در تاریخ 15 فوریه/27 بهمن ماه، 58 کشور به سرکردگی کانادا، از جمله آمریکا، انگلیس و استرالیا به طور مشترک «بیانیه ای علیه بازداشت های خودسرانه در روابط بین کشورها» صادر کردند و در این به اصطلاح بیانیه، به مخالفت با برخی از کشورها که شهروندان خارجی را به عنوان ابزاری برای چانه زنی های دیپلماتیک بازداشت می کنند، پرداختند.

اگرچه در این بیانیه نام کشور خاصی آورده نشده است اما کانادا در مراسم انتشار این بیانیه، با هدف اجرای یک درام ناشیانه، چین را به «بازداشت خودسرانه دو شهروند كانادایی به نام های «مایکل کوورینگ» و «مایکل اسپاور» متهم کرد.

بازداشت خودسرانه چیست؟

یکی از نمونه های این بازداشت های خودسرانه، گروگان گرفتن «مونگ وانژو» مدیر ارشد شرکت «هواوی» چین از سوی آمریکا و کاناداست.

«مارک گارنو»، وزیر خارجه کانادا مدعی شده است که این اقدام غیرقانونی و غیر اخلاقی، شهروندان همه کشورها را در معرض خطر قرار داده است.

در این جا این سؤال مطرح می شود که آیا چنین بیاناتی از سوی وزیر خارجه کانادا، علیه خود او نیست؟

باید گفت که گستاخی و بی شرمی طرف کانادایی به حد بی سابقه ای رسیده است.

حقیقت این است که اتهامات طرح شده از سوی کانادا علیه چین در پرونده های «مایکل کوورینگ» و «مایکل اسپاور» هیچ پایه و اساسی ندارد؛ طبق تشریح وزارت امور خارجه و بخش قضایی چین، «مایکل کوورینگ» از سال 2017 میلادی همواره با در دست داشتن گذرنامه های شخصی و روادید بازرگانی وارد چین شده و از طریق افراد مربوطه، اقدام به سرقت اطلاعات حساس در چین کرده است.در این بین نیز «مایکل اسپاور» رابط مهم کوورینگ بوده و اطلاعات را در اختیار او قرار می داده است.

در مقایسه با دو شهروند کانادایی که با وجود شواهد کیفری قطعی و مطابق قانون در چین دستگیر شده اند، تجربه «منگ وانژو» در کانادا واقعاً مصداقی از بازداشت خودسرانه است!

اکنون دو سال است که خانم منگ بدون هیچ گونه دلیل و مدرکی در فرودگاه کانادا بازداشت شده است و هیچ کدام از دو کشور کانادا و آمریکا نتوانسته اند هیچ مدرکی در راستای اثبات ادعاهای خود علیه منگ وانژو ارائه کنند و در عین حال علامت سؤال های زیادی درباره برخی شهادت ها و شاهدان آمریکا و کانادا در این ماجرا وجود دارد.

«هو شی جین»، سردبیر روزنامه "گلوبال تایمز" چین بر این باور است که دستگیری «منگ وانژو» توسط کانادا یک جبهه جدیدی را در مبارزه ژئوپلیتیکی قدرت های بزرگ دنیا ایجاد کرده و تاجران جهان را در معرض خطری بی سابقه قرار داده و الگوی بسیار نامناسبی ایجاد کرده است؛ به همین دلیل اقدامات شرم آور مقامات کانادا علیه چین در حافظه تاریخ ثبت خواهد شد؛ کانادایی که به تحریک آمریکا جعبه پاندورا را باز کرده است.

«فردریک پیروچی» نویسنده کتاب «دام آمریکایی» و مدیر سابق گروه «آلستوم» فرانسه نیز تجربه ای مشابه خانم منگ دارد؛ مدیران توشیبا در ژاپن نیز بیش از 30 سال پیش چنین روندی را تجربه کرده اند؛ اکنون نیز آمریکا در حال تکرار ترفندهای قدیمی خود است و جهان به وضوح شاهد قلدری خاص آمریکا در حوزه فناوری است اما با این حال، برخی کشورهای غربی همچنان رویکرد آمریکا را نادیده می گیرند و حتی کانادا نیز به همدست جنایتکار واشنگتن تبدیل شده است.

چین کشور قانون محور است و همیشه مطابق قانون از امنیت و حقوق و منافع مشروع شهروندان خارجی در چین محافظت و از تبادلات و همکاری های معمول بین این کشور و کشورهای خارجی حمایت و پشتیبانی کرده است و با توجه به رعایت قانون و مقررات در چین، هیچ جایی برای نگرانی های امنیتی برای یک شهروند خارجی در چین باقی نمی ماند.

در مقابل این رویکرد قانون محور چین، بازداشت های خودسرانه ای را باید در نظر گرفت که توسط برخی کشورهای غربی صورت می گیرد؛ در طول سال های اخیر، چندین مورد بازداشت خودسرانه علیه ایران توسط کشورهای غربی اتفاق افتاده است.

برای مثال، سپتامبر سال گذشته بود که «نیویورکر» در گزارشی طولانی، تجربه «سیروس عسگری» دانشمند ایرانی زندانی شده در آمریکا را منتشر کرد.

«اف بی ای» آقای عسگری را هنگام سفر او به آمریکا برای ملاقات با بستگانش بازداشت و به جاسوسی متهم کرد؛ عسگری چنین اتهاماتی را رد کرد اما نهایتا به مدت سه سال در آمریکا بازداشت شد.

علاوه بر این، در ژوئیه سال 2019 میلادی بود که انگلیس، نفتکش ایرانی « Grace » را توقیف کرد اما متعاقباً با تلافی شدید ایران روبرو و نهایتا مجبور به سازش شد.

در ارتباط با بازداشت «منگ وانژو»، کانادا بارها خشم و خواسته مردم چین را نادیده گرفته و در عوض، برخی از کشورها را به حمایت از رویکرد خود ترغیب کرده و اقدام به انتشار بیانیه به اصطلاح «مخالفت با بازداشت های خودسرانه» کرده است.

کانادا درصدد است تا از طریق «دیپلماسی میکروفون» چین را تحت فشار قرار دهد اما موفق نخواهد شد و صرفا خودزنی خواهد کرد.

جای سؤال است که چطور کشوری که حاکمیت قضایی آن زیر سؤال رفته است، نمی داند که ریشه استکبار کجاست؟

با این اوصاف، تنها گزینه صحیح در مسیر بازگشت روابط چین و کانادا به مسیر درست این است که خانم منگ وانژو که قربانی بازداشت خودسرانه کانادا شده است، در اسرع وقت آزاد شود.