علایم مثبت در تنظیم ساختار اقتصادی چین

وان بائو آن، رییس اداره ملی آمار چین روز هشتم اکتبر در روزنامه مردم مقاله ای با عنوان «علایم مثبت در تنظیم ساختار اقتصادی با توجه به نوسانات میزان مصرف برق و باربری راه آهن» منتشر کرد که متن آن به شرح زیر است:

در سال های اخیر، ارتباط بین تغییرات میزان مصرف برق و شاخص باربری راه آهن چین مورد توجه افکار عمومی داخلی و خارجی قرار گرفته است. در شرایط باثابت جدید رشد اقتصادی چین، ضریب بین رشد اقتصادی، میزان مصرف برق و شاخص باربری راه آهن شاهد تغییرات جدید شده است که این امر تا اندازه ای پیشرفت جدید در تنظیم ساختار اقتصادی و ترفیع صنایع چین را نشان می دهد.

تغییرات میزان مصرف برق و باربری راه آهن با رشد اقتصادی همخوانی دارد.

از سال 1998 تا 2007 میزان رشد تولید داخلی چین از 7.8 درصد به 14.2 درصد افزایش یافت. این در حالی است که میزان مصرف برق چین نیز در حال رشد بود. در سال 2008، تحت تاثیرات منفی ناشی از بحران بین المللی مالی، میزان رشد اقتصادی چین پایین آمده و همزمان میزان رشد مصرف برق نیز به طور چشمگیری کاهش یافت. در پی آن، با اجرای سیاست های تحریک آمیز دولت چین، در سال 2009 و 2010، میزان رشد اقتصادی چین دوباره افزایش پیدا کرد و میزان مصرف برق نیز فزونی گرفت. از سال 2011 تا 2015، به دنبال کاهش رشد اقتصادی چین، میزان رشد مصرف برق چین نیز کم تر شده است.

همچنین، میزان باربری راه آهن نیز با تغییرات رشد اقتصادی ارتباط نزدیکی دارد. از سال 1998 تا 2007 که اقتصاد چین به سرعت رشد کرد، میزان باربری راه آهن نیز بالا رفته است. در سال های 2008 و 2009، به دنبال کاهش رشد اقتصادی، میزان باربری راه آهن به طور چشمگیر کاهش یافته و از سال 2011 تا 2015 نیز همینطور بود.

در روند رشد اقتصادی، میزان رشد مصرف برق از میزان رشد تولید ناخالص داخلی بالاتر است، در روند کاهش رشد اقتصادی، میزان کاهش مصرف برق نیز از تولید ناخالص داخلی بیشتر است.

این در حالی است که میزان رشد باربری راه آهن نیز با میزان رشد اقتصادی ارتباط نزدیکی دارد. در روند رشد بالای اقتصادی، چین در زمینه نفت و گاز و مواد خام تقاضای بیشتری داشته که این امر سبب افزایش سریع میزان باربری راه آهن می شود؛ در روند رشد کند اقتصادی، تقاضا به کالاهای یاد شده کاهش یافته و باعث پایین آمدن باربری راه آهن می شود.

تغییرات جدید میزان مصرف برق و باربری راه آهن چین علایم مثبت جدیدی در راستای تنظیم ساختار اقتصادی و ترفیع صنایع چین را نشان داده است.

در شرایطی که اقتصاد چین وارد مرحله توسعه باثبات جدید شده، میزان مصرف برق و باربری نیز کاهش یافته است.

الف. کاهش رشد مصرف برق نتیجه افزایش سهم صنایع خدماتی در صنایع، تسریع ترفیع صنایع و ارتقای کارآیی استفاده از انرژی است.

از سال 2012 تا کنون، سهم صنایع خدماتی در اقتصاد کشور برای نخستین بار از صنایع سنتی پیشی گرفت و میزان مصرف برق صنایع خدماتی از صنایع دیگر کم تر بود. بر اساس آمار، در شرایط رشد باثابت اقتصادی، در سال 2014 میزان مصرف برق برای هر واحد تولید ناخالص داخلی نسبت به سال 2010 میلادی 5.4 درصد کاهش یافت.

همچنین کاهش مصرف برق چین ناشی از تسریع ترفیع صنایع صورت گرفته است، چرا که صنایع با فناوری عالی به انرژی کم تری نیاز دارد. به دنبال رشد این صنایع در چین، میزان مصرف برق نیز کاهش یافته است. همچنین کارآیی استفاده از انرژی نیز بالاتر رفته است. به طوری که از سال 2011 تا 2014 مصرف انرژی کارخانه های ذوب مس 22.6 درصد، تولید سیمان 12.7 درصد و پالایشگاه نفت خام 3 درصد و نیروگاه حرارتی 3.5 درصد کاهش یافته است.

ب. کاهش میزان باربری راه آهن نیز نشانه تنظیم ساختار اقتصادی و بهبود ساختار انرژی، گوناگونی روش های حمل و نقل و بهبود تقسیم نیروهای مولده در مناطق مختلف چین بوده است.

در حال حاضر، تقاضای چین به مواد خام کاهش یافته و میزان باربری راه آهن نیز تا اندازه ای افت داشته است که بر اساس آمار، این امر بیشتر ناشی از کاهش انتقال ذغال سنگ، فولاد و آهن صورت گرفته است. این نشانگر بهبود ساختار مصرف انرژی در چین بوده است.

در سال های اخیر، میزان مصرف انرژی پاک در چین سال به سال افزایش یافته است به طوری که در سال 2014، سهم انرژی آبی، بادی، برق هسته ای و گاز طبیعی به 16.9 درصد رسید که در مقایسه با سال 2010 میلادی 3.5 درصد فزونی داشت. توسعه انرژی جدید در چین باعث کاهش وابستگی به نیروگاه حرارتی و تقاضا و مصرف ذغال سنگ در چین شده است. از ماه ژانویه تا ماه اوت سال جاری، میزان انتقال ذغال سنگ در چین 11.4 درصد کاهش یافت.

همچنین به دنبال ساخت راه ها و تکمیل سیستم راه و ترابری، نقش راه آهن در حمل و نقل بارها کمرنگ تر شده است.