مجله «دیپلمات» در گزارشی با تاکید بر اینکه دولت واشنگتن مدت های طولانی پکن را از همکاری در عرصه های فضایی دور نگه داشت اما این امر منجر به توقف چین در پیشرفت های چشمگیر فضایی نشد، نوشت برنامه فضایی چین نشان می دهد که جدایی از چین آن نتیجه ای که آمریکا به آن امیدوار است را در پی نخواهد داشت.

این مجله با اشاره به ماموریت موفقیت آمیز اخیر چین در فضا و تکمیل ماموریت ماه نورد این کشور در جمع آوری و بازگرداندن نمونه های سنگ و خاک کره ماه به زمین، نوشته است که این ماموریت صرفا اولین برنامه فضایی بلند پروازانه چین بوده و اگرچه فضانوردان آمریکایی در سال 1969 میلادی به ماه رفتند، اما با این حال، چین 50 سال از آمریکا در عرصه رقابت های فضایی عقب نیست!

چین در سال 2019 میلادی 33 پرتاب موفقیت آمیز مداری را نهایی کرد در حالیکه تعداد این پرتاب ها که در سال گذشته در آمریکا انجام شد، 20 عدد بوده است؛ چین درصدد است در سال آتی میلادی واحد اصلی ایستگاه فضایی مدولار خود راه اندازی کند و تا سال 2022 10 ماموریت این ایستگاه را نهایی سازد؛ چین در عین حال درصدد است تا به اکتشافات مریخ بپردازد و یک ژنراتور غول پیکر انرژی خورشیدی مستقر در فضا داشته باشد.

باید گفت که پیشرفت های فضایی چین علیرغم جداسازی کامل توسط آمریکا محقق شده اند؛ بر خلاف همکاری های موفقیت آمیز ناسا با روسیه، این آژانس آمریکایی از همکاری با چین دوری کرده است.

ماموریت های فضایی مشترک بین آمریکا و شوروی از سال 1975 میلادی آغاز شد آن هم در شرایطی که این دو کشور دشمن یکدیگر در دوران جنگ سرد تلقی می شدند؛ تاسیس ایستگاه فضایی بین المللی «ISS» که اوج همکاری روسیه و آمریکا بود در سال 1984 میلادی پیشنهاد شد و در سال 2000 میلادی نیز به بهره برداری رسید اما آمریکا همچنان چین را از مشارکت در این برنامه دور نگه داشت.

کنگره آمریکا در سال 2011 میلادی با تصویب یک قانون، هرگونه همکاری بین ناسا با هر گونه نهاد چینی را ممنوع کرد و حتی تا آنجا پیش رفت که از ورود بازدیدکنندگان چینی به تاسیسات ناسا نیز جلوگیری کرد.

به این ترتیب، در هیچ کدام از ماهواره هایی که چین به فضا پرتاب می کند، هیچ قطعه ای تولید شده توسط آمریکا وجود ندارد؛ باید گفت که برنامه فضایی چین بهترین نمونه آزمایش شده برای نتیجه گیری درباره بحث های فعلی آمریکایی ها درباره امتیازات و معایب جدایی از چین است.

آیا با در نظر گرفتن موفقیت های فضایی چین باید گفت که به حداقل رساندن همکاری آمریکا با چین و حذف پکن از فناوری های پیشرفته ایده خوبی است؟ آیا آمریکا می تواند متحدان خود را در این مسیر مجبور به همکاری کند؟ آیا می توان چین را منزوی و پیشرفت آن را مهار کرد؟

پاسخ صحیح به تمامی این سوالات این است که تلاش برای منزوی کردن چین صرفا به انزوای خود آمریکا و از بین رفتن فرصت های همکاری منجر می شود؛ بدیهی است که ناسا نمی تواند چین را روی زمین نگه دارد و مانع از پیشرفت های فضایی پکن شود.

در عین حال، اکتشافات فضایی ناسا به طرز مزمنی با کمبود بودجه و اعتبار روبروست و همکاری با روسیه برای ناسا جهت ادامه عملیات ایستگاه فضایی بین المللی بسیار ضروری است هر چند آمریکا و روسیه در تنش های سیاسی به سر می برند؛ در این بین همکاری آمریکا با چین نیز می تواند لحاظ شود.

محدودیت های اعمال شده از سوی آمریکا در عرصه فضا علیه چین باعث می شود که سایر کشورها از جمله کشورهای اروپایی برای تامین ماهواره و وسایل پرتاب مورد نیاز خود برای قرار دادن این ماهواره ها در مدار، به چین روی بیاورند؛ این روند تا جایی پیش می رود که آمریکا به یک اقتصاد بوتیکی خود محور تبدیل می شود و اعتبار و نقش آن به عنوان کانون اقتصاد جهان تضعیف خواهد شد.

برنامه فضایی برنامه ریزی شده چین یک استعاره خوب برای شبیه سازی آن چیزی است که حقیقتا روی زمین در حال رقم خوردن است؛ جداسازی ناسا از چین ناخوشایند بود اما چین را متوقف نکرد؛ برنامه های فضایی چین هیچ تهدیدی برای ایستگاه فضایی بین المللی محسوب نمی شود اما باید گفت که انحصاری کردن ایستگاه فضایی بین المللی توسط آمریکا باعث ایجاد رقابت از سوی چین شده است.

قطعا فضا برای برپایی دو ایستگاه فضایی وجود دارد اما مهم توجه به این نکته است که همکاری های فضایی بین آمریکا و چین به مراتب کارآمدتر خواهد بود.