دستگیری اخیر «چن گانگ» دانشمند مشهور چینی باعث شده انتقادات گسترده ای در محافل دانشگاهی چین و آمریکا مطرح شود.

 «مارگارت لوئیس» استاد حقوق دانشگاه «سیتون هال» آمریکا بر این باور است که حمایت گسترده از چن گانگ نشان می دهد که  «برنامه اقدام چین» (China Initiative) وزارت دادگستری آمریکا شکست خورده است. وی همچنین از دولت بایدن خواست که این برنامه را که منجر به تحقیقات تبعیض آمیز و تحقیرآمیز در قبال آمریکایی های چینی تبارمی شود، متوقف کند.

چن گانگ دانشمند ارشد حوزه انتقال گرما و اولین رئیس چینی تبار بخش مهندسی مکانیک «انستیتو فناوری ماساچوست» (MIT) است.

کیفرخواست جنایی منتشر شده در وب سایت وزارت دادگستری آمریکا نشان می دهد که چن گانگ با سه اتهام "کلاهبرداری در ارسال داده های مخابراتی"، "عدم ارائه گزارش های حساب های بانکی و مالی خارجی" و "اظهارات دروغ به ادارات دولتی ایالات متحده" روبرو است. در کیفرخواست وی چنین آمده که از سال 2013، مرکز تحقیقات تحت نظارت چن گانگ تقریباً 19 میلیون دلار بودجه از آژانس های مختلف دولت فدرال ایالات متحده دریافت كرده است. در همان زمان، چن گانگ تقریباً 29 میلیون دلار بودجه خارجی دریافت كرد كه 19 میلیون دلار آن را دانشگاه علوم و فنون جنوب چین پرداخت کرده بود. وی پس از دستگیری در 14 ژانویه خود را بی گناه دانست و با قرار وثیقه آزاد شد.

مطرح شدن این ادعاهای پر از تناقض و غیرقابل قبول باعث شد فریاد انتقاد و اعتراض از محافل دانشگاهی چین و آمریکا به گوش برسد. «رائو یی»، دانشمند مشهور چینی فورا در نامه ای خطاب به رئیس انستیتو فناوری ماساچوست و معاونش تاکید کرد كه دستگیری پروفسور چن گانگ توسط اف بی آی اقدامی نژادپرستانه است. چن گانگ دانشمندی بسیار قابل احترام است. روابط وی با دانشگاه های چین، روابط بسیار عادی است و فعالیت وی به عنوان مشاور دانشگاه علم و فنون جنوب چین موضوع محرمانه ای نیست.

«رافائل ریف»، مدیر ام آی تی در واکنش به این اقدام اف بی آی، "تعجب و تاسف" خود را ابراز کرد. وی با صدور بیانیه ای تصریح کرد که همکاری چن گانگ با دانشگاه های چین موضوعی شخصی نیست، بلکه یک کار گروهی است و مورد حمایت  ام آی تی قرار دارد. در ادامه اساتید و کارکنان این دانشگاه نامه مشترکی را به ریف ارسال کردند و حمایت قاطعانه از چن گانگ را بیان کردند. به باور آنها اتهام علیه چن گانگ افترا به روابط عملی-پژوهشی معمولی و آزادی علمی است. تا روز 26 ژانویه (7 بهمن)، بیش از 170 استاد و کارمند این دانشگاه نامه حمایت آمیز فوق را امضا کرده بودند.

«مارگارت لوئیس»، استاد حقوق دانشگاه «سیتون هال» آمریکا در مقاله ای تاکید کرد که حمایت قاطعانه از چن گانگ نشان می دهد «برنامه اقدام چین»  وزارت دادگستری آمریکا با شکست روبرو شده است؛ پرونده این دانشمند چینی نشان دهنده تعصبات بی جا و بیش از اندازه آمریکا نسبت به موضوع امنیت ملی ایالات متحده است.

اجرای «برنامه اقدام چین» که لوئیس به آن اشاره کرده، در پائیز سال 2018 از سوی  وزارت دادگستری آمریکا آغاز شد؛ این طرح 94 اداره قضایی منطقه ای را ملزم کرده است که سالانه حداقل یک الی دو دادخواست علیه چین مطرح کنند.

دادستان های فدرال آمریکا تحت دستور العمل های ارائه شده در این طرح، بیش از 10 پرونده جنایی را علیه دانشمندان چینی تبار تشکیل داده اند؛ «پیتر زایدنبرگ» وکیل مدافع چندین نفر از دانشمندان چینی تبار، اعلام کرده است که اجرای «برنامه اقدام چین» باعث ایجاد مشکلات بسیار زیادی برای دانشمندان چینی تبار و از جمله اخراج، برکناری و یا بازگشت اجباری آنها به چین شده است.

آنچه به اصطلاح «برنامه اقدام چین» توصیف شده، صرفاً یک موضوع سیاسی است؛ ادارات قضایی آمریکا به جای تکیه بر واقعیت و حقایق، سیاست زده شده اند و به فرضیه سازی درباره ارتکاب جرم توسط دیگر کشورها مشغول گشته اند؛ با توجه به اینکه دادگستری آمریکا به جای انجام وظیفه خود، مشغول مخالفت با چین شده است، بنابراین تعجبی ندارد که بسیاری از جرایم به اصطلاح جاسوسی، سرقت اسرار و سایر جنایات به پرسنل و مؤسسه های مربوطه چینی نسبت داده شود.

دستگیری «چن گانگ» دانشمند چینی تبار در آمریکا نشان می دهد که شبح «مک کارتیسم» دوباره در ایالات متحده بیداد می کند و نیروهای ضد چینی مستقر در آمریکا با تعصبات ایدئولوژیکی خود، تمام تلاش خود را برای طرح پرونده های ناعادلانه علیه چین به کار گرفته اند که در پس زمینه این رویکرد نیروهای ضد چینی آن چه عیان است، اضطراب استراتژیکی آمریکایی ها از چین به عنوان یک کشور نیرومند در حال توسعه است.

در طول سال های اخیر، تبعیض، اخراج، بازداشت، آزار و شکنجه به عنوان یکی از جنبه های جنگ در حوزه علم و فناوری و استعدادها علیه چین از جمله اقداماتی است که از سوی آمریکا علیه دانشمندان چینی تباری که در حوزه تبادلات علم و فناوری در حال همکاری با چین هستند، اتخاذ شده است؛ با این حال، بعدها پوچ و بی اساس بودن پرونده های "جاسوسی چین" که طی سال های گذشته مطرح شده، به اثبات رسیده است؛ این موضوع باز هم اثبات می کند که در جریان تغییرات عمده بی سابقه یک قرن گذشته، آمریکا تدریجا اعتماد به نفس خود را از دست داده و حکومت قانون‌مدار در این کشور صرفا به یک شوخی تبدیل شده است.