چین بار دیگر با مقاومت و انعطاف پذیری اقتصادی و رشد پایدار خود، نیروی جنبشی پر قدرتی را به پروسه احیای اقتصاد جهان تزریق کرده است؛ این کشور اخیرا گزارش نیمه سالانه اقتصادی خود را منتشر کرده که تا حد بسیار زیادی مورد توجه افکار عمومی بین المللی قرار گرفته است.

بر اساس این گزارش، تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه دوم سال جاری میلادی در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته رشدی 7.9 درصدی داشته که میانگین نرخ رشد مرکب دو ساله در این بین 5.5 درصد ثبت شده است.

احیای اقتصادی چین بعد از یک جهش رکود شکن 18.3 درصدی در سه ماهه اول سال جاری میلادی (2021)، در سه ماهه دوم روند کند و آهسته ای پیش نگرفت و به این ترتیب، تمام گمانه زنی های پیشین در ارتباط با ضعف احیای اقتصادی چین را در هم شکست.

چین از نیمه دوم سال گذشته میلادی (2020) به بعد، به پیشگامی خود در رقابت های مربوط به احیای اقتصاد در جهان ادامه داده است؛ در اکتبر سال 2020 میلادی بود که شبکه تلویزیونی «سی ان ان» گزارشی با عنوان «چین در حال پیروزی در مسابقات احیای اقتصادی جهان است» منتشر کرد که پیش بینی صورت گرفته در این گزارش نیز درست از آب درآمد.

اقتصاد چین در سال 2020 رشدی 2.3 درصدی را در مقایسه با سال 2019 تجربه کرد و به تنها اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شد که با وجود پاندمی کرونا، رشد مثبت اقتصادی را ثبت کرد؛ اقتصاد چین تا نیمه اول سال 2021، به پیشگامی خود در جهان با نرخ رشد سالانه 12.7 درصدی خود ادامه داده است آن هم در شرایطی که اقتصادهای بزرگ دنیا همچنان در تقلا برای احیا در بحبوحه شکنندگی و بلاتکلیفی های موجود در جهان هستند.

تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه ماه اول ساله 2020 با رشد اندک 0.5 درصدی در مقایسه با سال 2020 همراه بود؛ تولید ناخالص داخلی ژاپن نسبت به سال 2020، کاهشی 1.6 درصدی را تجربه کرد و از طرف دیگر، اقتصاد کشورهای اروپایی از جمله انگلیس و آلمان نیز در سه ماهه اول سال جاری میلادی همچنان در باتلاق رشد منفی گرفتار ماندند.

عملکرد صحیح چین چیست؟

بدیهی است که احیای پایدار اقتصاد چین را نمی توان از عواملی از جمله سیاست گذاری های پر قدرت در زمینه اقتصاد کلان،‌ مزایای فوق العاده عظیم بازاری این کشور، وجود یک زنجیره صنعتی کامل و جامع و همچنین رونق صادرات تحت شرایط اپیدمی کرونا جدا دانست ولی صرف نظر از این عوامل، علت اینکه چین به اولین اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شد که از محاصره کرونا رهایی پیدا کرد، تا حد بسیار زیادی به دلیل پاسخ صحیح چین برای یک سؤال کلیدی چند گزینه ای بود و آن سؤال این بود «نجات جان یا نجات اقتصاد؟»

پاسخ چین به این سؤال به عنوان یکی از سخت ترین سؤالات پیش روی کشورها تحت تاثیر پیامدهای ناشی از اپیدمی کرونا، بدون تردید «نجات جان» بود؛ حقیقت این است که پاسخ چین به این سؤال از پاسخی که اکثر کشورهای غربی از جمله آمریکا به این سؤال دادند، متفاوت بود (و این کشورها درصدد نجات اقتصاد برآمدند).

از دیدگاه مقامات چین، هدف توسعه ایجاد رضایتمندی برای مردم و تحقق یک زندگی به مراتب بهتر برای مردم است و بدون وجود مردم، معنای توسعه اقتصادی از بین می رود و سلامتی در این بین پیش شرط مردم برای داشتن یک زندگی بهتر محسوب می شود.

ووهان شهری در چین با جمعیتی ده میلیون نفری، به منظور متوقف ساختن روند شیوع ویروس کرونا، به مدت 76 روز تعطیل شد؛ صدها میلیون نفر از مردم چین به استفاده از ماسک روی آوردند و در عین حال از حضور در اماکن عمومی دوری کردند. تعداد بسیار زیادی از رستوران ها و فروشگاه های این کشور تعطیل شدند و به این ترتیب، چین به عنوان «ابرکارخانه جهان» به صورت موقت به حالت تعلیق درآمد.

خسارت های عظیم اقتصادی ناشی از انزوا را به خوبی می توان تصور کرد؛ رشد ناچیز تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه اول سال 2020 با واحد یوان (رنمینبی) اندازه گیری شد و نرخ رشد اقتصادی سه ماهه این کشور برای اولین بار از سال 1991 میلادی سقوط کرد؛ در این بین دیگر نیازی به ذکر مشکلات بعدی این کشور از جمله مشکلات مربوط به درآمد و هزینه و افزایش شدید فشار اشتغال نیست.

اما با این اوصاف،‌ چین بعد از تحمل یک درد کوتاه مدت، توانست سریعا اپیدمی کرونا را تحت کنترل خود در بیاورد و به این ترتیب کار و تولید به شیوه ای منظم در این کشور از سر گرفته شد و چین به اولین کشور دنیا تبدیل شد که از ابهامات به وجود آمده ناشی از کرونا خارج گشت.

در این بین، آن دسته از کشورهایی که از همان ابتدا حفاظت از اقتصاد را در اولویت دستور کار خود قرار دادند، مجبور شدند با ضد حمله مداوم اپیدمی و تعداد فزاینده آمار ابتلا و تلفات ناشی از کرونا مواجه گردند.

این در حالیست که در شرایطی که تخت های بیمارستانی پر است، تجهیزات پزشکی از جمله ونتیلاتورها و ماسک ها اغلب در وضعیت اضطرار قرار دارند و جان مردم در خطر است، بدیهی است که اقتصاد نیز آسیب خواهد دید و مردم نیز دارایی خود را از دست خواهند داد.

از طرف دیگر، تمدن باستانی چین همواره نظم اجتماعی را در اولویت سنت های فرهنگی در این کشور قرار می دهد؛ درک جامع مردم چین و حمایت آنها از کشور و واکنش دولتشان در برابر اپیدمی کورنا نیز یک امتیاز و ویژگی منحصر به فرد محسوب می شود که کشورهای غربی از جمله آمریکا و اروپا فاقد این ویژگی اند.

اگرچه همزمان با شتاب اقتصاد جهان، احتمال دارد که جایگاه برجسته اقتصادی چین در نیمه دوم سال جاری میلادی (2021) پایدار نماند اما فعالیت های مربوط به مصرف و سرمایه گذاری چین نیز به سرعت احیای خود ادامه خواهند داد و به این ترتیب، انتظار می رود که بنیان بهبود اقتصادی ثبات بیشتری داشته باشد.