در المپیک باستان محدودیت های زیادی برای صلاحیت حضور ورزشکاران در بازی ها وجود داشت. یونانیان باستان بر این باور بودند که بازی های المپیک مقدس اند و به عنوان رعایت حرمت، باید یونانیان اصیل در آن شرکت کنند. محدودیت هایی از این قبیل موجب شده بود که ورزشکاران بازی های المپیک باستان عمدتا از برده داران و اشراف زادگان یونان باشند.

المپیک باستان جنبه های نژادی و مذهبی پررنگی داشت. ورزشکاران آن باید از این شرایط برخوردار می بودند: نخست این که ورزشکاران باید یونانی اصیل باشند. به عبارت دیگر، المپیک باستان، مسابقه هایی ویژه برای یک نژاد بود و حضور نژاد های دیگر در آن ممنوع بود. ثانیا، ورزشکاران نباید دارای سوء سابقه یا اسیر بوده باشند. ثالثا، ورزشکاران باید مرد باشند. محدودیت چهارم این بود که ورزشکاران باید تمریناتی گروهی را به مدت ده ماه طی کنند. از میان این 10 ماه، 9 ماه در شهرهای خود ورزشکاران سپری می شد، و تمرینات ماه آخر در شهر میزبان بازی های المپیک و تحت راهنمایی داوران انجام می شد.

تعداد شرکت کنندگان بازی های المپیک باستان نیز محدود بود. لذا، شاغلان به کارهای دستی که به خاطر سرگرم بودن به امرار معاش، نمی توانستند تمرینات کامل و با برنامه را طی کنند، فرصت حضور در بازی های المپیک را از دست می دادند. به این ترتیب، ورزشکاران بازی های المپیک باستان عمدتا برده داران و خانواده های اشراف بودند و اکثر مردم یوانان باستان از شرکت در آن محروم بودند.

پس از کسب مجوز در بازی های المپیک، آیین مهم سوگند ورزشکاران برگزار می شد. در این آیین که در مقابل مجسمه زئوس برگزار می شد، داوران نام های تک تک ورزشکاران را خطاب به جمعیت می اعلام می کردند تا آنها دریابند این ورزشکاران صلاحیت حضور در بازی های المپیک را دارند. ورزشکارانی صلاحیت دار باید در مقابل مسجمه زئوس دست راست خود را بلند کرده و با صدای بلند نام خود و شهرشان را می گفتند و قول می دادند که برای پیروز شدن از طرفندهای غیر اخلاقی استفاده نمی کنند و مقررات بازی های المپیک را زیر پا نمی گذارند.

این مراسم که تا اندازه ای رنگ مذهبی داشت، در طول تاریخ بازی های المپیک باستان وجود داشت و موجب شده بود بیشتر ورزشکاران المپیک باستان جسارت نقض مقررات المپیک را پیدا نکنند. اما ورزشکارانی هم بودند که از خطوط قرمز عبور می کردند. متخلفان مقررات المپیک باستان معمولا جریمه می شدند و سپس شلاق می خوردند. در آستانه استادیوم المپیک باستان 6 مجسمه زئوس وجود دارد که با جریمه های ورزشکاران متخلف ساخته شده اند. روی این مجسمه ها نام متخلف و دلیل جریمه شدن او به همراه جملات اخلاقی و آموزنده ای نوشته شده است، مثلا، "در المپیک تنها می توان با نیرو و فنون جسمی حریف را شکست داد. پول پیروزی نمی آورد" یا این جمله: "بازی های المپیک رقابت جسم است، نه پول"و غیره.

پس از آیین سوگند ورزشکاران، نام های ورزشکاران دارای صلاحیت شرکت در بازی های المپیک روی یک تخته چوبی نوشته و در قابل دیدترین جای المپیاد آویزان می شد. از آن پس، آنها نمی توانستند به هیچ بهانه از رقابت های قریب الوقوع شانه خالی کنند.

مسابقه های المپیک تنها یک رویداد رقابت جسمی و ذهنی نبود؛ بلکه در طول تاریخ 1000 ساله یونان باستان، جشن این ملت به شمار می رفت.

پیش از برگزاری بازی های المپیک باستان، داوران فرستاده هائی را برای اعلام حکم توقف جنگ می فرستادند. پس از این اقدام، نمایندگان شهرهای یونان باستان و تماشاچیان از سراسر یونان و مستعمره ها به المپیاد هجوم می بردند و جاده های منتهی به المپیاد، محل برگزاری المپیک پر از جمعیت می شد.

در حاشیه برگزاری رقابت های المپیک، فعالیت های فراوانی انجام می شد. مثلا انعقاد پیمان های سیاسی، نمایش های هنری، آیین شعر خوانی، برگزاری سمینارها، ایراد سخنرانی و غیره. حتی ثروتمندانی که قصد انتخاب داماد خوبی داشتند، مسابقات کوچکی را نیز در المپیاد تشکیل می دادند. همچنین، تماشاگران بازی های المپیک باستان با پوشیدن زیباترین پوشاک و جواهرهایشان به تماشای رقابت ها می آمدند. به این ترتیب، معلوم است که بازی های المپیک باستان تنها یک رویداد ورزشی نبود، بلکه بخش مهمی از مذهب، فرهنگ، اقتصاد و سیاست جامعه یونان به شمار می رفت. المپیک پرشکوه ترین جشن ملت یونان باستان بود.

خرابه های المپیاد