افشای نیرنگ دوگانه آمریکا

اصطکاک تجاری میان چین و آمریکا که بیش از 4 ماه طول کشیده، در دو روز اخیر شاهد تحولات جدیدی بوده است.

خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک شخصیت آگاه گزارش داد: نمایندگان استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا و لیو هه معاون نخست وزیر در حال برگزاری مذاکرات مخفی دربارۀ ازسرگیری مشورت تجاری بین دو کشور هستند. این در حالی است که احتمال دارد آمریکا از یکم اوت اخذ تعرفه بر16 میلیارد کالای وارداتی از چین را آغاز کند. از سوی دیگر، بنا به گزارش یک شخصیت آگاه، دولت آمریکا در حال بررسی افزایش 25 درصد تعرفه بر200 میلیارد کالای چینی است ، این رقم بالاتر از 10 درصد اعلام شده است.

آمریکا از یک طرف به رسانه ها می گوید که با چین مذاکره می کند و از طرفی دیگر چماق تعرفه را روز به روز بالاتر ببرد. طبیعی است که آمریکا صداقتی برای حل مسائل ندارد و هدفش، رسیدن به سود بیشتر با استفاده از تاکتیکهای مختلف است. چین این را به هیچ وجه از احتمالات خارج نمی کند. زیرا پیش از این هم بی اعتباری و بدعهدی امریکا را تجربه کرده است و می توان کاملاً مسؤولانه گفت که چه آمریکا بر 16 میلیارد چه بر 200 میلیارد کالای چینی تعرفه ببندد، چین خود را آماده کرده است و با تدابیر جامع و به طور قاطع به اقدام آمریکا واکنش نشان خواهد داد.

با مرور تحولات از شلیک تیر اول جنگ تجاری میان چین و آمریکا، مردم به آسانی متوجه شدند که کاخ سفید از طرفی با چین مذاکره می کند و از طرفی دیگر به جنگی ادامه می دهد که سه هدف را دنبال می کند:

اولا: از آنجا که ترامپ پس از اعلام جنگ تجاری با چین به هیچ پیشرفت روشنی دست نیافته، قصد دارد با روشی تندتر فشار بیشتری به چین اعمال کند.

دولت ترامپ از 50 میلیارد تا 200 میلیارد و حتی تمام کالاهای صادراتی چین به آمریکا را نشان کرده و پیوسته وزن خود را بیشتر روی حریف می اندازد تا چین را وادار به سازش کند. ولی کاخ سفید پی برده است که چین مثل شرکای دیگر تحت تأثیر فشارهای آمریکا نیست. چین آهنگ توسعۀ خود و مالک منابع منحصر به فرد خود است. تجارت آزاد و مکانیسم چند جانبه گرایی که چین همواره طرفدار آن بوده، مورد حمایت جامعه بین المللی قرار دارد. به این ترتیب، با وجود فشارها و منافع و تاکتیکهای آمریکا، دولت ترامپ تا کنون هیچ امتیازی از چین نگرفته است. برعکس، مقاومت قاطعانۀ چین آمریکا را گرفتار انفعال کرده است. تصمیم سازان کاخ سفید عجله دارند و وزیر بازرگانی آمریکا اخیرا گفت که آمریکا باید موضع تندتری نسبت به تجارت نامتوازن چین در پیش بگیرد و اکنون بهترین زمان برای این اقدام است.

بر اساس برنامه، دفتر نمایندگی تجارت آمریکا در اواخر اوت نشست استماع شواهد دربارۀ اخذ تعرفه علیه 200 میلیارد کالای چینی برگزار خواهد کرد. قبل از برگزاری این نشست، آمریکا خبر افزایش تعرفه را انتشار داد و طبیعی است که هدف آن افزایش فشار دوگانۀ زمان و تعرفه و وادار کردن چین برای نشان دادن سازش بیشتر است.

ثانیا: همراه با افزایش مخالفت داخلی در آمریکا با جنگ تجاری، دولت ترامپ تلاش می کند فرافکنی کنند. مردم متوجهند که در روز سه شنبه، ترامپ در سخنرانی گردهمایی سیاسی در ایالت فلوریدا ضمن دفاع از سیاست تجاری خود اذعان کرد که تعرفه بندی متقابل چین به کشاورزان آمریکایی آسیب وارد کرده است. این نشان می دهد که ترامپ در سیاست تعرفه بندی خود با فشارهای سیاسی بی سابقه ای مواجه خواهد شد.

در سایۀ اعمال تعرفه و جنگ تجاری، اکنون تعداد زیادی از شرکتهای آمریکایی به طور روزافزون فشار احساس می کنند. مثلا، شرکت جنرال الکتریک پیش بینی می کند که هزینه کلش 300 تا 400 میلیون دلار افزایش خواهد یافت و شرکت خودروسازی جنرال موتورزو شرکت خودروسازی فورد موتور نیز پیش بینی سود سالانه خود را پایین آورده اند. اقتصادان هشدار می دهند که در نهایت مصرف کنندگان باید تمام هزینۀ جنگ تجاری را بپردازند. جوزف استیگلیتز، برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد و استاد دانشگاه کلمبیای آمریکا چندی پیش با انتشار مقاله ای خاطر نشان کرد که در حال حاضر، آمریکا با خطر شکست خوردن در جنگ تجاری با چین رو‌برو است. چارلز جی کوک، «حامی بزرگ مالی» حزب جمهوریخواه نیز اخیرا هشدار داد که جنگ تجاری از سوی آمریکا ممکن است منجر به رکود اقتصادی در کشور شود. وی مردم را به کارزار تبلیغاتی برای تجارت آزاد و مخالفت با سیاست اعمال تعرفه فرا می خواند که همچون پتکی بر سر دونالد ترامپ محسوب می شود.

با توجه به فشار دوگانۀ سیاسی و اقتصادی، کاخ سفید آمریکا قبل از آغاز به کار بورس امریکا در 31 ژوییه، خبری مبنی بر مشورت نمایندگان چین و امریکا دربارۀ ازسرگیری مذاکرات را منتشر کرد. این رفتار بدون شک به منظور روحیه دادن به بورس و جلب اعتماد بازار این کشور است. اما در عین حال، این ترفند و توطئۀ آمریکا نیز روشن و آشکار شده است که قصد دارد با ارتقاء میزان تعرفه بر کالاهای چینی، اصطکاک داخلی را به خارج از کشور منتقل کند.

ثالثا: دولت ترامپ به حل و فصل مسئلۀ کسری تجارت با چین رضایت نمی دهد، بلکه خواهان تغییر مسیر پیشرفت چین است.

در صورتی که دولت ترامپ به سادگی خواهان حل مسئلۀ کسری تجاری بود، چین و آمریکا می توانند با افزایش داد و ستد، با این مسئله برخورد کنند. شایان ذکر است دو طرف در توافق واشنگتن در ماه مۀ سال جاری؛ چنین انتظار و آرزویی را ابراز کردند؛ اما آمریکا فکر می کند چین اقدام کافی نکرده و تنها ده روز پس از رسیدن به توافق، واشنگتن آن را پاره کرد. اگر امریکا بار دیگر میزان تعرفه بر کالاهای چین را افزایش دهد، باعث می شود که مردم به شکل آشکارتر و روشنتری ببینند که کسری تجاری امریکا با چین هر چقدر هم کمتر شود، باز نمی تواند اشتهای ترامپ را پر کند. منظور واقعی او وادار کردن چین به اجرای «اصلاحات ساختاری» مطابق خواست آمریکا است تا به طور اساسی، الگو و راه پیشرفت چین را تغییر دهد.

هر کشور دارای حق حاکمیت، حق دارد راه پیشرفت خود را انتخاب کند. آمریکا با آغاز جنگ تجاری هم نمی تواند راهبرد پیشرفت چین را تغییر دهد. اما همانطور که می دانیم، در جنگ تجاری هیچ برنده ای وجود ندارد. به همین دلیل، چین ابتدا نمی خواست وارد آن شود و پیوسته با بیشترین صداقت و تا حد ممکن تلاش می کند مسئله را از طریق مذاکره حل و فصل کند. باید گفت تمام مذاکرات باید بر اساس برابری، احترام و اعتماد متقابل انجام شود. کاخ سفید ضمن اعلام تمایل به مذاکره با چین نیز به وارد کردن فشار و تخریب فضای مذاکره ادامه می دهد. نکند این الگوی مذاکره در کاخ سفید است؟ در این صورت، چگونه اعتماد طرف دیگر مذاکره را به خود جلب خواهد کرد؟ چین از جنگ تجاری هراسی ندارد ولی در صورت ضرورت در آن شرکت خواهد کرد. اگر آمریکا واقعا می خواهد مسئله از طریق مذاکره حل شود، باید «چماقش» را زمین بگذارد و از خود صداقت نشان دهد.