نگاهی به روابط چهار سال اخیر بین چین و آمریکا، یک واقعیت انکارناپذیر را در ذهن تداعی می سازد؛ آن واقعیت این است که از آنجایی که برخی سیاستمداران آمریکایی چین را یک رقیب استراتژیک دانسته و اشتباهات مستقیمی در عرصه سیاست گذاری در قبال چین مرتکب شده اند، روابط بین پکن و واشنگتن با شرایط بسیار دشواری روبرو شده و این دوره 4 ساله، آسیب و خسارت بسیار زیادی را به صلح و ثبات جهانی تحمیل کرده است.

مشکلات موجود در روابط بین چین و آمریکا باید به پایان برسد؛ بدیهی است که داشتن یک دیدگاه صحیح نسبت به چین پیش نیاز سیاست گذاری آرام و عینی دولت جدید آمریکا در قبال پکن و کلید تحول در روابط بین چین و آمریکاست.

«یانگ جیه چی» از اعضای دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و مدیر دفتر امور خارجی کمیته مرکزی چین روز گذشته (سه شنبه برابر با دوم فوریه/14 بهمن ماه) در یک گفت و گوی ویدئویی با کمیته ملی روابط آمریکا و چین، به طرح پیشنهاداتی در زمینه پیشبرد روابط بین این کشور و بازگرداندن سطح این روابط به مسیری درست پرداخت؛ اولین پیشنهاد مطرح شده، امیدواری نسبت به این موضوع بوده است که آمریکا از طرز تفکر قدیمی درباره بازی مجموع صفر (بدون برنده) میان قدرت های بزرگ دنیا دست بردارد و به درک درستی از چین برسد و مسیر درستی را در روابط با چین پیش بگیرد.

در حالی که «شی جی پینگ» رهبر چین نوامبر سال گذشته میلادی به ابزار تمایل خود برای ارتقاء توسعه سالم و پایدار روابط با آمریکا پرداخت، اظهارات «یانگ جیه چی» تازه ترین بیانیه صادر شده از سوی چین درباره روابط دو جانبه با آمریکا تلقی می شود که نشان دهنده تمایل پکن برای داشتن رابطه ای صلح آمیز با واشنگتن است.

البته ذکر این نکته ضروری است که مبادلات دو جانبه نیازمند دیدارهای دوجانبه است؛ «دنیل راسل» نائب رئیس مؤسسه آمریکایی تحقیقات با محور سیاست گذاری جامعه آسیا بر این باور است که آمریکا نباید فرصت بهبود روابط آمریکا-پکن را از دست بدهد و باید روابط دو جانبه میان این دو کشور را به مسیری سازنده بازگرداند؛ راسل می گوید که سیاستمداران واشنگتن باید در این راستا، به بررسی دقیق پیشنهادات چین بپردازند و اولین قدم برای شروع نیز رسیدن به درکی درست از چین است.

از طرف دیگر، همانطور که مقامات ارشد چین نیز مکررا تاکید کرده اند، هدف اساسی توسعه و پیشرفت چین فراهم کردن یک زندگی مطلوب برای مردم این کشور است و چین در عین حال امید دارد که بتواند به توسعه ای مشترک با تمام کشورهای جهان و از جمله آمریکا دست یابد؛ چین هیچ گاه درصدد این نیست که آمریکا را تغییر دهد و یا اینکه این کشور را به چالش بکشد و یا جایگزین آمریکا شود؛ در مقابل آمریکا نیز نباید درصدد تغییر چین باشد.

همانطور که رهبر چین نیز در سخنرانی ویژه خود در نشست اخیر مجمع جهانی اقتصاد «داووس» تاکید کرد، هر کشوری مزایای خاص خود را از نظر تاریخی، فرهنگی و سیستم اجتماعی داراست و هیچ تفاوتی بین کشور برتر و پائین رتبه وجود ندارد و نکته مهم برای هر کشوری عملکردی مطابق با شرایط ملی آن کشور است و آمریکا در این بین فقط زمانی می تواند به تحول در مسیر روابط خود با چین بپردازد که بر روحیه شیطانی اش غلبه کند.

چین هیچ گاه در امور داخلی آمریکا دخالت نکرده است و آمریکا نیز باید از اصل چین واحد پیروی کند و باید فورا از دخالت در اموری از جمله حاکمیت چین و تمامیت ارضی این کشور و از جمله هنگ کنگ، تبت و شین جیانگ دست بردارد تا از تحمیل خسارت بیشتر به روابط بین چین و آمریکا جلوگیری شود؛‌ آمریکا نباید فقط به فکر منافع شخصی خودش باشد.

به طور خلاصه باید گفت که چین تمایل دارد رابطه ای مبتنی بر صلح و همکاری برد – برد با آمریکا داشته باشد و بر این اساس،‌ به دفاع قاطعانه از حاکمیت ملی و امنیت و منافع توسعه خود ادامه خواهد داد؛ این همان مسیر صحیحی است که دولت جدید آمریکا باید در قبال چین به درک آن نائل گردد.

«هنری کسینجر» معروف به «معمار روابط چین –آمریکا»، ضمن اعلام مخالفت خود با این دیدگاه که چین رقیب آمریکاست، تاکید کرده است که از دیدگاه او همکاری بیشتر بین آمریکا و چین به تقابل با چالش های پیچیده ای که جهان امروز با آن روبروست، کمک می کند.

کسینجر تاکید دارد که دو طرف چین و آمریکا باید به مدیریت مناسب اختلافات خود از طریق گفت و گو بپردازند.

حقیقت این است که «تمرکز بر همکاری و مدیریت اختلافات» باید به مرجع مهم دولت جدید آمریکا در مسیر تدوین سیاست واشنگتن در قبال چین تبدیل شود.

روزنامه «یو اس ای تودی» در گزارشی نوشته است که دولت بایدن باید خودزنی و رویکرد کوته بینانه در قبال چین را کنار بگذارد.

جهان امروز به کشور چینی نیاز دارد که مشتاق آماده کردن هر چه بیشتر جهان برای مقابله با چالش های آتی در زمینه بهداشت همگانی است؛ بنابراین، ارزشش را دارد که دولت جدید آمریکا به اظهار نظرات عاقلانه و منطقی چین گوش فرا دهد.

در شرایط فعلی حاکم، چین و آمریکا در همکاری در زمینه هایی از جمله مقابله جهانی با اپیدمی کرونا، احیای اقتصاد و تغییرات اقلیمی از یکدیگر فاصله گرفته اند.

«لی هسینگ لونگ» نخست وزیر سنگاپور بر این باور است که روابط بین چین و آمریکا به نفع جهان است؛ او می گوید که هنوز دیر نیست که دو کشور با یکدیگر به تعامل برسند و از درگیری در این برهه از زمان دوری کنند.

دولت جدید آمریکا باید هر چه سریع تر موانعی را که مانع از تبادلات بین چین و آمریکا می شود، حذف کند و از طریق همکاری با چین، روابط دو جانبه بین دو کشور را به مسیر درست خود بازگرداند.

تاریخ بار دیگر ثابت خواهد کرد که همکاری بین چین و آمریکا همان چیزی است که مردم جهان می خواهند و این همکاری یک گرایش همگانی و عمومی است.