصوصا در دوره دولت آقای رئیسی روابط خود را ارتقاء دهد.

رهبری ایران از سال‌ها پیش بحث "نگاه به شرق" را مطرح کردند و چین در این سیاست نگاه به شرق قطعا یکی از اولویت‌های سیاست خارجی ایران خواهد بود.

رادیو و تلویزیون مرکزی چین: با توجه به اهمیت ابتکار «یک کمربند-یک جاده» چه اقداماتی باید انجام شود تا نقش ایران در این ابتکار پر رنگ‌تر شود؟

آقای ایزدی: وزیر امور خارجه چین چند ماه قبل در تهران توافق 25 ساله ایران و چین را امضا کرد که بسیاری از بندهایی که در آن توافق ذکر شده در واقع اجرای اهدافی است که ذیل سیاست یک کمربند-یک جاده چین تعریف می‌شود. ایران از گذشته در مسیر جاده ابریشم بوده و اکنون نیز هنوز در مسیر ارتباط چین با کشورهای غرب ایران است؛ از این جهت به دلایل سیاسی و ژئوپلتیکی راهی غیر از ارتقاء روابط میان ایران و چین وجود ندارد. اتفاقی که در عمل باید رخ دهد این است که مفاد توافق 25 ساله اجرایی شود چون این یک توافق کلی و عمومی است و تبدیل به پروژه نشده است. باید بندهای توافق تبدیل به پروژه‌هایی شود که به نفع دو کشور است و با توجه به نزدیکی دو کشور در حوزه‌های مختلف این سود دو طرفه کاملا قابل تشخیص است.  

رادیو و تلویزیون مرکزی چین: توافق راهبردی 25 ساله میان چین و ایران در فروردین ماه به امضای وزرای خارجه دو کشور رسید؛ اهمیت آن را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه چشم اندازی برای آن متصور هستید؟

آقای ایزدی: قاعدتاً تا متن مذاکره‌شده‌ای نداشته باشید رسیدن به پروژه‌های مشترک سخت‌تر می‌شود؛ بدین جهت این توافق قدم مهمی است در تعریف مسیری که باید طی شود و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. اتفاقی که قاعدتا الان باید رخ دهد این است که دو کشور به سمت اجرای این توافق بروند. اگر اجرای توافق دچار اخلال شود قطعا برای دو کشور ضرر ایجاد خواهد شد. بعید است باتوجه به نگاه دولت آقای رئیسی در خصوص ارتقای روابط با چین ما مشکل خاصی در روابط دو کشور در سالیان آینده داشته باشیم.

رادیو و تلویزیون مرکزی چین: اهمیت «سیاست نگاه به شرق» را با توجه به روی کار آمدن دولت آقای رئیسی چگونه می بینید و چه پیش‌بینی از چشم انداز روابط دوجانبه ایران و چین برای آینده دارید؟

آقای ایزدی: با توجه به علاقه‌ای که در رهبران دو کشور برای ارتقای روابط وجود دارد و استقلالی که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی وجود دارد و متاثر از فشارهای بیرونی کشورهای غربی نیست؛ قطعا ما شاهد ارتقاء روابط خواهیم بود. برای مثال آقای «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر سابق عراق ایشان علاقه مند ارتقای روابط با چین بود اما به دلیل مخالفت سفیر آمریکا در بغداد در نهایت به این دلیل و چند دلیل دیگر آمریکایی‌ها با فشارشان دولت عبدالمهدی را از این کار بازداشتند. این شرایط در ایران وجود ندارد؛ دولت ایران دولت مستقلی است و از این جهت بدون محدودیت پیگیر منافع ملی کشور است دولت چین هم دقیقا همین حالت را دارد بدین جهت قرار گرفتن این دو کشور در کنار کشورهای مستقل دیگر آسیا هم به نفع این کشورهاست و هم به نفع ارتقای جایگاه آسیا در سطح بین‌الملل.