«فیصل شعیب» رئیس «آژانس توسعه مراقبت‌های بهداشتی اولیه ملی نیجریه» اخیرا از رویکرد انحصارگرایی واکسن از سوی غربی‌ها انتقاد کرده و گفت: این ملی گرایی واکسن نام دارد. کشورهای توسعه یافته بر این واکسن‌ها چنبره انداخته و سپس آنها را احتکار کردند. این کشورها این واکسن‌ها را به ما ندادند تا اینکه تاریخ انقضای آنها نزدیک بود تمام شود. برخی از این واکسن‌ها فقط دو هفته تاریخ مصرف داشتند.

نیجریه بیش از 2.5 میلیون دُز واکسن آسترازنکا از کشورهای اروپایی دریافت کرد اما حدود نصف این واکسن‌ها در ماه نوامبر منقضی شدند. دولت نیجریه به منظور کاهش نگرانی‌های افکار عمومی خود درباره ایمنی این واکسن‌ها، مجبور شد هفته گذشته این واکسن‌های تاریخ‌مصرف گذشته را معدوم کند.

اینکه که در قاره آفریقا، نیجریه واکسن‌های تاریخ مصرف گذشته را از غرب دریافته کرد، چیز عجیبی نیست. اوایل جولای سال جاری میلادی،‌ آمار سازمان بهداشت جهانی نشان داد هشت کشور در آفریقا با مشکل واکسن‌های تاریخ مصرف گذشته روبرو شده‌اند.

کشورهایی مانند مالاوی و سودان جنوبی مجبور به نابود کردن و دور ریختن ده‌ها هزار واکسن شدند. «عبدالله شهید» رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد چند روز قبل در مصاحبه‌ای فاش کرد که تا پایان امسال فقط پنج کشور آفریقایی توانستند به هدف واکسیناسیون 40 درصدی مردم خود دست یافتند.

کمک به کشورهای آفریقایی برای دسترسی کافی به واکسن قطعا یک اولویت مهم برای مبارزه جهانی با اپیدمی کرونا محسوب می‌شود.

«مشکل دسترسی واکسن» بزرگترین مانع بر سر راه غلبه بر اپیدمی کرونا در جهان است. کمک به کشورهای کم درآمد در واقع مسئولیت تزلزل ناپذیر جامعه جهانی به ویژه قدرت‌های بزرگ است. در این خصوص چین همواره واکسن را به عنوان یک محصول عمومی جهانی در نظر گرفته و کمک‌های خارجی آن در این حوزه در کلام و عمل ثابت شده است.

چین تا پایان نوامبر حدود 180 میلیون دُز واکسن به آفریقا ارائه داده که تقریبا تمام کشورهای آفریقایی را تحت پوشش قرار داده است. در هشتمین نشست وزارتیِ مجمع همکاری چین-آفریقا که ماه گذشته میلادی برگزار شد، چین اعلام کرد که به کشورهای آفریقایی یک میلیارد دُز واکسن دیگر ارائه خواهد کرد. علاوه بر این، عمر نگهداری واکسن‌های کرونای غیرفعال شده در چین عموما دو تا سه سال است و شرایط لازم برای انبار و ترابری آن دشوار نیست و برای استفاده در کشورهای کم درآمد و یا با درآمد متوسط مناسب است.

 آفریقا به کمک واقعی در زمینه واکسن کرونا نیاز دارد و نباید خود را درگیر مشکل نابودسازی واکسن‌های اهدایی تاریخ مصرف گذشته در بازی اهدای جعلی از سوی غرب کند. کشورهای غربی باید مسئولیت خود را بر عهده بگیرند و مانند چین به آفریقا واکسن‌های با کیفیت و با تعداد کافی ارائه دهند. آنها باید تلاش کنند تا به این طریق یک سد ایمنی موثر برای جهان ساخته شود.

　در روند جهانی سازی کنونی، تا زمانی که حتی یک کشور هم نتوانسته اپیدمی کرونا را نابود کند، به سختی می‌توان گفت جهان در ایمنی به سر می‌برد. وقتی کشورهای غربی به آفریقا کمک کنند یعنی در واقع به خودشان کمک کرده‌اند.