«وانگ ونبن» سخنگوی وزارت امور خارجه چین در اظهارات تاریخ 14 بهمن خود تاکید کرد که چین همکاری خوبی با بازرس های سازمان بهداشت جهانی به منظور کشف منشاء ویروس کرونا دارد و کارشناسان سازمان بهداشت جهانی تاکنون سه بار به چین سفر کرده اند؛ این دیپلمات چینی ابراز امیدواری کرد که آمریکا نیز از این کارشناسان به منظور سفر به این کشور و انجام بررسی های مشابه دعوت به عمل آورد.

همانطور که سخنگوی وزارت خارجه چین نیز تاکید کرده است، این کشور و سازمان بهداشت جهانی همکاری و ارتباطات خوبی در مسیر کشف منشاء ویروس کرونا دارند و کارشناسان سازمان بهداشت جهانی نیز تاکنون سه بار در راستای انجام این همکاری ها به چین رفته اند؛ سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که دستاوردهای سفر این کارشناسان به چین چه بوده است؟

«مایکل رایان» مسئول فوریت های پزشکی سازمان بهداشت جهانی در این باره گفته است که این احتمال وجود دارد که ووهان منشاء ویروس کرونا نباشد و در عین حال نمی توان احتمال اینکه منشاء این ویروس در کشورهای دیگر جهان باشد را نیز منتفی دانست.

به طور کلی کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، احتمال سرچشمه گیری ویروس کرونا در جاهای دیگر جهان را انکار نکرده و تائید منشاء گسترش این ویروس در ووهان را نیز تایید نکرده اند.

سرنخ ها و گزارشهای علمی زیادی نشان داده است که سرایت ویروس کرونا در نیمه دوم سال 2019 در بسیاری از نقاط دیگر جهان غیر از چین آغاز شده است. به عنوان مثال، محققان ژاپنی اعلام کرده اند که نتیجه 2 تست از تست های کرونایی که روی 500 نمونه جمع آوری شده از منطقه « کانتو کوشینتسو» ژاپن از ژانویه تا مارس سال 2019 میلادی انجام داده اند، مثبت بوده است.

محققان دانشگاه بارسلونای اسپانیا نیز گزارش داده اند که بررسی نمونه های فاضلاب جمع آوری شده توسط آنها در تاریخ 12 مارس سال 2019 میلادی، وجود ویروس کرونا در این کشور را به اثبات رسانده است؛ از طرف دیگر، در فرانسه نیز بحث های مشابهی مبنی بر وجود کرونا در این کشور پیش از کشف آن در ووهان به راه افتاده به طوری که اخبار منتشر شده از این کشور حاکی از آن است که برخی از بیماران پذیرش شده در بیمارستان های این کشور مبتلا به کرونا بوده اند.

تمامی این رویدادها در تاریخی زودتر از تاریخ گزارش کشف نخستین مورد کرونا در چین اتفاق افتاده اند.

بنابراین، بدیهی است که از نظر علمی،‌ هنوز هم احتمالات زیادی برای بررسی منشاء ویروس کرونا وجود داشته باشد و تاکنون هیچ نتیجه نهایی و قطعی در این زمینه حاصل نشده باشد.

با این حال این سؤال مطرح است که آیا می توان در مسیر کشف منشاء ویروس کرونا، لزوما به علم پایبند ماند یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که چنین رویکردی بسیار دشوار است؛ دولت آمریکا در ابتدای شیوع کرونا تمام تلاش خود را به کار گرفت تا چین را منشاء قطعی گسترش کرونا جلوه دهد و بارها سازمان بهداشت جهانی و چین را هدف حملات و انتقادات خود قرار داد تا از این طریق، پیامدهای ناشی از کوتاهی خود در پیشگیری از شیوع کرونا در آمریکا را به گردن چین بیندازد و چین را مقصر جلوه دهد.

به عبارت دیگر باید گفت که کشف منشاء ویروس کرونا دیگر مطلقا یک موضوع علمی نیست بلکه شدیدا سیاسی شده است؛ در این راستا، آمریکا ادعای رسیدگی مستقل به کشف منشاء ویروس کرونا را مطرح کرده و کشورهای استرالیا و بریتانیا نیز به پیروی از این رویکرد واشنگتن پرداخته اند.

با این حال، این سؤال مطرح است که اگر قرار بر انجام بازرسی است، چرا باید این بازرسی ها فقط معطوف به چین باشد؟ سؤال دیگر این است که چه معیاری برای تعیین یک کشور به عنوان مقصد بازرسی درباره منشاء شیوع کرونا در نظر گرفته می شود؟

کارشناسان سازمان بهداشت جهانی تاکنون سه بار به چین سفر کرده اند؛ از سوی دیگر، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا نیز اعلام کرده است که در نمونه خون بسیاری از آمریکایی ها که در دسامبر سال 2019 میلادی جمع آوری شده،‌ ویروس کرونا وجود داشته است؛ باید توجه داشت که دسامبر سال 2019، تاریخی قبل از تاریخ گزارش کشف اولین مورد ابتلا به کرونا در آمریکا محسوب می شود!

آیا کشف این حقیقت و سرنخ درباره آمریکا، نمی تواند تاکیدی باشد بر ضرورت اینکه آمریکا نیز باید هدف بازرسی ها در مسیر کشف منشاء ویروس کرونا قرار بگیرد؟ آیا ضرورت ندارد که آمریکا نیز از کارشناسان سازمان بهداشت جهانی برای انجام به اصطلاح «رسیدگی مستقل» دعوت به عمل آورد؟

«آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرده است که بازرسی های سازمان بهداشت جهانی در چین شفاف نیست؛‌ آیا بلینکن با این اظهار نظر می تواند از این کارشناسان برای انجام بازرسی های مشابه در آمریکا دعوت به عمل بیاورد تا معیار «شفافیت» او برای کل جهان مشخص گردد؟

آنچه قابل توجه است، این است که درحالیکه مدارک و شواهد زیادی وجود دارد که حاکی از آغاز سرایت ویروس کرونا به زمانی قبل از شیوع این ویروس در ووهان چین است،‌ بنابراین انجام بازرسی های مشابه با هدف کشف منشاء ویروس کرونا صرفا در کشور چین اقدامی عادلانه نیست و با فرضیه «مقصر بودن چین» پیش می رود!

این رویکرد درست مانند رویکرد آمریکا است که آژانس بین المللی انرژی هسته ای را وادار به بازرسی تاسیسات هسته ای ایران می کند اما هرگز شواهدی در ارتباط با تولید تسلیحات هسته ای ایران ارائه نکرده است.