کارشناسان کنترل تسلیحات آمریکا از جمله «ویلیام پری» وزیر دفاع پیشین این کشور در حالی اخیرا در نامه ای به «یوشیهیده سوگا» نخست وزیر ژاپن از وی خواسته اند تا از سیاست «عدم استفاده اول از تسلیحات هسته ای» که احتمالا «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا پیشنهاد آن را مطرح می کند، حمایت کند که این در حالیست که تغییر دادن طرز تفکر سرسختانه و محافظه کارانه و استراتژی هسته ای تهاجمی اکثر سیاستبازان آمریکایی کار بسیار دشوار است.

بعد از پایان جنگ سرد، سیاست کنترل تسلیحات هسته ای آمریکا دچار نوسانات دوره ای شد اما روی هم رفته، هنوز هم تحت تاثیر و سلطه نیروهای محافظه کاری قرار داد که چندان هم از آغاز یک جنگ هسته ای بیزار نیستند!

در دهه 1990 میلادی و بدنبال فروپاشی نظم دو قطبی جهان، دولت «بیل کلینتون» تلاش کرد تا کنترل تسلیحات را ارتقاء بخشد اما نیروهای محافظه کار با بهانه کردن اینکه برخی کشورها دارای تسلیحات کشتار جمعی اند، به شکل گیری افکار عمومی مخالف این تلاش کلینتون کمک کردند.

بعد از روی کار آمدن دولت «جرج دابلیو بوش» بود که آمریکا نه تنها از پیمان موشک های ضد بالستیک خارج شد بلکه یک استراتژی هسته ای به مراتب تهاجمی تر را پیش گرفت و بدنبال تولید تسلیحات هسته ای جدید و استفاده از حملات هسته ای پیشگیرانه علیه دیگر کشورها برآمد که این رویکرد آمریکا جنبش خلع سلاح جهانی را ناکام گذاشت.

درست بعد از روی کار آمدن دولت «باراک اوباما» بود که وی ابتکار «صفر هسته ای» (nuclear zero) را مطرح کرد؛ اما عدم خلوص و ریاکاری پشت پرده این ابتکار آنجا برملا گشت که آمریکا از تصویب پیمان منع جامع آزمایش هسته ای خودداری کرد درحالکیه این پیمان، هر گونه انفجار ناشی از آزمایش سلاح هسته ای و یا سایر تسلیحات هسته ای در هر نقطه ای از جهان را ممنوع می کند و به سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» پایبند است!

از طرف دیگر، اوباما قبل از خروج از کاخ سفید یک طرح نوسازی زرادخانه های هسته ای آمریکا به ارزش 348 میلیارد دلار را نیز تصویب کرد.

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا نیز بعد از روی کار آمدن، یک «بازنگری هسته ای» را پیش گرفت؛ آمریکا در تازه ترین گزارش بررسی وضعیت هسته ای، نه تنها خواستار ارتقاء جامع زرادخانه هسته ای شد بلکه اعلام کرد که در صورتی که با حمله استراتژیکی غیر هسته ای بزرگی مواجه گردد، به صورت فعال با تسلیحات هسته ای به آن حملات پاسخ خواهد داد!

اگرچه حزب دموکرات آمریکا همواره از کنترل تسلیحات حمایت کرده اما «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» به سه دلیل اصلی به یک موضع استراتژیکی - سیاسی برای دولت بایدن تبدیل شده است:

اول از همه اینکه سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» به بخشی از فرهنگ استراتژیک آمریکا تبدیل شده است؛ در طول جنگ سرد بود که آمریکا خود را برای یک جنگ هسته ای احتمالی با اتحاد جماهیر شوروی آماده کرد و متعاقب آن نیز مشغول افزایش ظرفیت های هسته ای خود شد؛ اما حتی بعد از سپری شدن سه دهه از پایان جنگ سرد، آمریکا هنوز هم برای نبرد و پیروزی در یک جنگ هسته ای آماده می شود و به این ترتیب، نمی تواند سیاست «استفاده اول» را رها کند.

دومین دلیل اینکه سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» سنگ بنای استراتژی بازدارندگی آمریکا و اساس سیستم اتحاد جهانی آن است؛ از آغاز جنگ سرد، آمریکا چترهای هسته ای خود را در اختیار متحدان جهانی اش قرار داد. اگر آمریکا سیاست «استفاده اول» را رها کند، دیگر نمی تواند این چتر هسته ای را برای متحدانش تامین کند و به این ترتیب، احتمال گسترش سلاح هسته ای میان متحدان واشنگتن از جمله ژاپن و کره جنوبی افزایش می یابد که این روند در نهایت ممکن است به فروپاشی سیستم اتحاد آمریکا ختم گردد.

دلیل سوم نیز این است که سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» راهبردی است که به آمریکا امتیازات نامتقارنی در عرصه رقابت و درگیری استراتژیک با هر کشور دیگری را می دهد؛ آمریکا در عین حال نگران است که کشورهای رقیبش بتوانند به لطف توسعه سریع فناوری های جدید نظامی، به ابزارهای نامتقارن دست پیدا کنند و اقدام به حملات ناگهانی علیه آمریکا کنند.

بر همین اساس است که آمریکا نه تنها مشتاق است که جایگاه پیشگام مطلق خود در زمینه فناوری های نوظهور و پیشرفته را حفظ کند بلکه در حال استفاده تمام و کمال از قدرت فعلی نظامی خود از جمله سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» به منظور مقابله با تهدیدات جدید است.

می توان گفت که سیاست «استفاده اول از تسلیحات هسته ای» به بخشی از ساختار ژنتیکی واشنگتن تبدیل شده است که آمریکا از آن برای حفظ هژمونی هسته ای اش استفاده می کند.