توصیه به حل مناقشات تجاری آمریکا و چین به ویژه پیرامون حق مالکیت معنوی در سازمان تجارت جهانی

سازمان حق مالکیت معنوی جهان، دانشگاه کرنل آمریکا و فرهنگستان کسب و کار اروپا (اینسِیَد) در نیویورک مشترکا گزارش شاخصهای نوآوری جهان 2018 را منتشر کردند که طبق آن چین از لحاظ قدرت نوآوری در ردۀ هفدهم جوامع اقتصادی جهانی قرار دارد و نسبت به رده بندی قبلی پنج رتبه صعود کرده است. کارشناسان دربارۀ جنگ تجاری که آمریکا علیه چین آغاز کرده است، گفتند که در جنگ تجاری هیچ طرفی برنده نمی شود و انتظار می رود آمریکا و چین مناقشات تجاری خود را در سازوکارهای چندجانبه از جمله سازمان تجارت جهانی حل کنند.

فرانسیس گوری مدیرکل سازمان تجارت جهانی در نشست خبری به مناسبت انتشار گزارش فوق گفت: همه جوامع اقتصادی از جمله انگلستان زمان انقلاب صنعتی و آمریکای اواخر قرن 19، در جریان رشد خود گرفتار درگیریهای مربوط به حق مالکیت معنوی شده اند. این امر مهمی نیست. امر مهم این است که چگونه باید با این درگیریها به شکل مناسبی برخورد کنیم.

او درگیری پیرامون حق مالکیت معنوی را سازۀ اصلی مناقشات تجاری فعلی آمریکا و چین خواند و گفت: بررسی و قضاوت برای این درگیری باید بر اساس شواهد و مدارک قوی و بررسیهای جدی و دقیق و تشریفات قانونی صورت گیرد.

گوری یادآوری کرد که چین برای حفاظت از حق مالکیت معنوی تلاشهای فراوانی به عمل آورده و در کمتر از چهل سال بهترین سامانۀ مدیریت حق مالکیت معنوی جهان را ایجاد کرده و قدرت نوآوری آن کشور نیز آشکارا تقویت یافته است.

او جنگ تجاری فعلی بین آمریکا و چین را نامفید برای توسعۀ اقتصادی جهان خواند و ابراز امیدواری کرد آنها در سازوکارهای چندجانبه از جمله سازمان تجارت جهانی دعاوی خود را حل کنند. او گفت:

«ما در عصر جهانی شدن زندگی می کنیم و این روند بر همکاری کشورها و سازمانها متکی است. از لحاظ زنجیرۀ ارزش جهانی، فرایند تولید و توزیع کالا به مراحل مختلف تقسیم می شود و همۀ جهان در این فرایند حضور می یابد. از این رو، نباید کسری یا مازاد بودجۀ فلان کشور را مد نظر قرار دهیم بلکه باید به افزایش ارزش کل زنجیره ارزش جهانی نگاه کنیم. جنگ جهانی چیز خوبی نیست. ما باید راهی منطقی تر برای حل تنشهای فعلی پیدا کنیم».

برونو لاوین مدیر اجرایی شاخصهای جهان فرهنگستان کسب و کار اروپا به عنوان یکی از مؤلفان گزارش فوق یادآور شد مناقشات تجاری آمریکا و چین به منافع خود این دو کشور و همۀ کشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی و جوامع اقتصادی نوظهور آسیب می رساند. او ابراز امیدواری کرد چین و آمریکا مخصوصا آمریکا برای حل مناقشات تجاری به ویژه پیرامون حق مالکیت معنوی به سازوکارهای چندجانبه از جمله سازمان تجارت جهانی برگردند. او گفت:

«دربارۀ جنگ تجاری دو نکتۀ مهم وجود دارد. نکتۀ اول این است که طرفین باید مشکلاتشان را در یک سازوکار چندجانبه قوی حل کنند. در سازمان تجارت جهانی کمیسیونهایی دربارۀ مسئلۀ مالکیت معنوی در تجارت وجود دارد که بستر خوبی برای حل مشکلات فعلی است و بهتر از سازوکارهای دوجانبه است. نکته دوم این است که می توانیم ببینیم در جهان بسیاری شرکتها از طریق سرمایه گذاری مستقیم در دیگر کشورها به فناوریهای مورد نیاز دسترسی پیدا کنند و از طریق شرکای خود به آموزش پرسنل و اشتراک فناوری می پردازند. باید گفت این راهکار منحصر به فرد شرکتهای چینی نیست. به نظر من، جنگ تجاری احتمالا منجر به جنگ سرمایه می شود و در آینده پیامدهای بدتری خواهد داشت.»

آقای برونو آغاز جنگ تجاری را نشانگر کمبود اعتماد به نفس توصیف کرد و گفت: در واقع، به جای آغاز جنگ تجاری، آمریکا می بایست همۀ تلاشهای خود را روی توسعۀ اقتصادی خود متمرکز کند. او گفت:

«معلوم است جنگ تجاری نشانگر قوت نیست، بلکه نمادی از ضعف آغازگر آن است. آغازگر جنگ تجاری به دلیل تضعیف برتریهای خود و احساس تهدید از طرفهای دیگر، می خواهد سطح درگیری را ارتقاء دهد. به نظر من، آمریکا باید اعتماد به نفس خود را تقویت کرده و از مزایای خود مثلا قدرتش در نوآوری فنی استفاده کند».