" لی یو" ادیب نامدار باستانی چین

به طوری که آگاهید در تاریخ ادبیات باستانی چندی هزار ساله چین عده بیشماری از شاعران ، درام نویسان و نویسندگان مشهور پیدا شدند، اما درام نویس ، کارگردان ، تاتر شناس و نویسنده باشند ، نادر بودند. " لی یو " در سال 1610 دردوران حکمرانی سلسله مین در چین به دنیا آمد. 30 سالگی وی درست مصادف با زمان تعویض سلسله ها در چین یعنی موقعی بود که سلسله" تسین " آخرین سلسله فئودالی چین با قهر و زور جایگزین سلسله مین شد ونوسانات شدید چندی ده ساله در جامعه فراهم آورد.

" لیو یو "درست دراین جامعه پرهرج ومرج زندگی می کرد و در سال 1680 نیز بد رود حیات گفت. " لی یو" در کودکی تحت آموزش و تربیت مکتب سنتی " ژو" یعنیمکتب کنفوسیوس قرار گرفت و آرزوی طی کردن راهی را دشت که روشنفکران سنتی چین اغلب انتخاب می کردند. در واقع می خواست با قبولی در امتحانات دولتی ف مامور دربار شود. اما اغشاشات جامعه آرزوی وی را بر باد داد و سرانجام مجبور شد درخانه به کتاب فروشی بپردازد. با این حال با دل و جان سرگرم آفرینش درام گردید. بزرگترین موفقیت " لی یو" در تمام عمرش آفرینش درام و نظریاتی در این باره بود.

از وی ده نمایشنامه تاتر باقی مانده است که ازجمله آن " ماهی پهن" ، " عشق سیمرغان " و غیره است که از زندگی واقعی سوژه گرفته و ارزو و عشق دختران و پسران را می ستاید . داستانهایی که وی نگاشته بسیار پیچیده ، مهیج و هیجان انگیز بوده و بعضی از این آثار طنزآمیز است و برای نمایش در صحنه بسیار مناسب است. ضمنا محتوای آثار وی محتوای دارای مضامین جدی اجتماعی نیز است. مثلا انتقاد از تفکری حاکی از همطراز بودن دختر و پسر همگام ازدواج از لحاظ موقعیت اجتماعی و اقتصادی و نظام ازدواج که انتخاب در آن والدین است و از این قبیل ، نمایشنامه های " لی یو " درزمان خود مورد پسند گسترده جامعه واقع شده و در ژاپن و کشورهای آسیای جنوب شرقی نیز رواج یافته و هنوز نیز مورد استفاده است.

" لی یو " نه تنها تعداد زیادی نمایشنامه آفریده ، بلکه هنرمندان و هنریپیشگان تاتر را نیز برای نمایش سازماندهی می کرده است. وی شخصا کارگردان و هنریپیشه بوده است و به مدت بیش از 20 سال در راس گروه تاتر برای نمایش بیش از ده استان و ناحیه جنوبی و شمالی چین را زیر پا گذاشت. " لی یو " در عملیات طولانی تاتر تجربیات فراوانی به دست آورد. وی در هر زمینه از عملیات تاتر از نگارش نمایشنامه گرفته تا انتخاب هنریپیشگان ، کاگردان ، آخرین تمرینات نمایشی ونمایش رسمی استاد بود. وی سپس دستاوردهای خود را در کتابی به نام " یاداشتهای زمان فراغت " نکاشت ودر نتیجه سلسله نظریات تاتر منجمله تئوری دربارهچگونگی تهیه نمایشنامه کارگردانی و نمایشی را به وجود آورد که نشانگر پختگی تئوری تاتر کلاسیک چین بوده و برای پیشرفت درام وادبیات بعدی نقش مثبتی برجای گذاشت.

شایان ذکرآنکه " لی یو " درتاریخ ادبیات چین یک نویسنده رمان به شمار می رود. رمان بلند" آگاهی پس از تفکر" و عادات روحانی و داستانهای کوتاه "درام بی صدا"، " 12 قصر " از جمله آثار ادبی مشهور وی می باشد. " لی یو " در نگارش رمانش بیشتر از سرگذشتها و مشاهدات خود استفاده می کرد وبه این ترتیب فضای آفرینش برای نمایان ساختن خویشتن را گشوده و بر این کار سبک ایجاد کرده است. وی در نگارش اغلب دیدگاههای مخالف با مفهومات سنتی را بیان می کرد. نگفته نماند که " لی یو " در زمینه های ادبیات یدگر از قبیل شعر وتاریخ نیز مهارت زیادی داشت.

در کتابش به نام " یاداشتهای زمان فراغت" علاوه بر تئوری درباره تاتر همچنین مطالبی در خصوص تغذیه ، معماری ، کلکسیون داری ، تفریحات وکشب وزرع یافت می شد که برای خوانندگان خواندنی و جالب توجه است.