پس از جنگ دوم جهانی ، تایوان چه از لحاظ حقوقی و چه از لحاظ واقعیت به چین پس داده شد . ولی پیدایش مسئله تایوان نه تنها با جنگ داخلی توسط حزب " گوا مین دان " ، بلکه با مداخله نیروی خارجی ارتباط دارد .

مسئله تایوان و جنگ داخلی

در دوران جنگ مقاومت جویانه در برابر ژاپن ، حزب " گوا مین دان " و حزب کمونیست چین جبهه واحد ملی مقابله با ژاپن را ایجاد کردند . پس از پیروزی در جنگ ، گروه حزب " گوا مین دان " بسرگردگی " جیانگ گای شیگ " با حمایت آمریکا ، جنگ داخلی در کشوربرپا کرد . حزب کمونیست چین مردم این کشور را در جنگ آزادی بخش 3 ساله رهبری کرد ، با توجه به اعمال خلاف اراده مردم ، حزب " گوا مین دان " توسط مردم چین مطرود شد و دولت جمهوری چین سرنگون گردید . اول اکتبر سال 1949 ، جمهوری خلق چین تاسیس شد که تنها دولت قانونی چین است . برخی از نظامیان و مأموران دولتی گروه حزب " گوا مین دان " به تایوان فرار کرده و تحت حمایت دولت آمریکا ، این استان را از خاک اصلی چین جدا کردند .

مسلئه تایوان و مسئولیت دولت آمریکا

پس از جنگ دوم جهانی ،به دلیل رویارویی اردوگاه های شرق و غرب ، دولت آمریکا با توجه به راهبرد جهانی خود و برای تامین منافع ملی این کشور ، با تمام نیرو در برپایی جنگ داخلی از حزب " گوا مین دان " حمایت کرد تا حزب کمونیست چین نابود شود . ولی دولت آمریکا به هدف خود نرسید.

پس از تاسیس جمهوری خلق چین ، دولت آمریکا سیاست منزوی سازی و بازدارنده علیه چین نو را اتخاذ نمود ، این کشور پس از آغاز جنگ کره در روابط دو ساحل تنگه تایوان که صد در صد جزو امور داخلی چین است ، مسلحانه مداخله کرد . سال 1950 ناوگان هفتم جنگی آمریکا وارد تنگه تایوان شد . دسامبر سال 1954 ، آمریکا با مقامات تایوان به اصطلاح " پیمان دفاع مشترک " امضا کرد و استان تایوان چین را تحت حیطه حفاظت آمریکا قرار داد . مداخله مستمر دولت آمریکا در امور داخلی چین باعث تشنجات طویل المدت مقابله در منطقه تنگه تایوان شده و مسئله تایوان نیز به مناقشه مهم و بزرگ بین چین و آمریکا مبدل گردیده است .

همگام با تحولات اوضاع بین المللی و اقتدار چین نو ، آمریکا تعدیل سیاست خود در مورد چین را آغاز کرد . اکتبر سال 1971 ، 26 مین مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطعنامه شماره 2758 ، تمامی حقوق مشروع جمهوری خلق چین در سازمان ملل را احیا کرده و نماینده مقامات تایوان را تبعید نمود . فوریه سال 1972 ، " نیکسون " رئیس جمهور وقت آمریکا از چین دیدار کرد ، دو طرف در شانگهای اطلاعیه مشترک منتشر کردند . در این اطلاعیه آمده است که آمریکا پی برده است که همه چینی ها در دو طرف تنگه تایوان یک چین را قبول نموده و تایوان را بخشی از چین می دانند . دولت آمریکا در مورد این موضع اختلاف نظری ندارد .

دسامبر سال 1978 ، دولت آمریکا 3 اصل مطروحه دولت چین برای برقراری روابط سیاسی را پذیرفت . این 3 اصل عبارتند از قطع روابط آمریکا با مقامات تایوان ، لغو پیمان دفاع مشترک و خروج ارتش آمریکا از تایوان . اول ژانویه سال 1979 ، چین و آمریکا روابط سیاسی را رسما برقرار کرد. در بیانیه مشترک دو کشور در باره برقراری روابط سیاسی آمده است که ایالت متحده آمریکا دولت جمهوری خلق چین را تنها دولت قانونی چین میشناسد ، مردم آمریکا در این قلمرو ، ارتباطات فرهنگی ، تجاری و دیگر اتباطات غیررسمی با مردم تایوان خواهند داشت. دولت آمریکا موضع چین را مبنی بر اینکه تنها یک چین در جهان وجود دارد و تایوان بخشی از چین است، قبول می کند .

ولی متاسفانه ، 3 ماه بعد از برقراری روابط سیاسی چین و آمریکا ، کنگره ملی آمریکا قانون مناسبات با تایوان را به تصویب رساند . این قانون پس از امضای رئیس جمهور آمریکا اعتبار یافت . دولت آمریکا طبق این قانون ، همچنان تسلیحات به تایوان فروخته و در امور داخلی چین مداخله نموده و از وحدت تایوان با خاک اصلی چین جلوگیری کرده است .

برای حل مسئله فروش تسلیحات به تایوان توسط آمریکا ، 17 اوت سال 1982 ، دولت های چین و آمریکا از طریق مذاکرات ، به توافق نظر رسیده و سومین بیانیه مشترک مربوط به مناسبات چین و آمریکا را منتشر کردند . دولت آمریکا در این بیانیه اعلام کرد که آمریکا به دنبال اجرای سیاست درازمدت برای فروش تسلیحات به تایوان نیست ، قابلیت و تعداد تسلیحاتی که آمریکا به تایوان میفروشد ،از سطح تسلیحاتی که آمریکا پس از برقراری روابط سیاسی چین و آمریکا به تایوان فروخته است ، تجاوز نخواهد کرد . آمریکا به تدریج فروش سلاحها به تایوان را کاهش خواهد داد تا بعد از مدتی این مسئله نهایتا حل شود .

ولی دولت آمریکا این بیانیه را به طور جدی اجرا نکرد . سپتامبر سال 1992 ، دولت آمریکا تصمیم به فروش 150 فروند " اف 16 " به تایوان گرفت . این عملکرد دولت آمریکا مانع جدیدی برای پیشرفت مناسبات چین و آمریکا و حل مسئله تایوان بود .

دولت آمریکا در واقع باید مسئولیت لاینحل ماندن مسئله تایوان را بردوش بگیرد .