چرا فورد و اپل به آمریکا برنگشتند؟

در پی خروج ناگزیر بخشی از خطوط تولید شرکت‌های موتورسیلکت‎سازی هارلی دیویدسن و مید‌کانتیننت نیل از آمریکا، اخیراً شرکت های فورد و اپل خبر انتقال برخی خطوط خود از چین به آمریکا را رد کردند و به نظر می‎رسد که در میانه جنگ تجاری، شرکت‎های آمریکایی طبق قوانین بازار این تصمیم را گرفته‎اند.

به دلیل افزایش تعرفه گمرکی 50 میلیارد کالای چینی از سوی آمریکا، شرکت فورد با سابقه 114 سال در صنعت خودروسازی آمریکا، با توجه به افزایش قیمت فروش ناشی از سیاست تعرفه‎ای جدید دولت آمریکا، به ناچار برنامه فروش یک مدل خودروی تولید چین خود را لغو کرد. به محض اتخاذ این تصمیم، دونالد ترامپ در توییتر خطاب به شرکت فورد نوشت این مدل خودرو می‎تواند در آمریکا تولید شود تا فورد برای فروش آن در آمریکا مجبور به پرداخت عوارض گمرکی نشور اما شرکت فورد دهم سپتامبر به این پیشنهاد پاسخ منفی داد و اعلام کرد قصد ندارد خط تولید این مدل از خودروهای خود را به آمریکا باز گرداند.

به علاوه، شرکت اپل به عنوان بزرگ‎ترین شرکت فناوری آمریکا اخیرا در نامه‎ای به دفتر تجاری آمریکا نوشت افزایش تعرفه گمرکی بر 200 میلیارد دلار کالای چینی باعث افزایش بهای تولید محصولات و کاهش توان رقابت این شرکت در بازارهای جهانی می‎شود.

تحلیلگران درباره پیشنهاد دونالد ترامپ مبنی بر تولید محصولات شرکت اپل در آمریکا به منظور پرهیز از پرداخت عوارض گمرکی می‎گویند که شرکت اپل این پیشنهاد را نمی‎پذیرد چرا که این اقدام باعث افزایش بهای محصولات و کاهش توان رقابتی این شرکت در بازارهای جهانی می‎شود.

بدیهی است فورد به عنوان یک شرکت باسابقه و اپل به عنوان پیشتاز صنایع فناوری پیشرفته آمریکا مایل نیستند تا برخی خطوط تولید خود را طبق فراخوان ترامپ به آمریکا برگردانند اما این شرکت ها با این اقدام به دنبال حرکت در مسیر مخالف خواسته دولت آمریکا نیستند بلکه در واقع یک انتخاب صحیح برای استفاده از حداکثر کارایی و کنترل بهای محصولات است که تنها در صورت حفظ خط تولید محصولات این شرکت‎ها در چین میسر خواهد بود.

در مورد صنعت خودروسازی، چین در 9 سال گذشته به طور متوالی بزرگ‎ترین بازار فروش خودرو در جهان بوده است. در نیمه اول امسال، میزان فروش خودرو در بازار چین 12.23 میلیون دستگاه برآورد شده است که از آن میان 540 هزار دستگاه به مدل F شرکت فورد تعلق دارد. با توجه به این آمار، هیچ خودروسازی نمی‌تواند از چنین بازاری صرف نظر کند. طبق برآورد تحلیلگردان، در صورت برگرداندن همه خطوط تولید به آمریکا، برای فروش خودروهای آمریکایی در بازار چین، برای مدل‎های با حجم موتور کمتر از 3 لیتر، 30 درصد؛ برای مدل‎های با حجم موتور 3 تا 4 لیتر، 40 درصد و برای مدل‎های با حجم موتور بیش از 4 لیتر، 50 درصد بر عوارض گمرکی افزوده خواهد شد. بدیهی است با این اقدام خودروهای آمریکایی توان رقابتی خود در بازار چین را از دست خواهند داد. شرکت فورد با صد سال سابقه در صنعت خودرو، به هیچ وجه نمی‎تواند با از دست دادن بزرگ‎ترین بازار جهان کنار بیاید و باقی ماندن خطوط تولید این شرکت در چین یگانه گزینه پیش روی آن‎ها است.

در مورد صنعایع فناوری پیشرفته نیز، جایگاه چین در زنجیره این صنعت تدریجا ارتقاء یافته است. از میان 200 تامین کننده برتر شرکت اپل در سال 2018، 34 تامین کننده از سرزمین اصلی چین و هنگ‎کنگ بودند که از آن میان 7 تامین‎کننده هنگ کنگی نیز محصولات خود را در سرزمین اصلی تولید می‎کردند. بهای ارزان نیروی کار، محیط بازرگانی و صنایع جانبی و پشتیبانی رو به بهبود و کارآیی بالا، از دلایل اصلی شرکت اپل برای افزایش تعداد تامین‎کنندگان چینی خود است. اگر اپل خط تولید خود را از چین به آمریکا منتقل کند، بهای سخت‎افزاری تولید این شرکت افزایش چشمگیری نخواهد یافت اما بخش مربوط به نیروی کار و زنجیره تامین، به مراتب افزایش خواهد یافت. این امر نهایتا باعث افزایش چشمگیر قیمت نهایی محصولات اپل و از دست رفتن سهم این شرکت در بازار می شود و بی‎شک خود شرکت اپل نیز کاملا از این نکته آگاه است.

تصمیم شرکت‌های فورد و اپل این نکته را روشن‌تر می‎کند که وادار کردن شرکت‌ها برای بازگشتن به آمریکا و ایجاد فرصت های شغلی بیشتر از طریق جنگ تجاری به جایی نخواهد رسید و حتی عکس پیش‌بینی اولیه و باعث خروج شرکت‌های بیشتر از آمریکا می‌شود. در روند جهانی شدن اقتصاد، یافتن بازاری مثل چین که کارگران و مهندسان و متخصصان فنی از سراسر جهان در آن مشغول فعالیت هستند و می‌تواند بهترین نیازهای شرکت‎ها و سرمایه‎گذاران از جمله تاسیسات زیربنایی و نظام لجستیکی را تأمین کند، ساده نیست.

اخیرا شرکت نفت اکسان موبیل آمریکا خبر برنامه سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری خود در یک پروژه پتروشیمی در استان گوانگ دونگ چین را اعلام کرد. این خبر، دلیلی دیگر بر نتیجه‎ای است که در بند قبل به آن رسیدیم. یک شرکت بین‌المللی اگر واقعا می‌خواهد به شرکتی برتر و پیشتاز در جهان تبدیل شود، نمی‎تواند خود را به حضور در یک شهر، کشور یا منطقه خاص محدود کند بلکه باید سعی کند در سطح جهان، ارزش خود به نمایش بگذارد.