لنگر کشیدن در میانۀ طوفان

دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر ادعا و شعار «اول آمریکا» و صرف نظر کردن از ادارۀ جهان سر داد که مورد انتقاد شدید دیگر کشورهای حاضر از جمله برخی متحدان خود این کشور قرار گرفت.

اخیرا در برخی کشورهای توسعه یافته غرب به جریانهای انزواگرایی و یکجانبه گرایی دامن زده شده است که این امر، مانع بزرگی در همکاری بین المللی و ادارۀ جهان ایجاد کرده است. چگونگی ایجاد جامعه با سرنوشت مشترک بشری در این شرایط، همیشه یکی از بحثهای اصلی کنفرانسهای مهم بین المللی از جمله مجمع اقتصادی داوس و مجمع عمومی سازمان ملل بوده است. چین در این مواقع تدبیر و پیشنهادهای خود را در پاسخ به این بحث ارایه داده و مورد ستایش جامعه جهانی قرار گرفته است.

رابرت کوئن اندیشمند معروف آمریکایی دو سال پیش در گفتگو با رادیو بین المللی چین، از پیشنهاد «کمربند و جاده» طرح شده از طرف شی جین پینگ رییس جمهور چین تجلیل کرد و گفت این سهم بزرگ دیگری از چین در توسعۀ سراسر جهان به شمار می رود.

در مجمع عمومی اخیر سازمان ملل نیز پیتر سیارتو وزیر خارجۀ مجارستان پیشنهاد کمربند و جاده را مورد ستایش قرار داد. او گفت: در گذشته سرمایه ها به منظور کشف نیروی کار ارزان از غرب به شرق جاری می شد اما امروز شاهدیم سرمایه ها مخصوصا سرمایه های چینی از شرق به غرب جاری می شود و فناوریهای باکیفیت را به غرب می برد. او از اینکه مجارستان از پیشنهاد کمربند و جاده استفاده کرده و سرمایه های چینی را برای ساخت تاسیسات زیربنایی مجارستان جذب کرده است، ابراز خرسندی کرد. او می گوید یک معادله بین المللی کاملا جدید در حال شکل گیری است.

همانند مجارستان، دولت ایتالیا که در ماه ژوئن امسال آغاز به کار کرده و دولتی عوام گرا تلقی می شود، نیز به شرق می نگرد. این دولت «گروه کاری ویژۀ چین» را به منظور برنامه ریزی همکاری اقتصادی و تجاری با چین و همکاری با چین در پروژه های کمربند و جاده و در آفریقا، ایجاد کرده است.

از زمان مطرح شدن پیشنهاد کمربند و جاده در 5 سال گذشته به این سو، با اجرا شدن پروژه ها در چارچوب این پیشنهاد، بسیاری کشورها و مناطق از آن سود برده اند.

طبق گزارش ماه سپتامبر موسسۀ بروکینز اندیشکدۀ معروف آمریکا، سرمایه گذاریهای چین می تواند به رفع موانع رشد فراگیر اقتصاد جهان کمک کند. محققان پس از پیگیری 4300 پروژه در 138 کشور که چین در آنها سرمایه گذاری کرده است، به این نتیجه رسیدند که تقریبا همه این پروژه ها به رشد اقتصادی کشورهای کارفرمای پروژه، کمک کرده است.

برخی دانشمندان آمریکایی یادآوری می کنند گرچه بسیاری مؤسسات امدادرسان و بانکهای توسعه منطقه ای مدعی توجه به رشد فراگیر اقتصاد جهان هستند، اما بیشتر تعهدات آنها هرگز برآورده نشده است اما بر عکس آنها، چین در تبلیغ این مفهوم کمتر خودنمایی می کند. این گروه از اندیشمندان اظهار می کنند مدارک کافی دال بر مفید بودن پروژه های چین برای رشد مؤثر اقتصاد مناطق روستایی و کم درآمد در داست دارند. آنها از اقدام چین در انتقال تجربیات پلگانی سازی توسعۀ کشور از مناطق ساحلی به سمت درون خاک، تقدیر کردند و معتقدند این امر برای دیگر کشورها در تنظیم توسعۀ نامتعادل نقاط کشور الهام بخش است.

در پی مطرح شدن پیشنهاد کمربند و جاده از سوی چین، آمریکا و کشورهای اروپایی نیز برنامه های مشابهی را مطرح کردند. رسانه های غربی می گویند این کشورها آشکارا با چین رقابت می کنند اما چین از آنها اعلام استقبال کرده است.

شی جین پینگ رییس جمهور چین در نشست رهبران صنایع و بازرگانی گروه بیست در دو سال پیش در هانگ جوئو اظهار کرد: چین با اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز به دنبال اجرای یک نمایش تک نفره نیست، بلکه از حضور همۀ طرفها در آن استقبال می کند. چین به دنبال توسعۀ همه کشورها است و با این پیشنهاد، به دنبال ساخت باغچه ای در پشت خانه خود نیست.

به قول یک ضرب المثل چینی: بهار، شکوفه دادن یک شاخه گل نیست، بلکه تمام باغ شکوفا می شود. پس از 40 سال اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز، چین همچنان این سیاست را محرک توسعه خود می داند. بی شک، چین بازتر، فرصتهای بیشتری نیز برای جهان به ارمغان می آورد