کلید درک چین

یکی از بزرگ‌ترین معضلات برای چینی‎ها در روند مبادلات بین‌المللی این است که خارجی‎ها با چین آشنایی کافی ندارند و به همین خاطر برخی سوء تفاهم‎ها و حتی تحریف‎ها به وجود آمده است. در عین حال مردم کشورهای دیگر و به ویژه جهان غرب نسبت به مسیر توسعه و سیاست‎های چین کنجکاوی می‎کنند و درک این موضوع‎ها برای آنان سخت است. وانگ چی شان معاون رییس جمهور چین، 3 بهمن در نشست سالانه مجمع اقتصاد جهان در داووس سوئیس گفت: تاریخ ، فرهنگ و فلسفه کلید آشنایی با چین است.

به عبارت دیگری ، مردم پس از مطالعه تاریخ، فرهنگ و فلسفه چین می‌توانند بهتر با ابعاد مختلف چین از جمله معجزه توسعه و امور داخلی و خارجی این کشور آشنا شوند و چین را درک کنند.

دنگ شیائوپینگ، رهبر فقید چین عنوان کرده بود پیشرفت منطق مطلق است. شی جین‎پینگ رییس جمهوری خلق چین نیز بارها خاطر نشان کرده است که توسعه موضوع همیشگی جامعه بشری است، پیشرفت پایه و کلید حل همه مسائل چین است. چین بر بهبود معاش مردم از طریق توسعه اقتصادی تاکید می کند، بر اساس این گفتمان، مجموعه‎ای از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی انعطاف‎پذیر تدوین شده که توانسته تحولات اجتماعی و روند توسعه چین را به پیش برد. سال 1978 ارزش کل تولید داخلی چین کمتر از 150 میلیارد دلار بود اما این رقم در سال گذشته به حدود 13.6 تریلیون دلار رسید. طبیعتا چنین تحولی در چین عوامل متعدد دارد اما بی شک گفتمان زمامداری کشور به محوریت مردم نقشی مهم در آن ایفا کرده است.

این موضوع همچنین می‎تواند توضیحی باشد برای آنکه چرا چین تا این اندازه به فقرزدایی اهمیت داده و در این زمینه به دست‎آوردهای بی سابقه در تاریخ بشر دست یافته است، حدود 800 میلیون نفر از مردم چین از چنگال فقر نجات پیدا کرده‎اند. در گزارش چندی پیش شرکت روابط عمومی ادلمان آمریکا درباره اعتماد در جهانی، میزان اعتماد مردم چین به دولت 86 درصد ذکر شده بود و از این نظر در مقام نخست قرار داشت. این واقعیت به خوبی صحت سنت تاریخی چین مبنی بر محوریت دادن به انسان را نشان می‌دهد.

چین در مبادلات خارجی، برقراری روابط بین‌المللی جدید و نظریه صحیح منطق و سود را مطرح کرده است. محوریت روابط بین‎المللی جدید " همکاری برد-برد" است؛ همکاری به جای تقابل و برد-برد به جای برد-باخت و از سوی دیگر راهکار بازی مجموع صفر نیز باید کنار گذاشته شود.

اندیشه همکاری برد-برد ناشی از فرهنگ سنتی بیش از 5000 ساله ملت چین و فعالیت دیپلماتیک چین نو است؛ برای مثال ، اندیشه چینی ها مبنی بر اینکه " هرچه برای خود می‎خواهید را به دیگران نیز برای رسیدن به آن کمک کنید" و یا این آموزه اخلاقی که " انسان‎های قوی و ثروتمند نباید تنها به فکر موفقیت خود باشند." چنین گفتمانی با فلسفه سیاسی غربی‎ها مبنی بر ضعیف طعمه قوی می‎شود و بقای موجود برتر به روشنی متفاوت است.

در روابط بین‎المللی غربی تنها اصولی مانند " منافع پایدار و دوستان موقت" وجود دارد. چین با مطرح کردن دیدگاهی صحیح درباره عدالت و سود تاکید می‎کند که مردم باید به عدالت و منطق بیشتر و به سود کمتر توجه کنند و در نهایت به یک رابطه متعادل میان منطق و سود برسند. 2300 سال پیش مون جی اندیشمند معروف باستانی چین گفته است که« هم زندگی خوب را می‎خواهم و هم خرد و منطق را و اگر نتوانم هر دو را همزمان با هم داشته باشم، زندگی خوب را رها می‎کنم و خرد و منطق را برمی‎گزینم."

چین 5 سال پیش پیشنهاد یک کمربند –یک جاده را مطرح کرد و در این مدت در حال تلاش برای اجرای هر چه بهتر آن بوده است. برخی معتقدند این پیشهاد نظم بین‎المللی تحت هدایت غرب را به چالش کشیده که نشان از اندیشه تیره آنان دارد. پیشنهاد یک کمربند-یک جاده از فرهنگ سنتی چین منشاء گرفته است. مون جی می‎گوید" اگر به موفقیت رسیدید، به مردم جهان برای رسیدن به آن کمک کنید." امروز چین با نهادینه کردن همکاری برد-برد در واقع فرهنگ سنتی هزاران ساله خود را تداوم بخشیده است. در عصر جهانی شدن ، فقر یکی از بزرگ‌ترین دشمنان بشر محسوب می‎شود. چین به عنوان بزرگ‌ترین کشور در حال توسعه و دومین قدرت اقتصادی جهان در پی توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی خود، به تجربه‎های فراوان در زمینه توسعه و همین‎طور توان اقتصادی به پیشرفت‎های عملی بسیار دست یافته است و تمایل دارد دست‌آوردهای خود را با دیگر کشورهای جهان به اشتراک بگذارد تا آنان نیز بتوانند با بهره بردن از خرد و تجربه چین در کنار هم توسعه پیدا کنند.

طبق پیش‎بینی شرکت بین‎المللی بیمه هرمس، سال 2019 میزان تجارت بین‎المللی چین با کشورهای کمربند و جاده به میزان 117 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و سهم آن از رشد تجارت جهانی و رشد اقتصاد جهان به ترتیب 0.3 و 0.1 درصد خواهد بود. با توجه به کند شدن رشد اقتصاد جهان در سال جاری، چنین سهمی بسیار ارزشمند است.

وانگ چی شان معاون رییس جمهور چین در سخنرانی خود در داووس خاطر نشان کرد چین در راهی صحیح که با وضعیت کشور منطبق است و با خواست زمان همخوانی دارد، گام برداشته است و در جریان اصلاحات و درهای باز پی در پی سوسیالیسم ویژه چین را تکمیل و توسعه خواهد بخشید.

ششصد سال پیش جنگ هه در راس یک ناوگان عظیم دریایی به به اقیانوس آرام و هند سفر کرد. در آن زمان چین از نظر فناوری کشتی سازی، توان کشتیرانی و قدرت نظامی در صدر جهان بود، اما هرگز هیچ کشوری را استعمار نکرد. معاون رییس جمهور چین گفت که دیروز، امروز و آینده با یکدیگر پیوندی نزدیک دارند؛ برای آشنایی با واقعیت‌های چین باید با تاریخ چین آشنا شد و پس از آن آینده چین را نیز می‌توان پیش‎بینی کرد.