درک و آشنایی بین ملت ها، تفکر و پیشنهاد شکوهمند تعیین شده در ابتکار ساخت مشترک کمربند و جاده از رهبر چین درسال ۲۰۱۳ مطرح شد. در نزدیک به ده سال گذشته این، محور تلاش در سطوح مختلف سرزمین چین برای ارتقا و افزایش تبادلات فرهنگی و انسانی بین کشورهای حاشیه جاده ابریشم به شمار می رود. در این راستا نیز فعالان فرهنگی و هنری بیشماری از کشورهای مختلف از طریق فعالیت های هنرمندانه و خلاقانه در رسیدن به این هدف همراه شدند؛ از جمله بانو نرگس آبیار کارگردان ایرانی که در حال حاضر برای ساخت مشترک فیلم در کشور چین به سر می برد.

به تازگی در پایان ماه سپتامبر، شهر باستانی شی ان، شهر مرکزی استان «شان شی» در شمال غربی چین، مشعل چهاردهمین بازی های ملی خود را خاموش کرد. دیوارهای کهن، موزه مجسمه های سفالی و دیگر آثار باستانی این شهر همراه با شکل و شمایل جدید شهر در روند مدرن سازی، استعدادها را از سراسر جهان به خود جلب می کند.

بانو نرگس آبیار، گارگردان ایرانی که آثار ممتاز او در داخل و خارج از کشور بسیار شناخته شده است، سه ماه پیش به عنوان گارگردان خارجی برای ساخت مشترک فیلم چین و ایران به نام «چانگ آن، چانگ آن» همراه تیمش وارد شی ان شد.

او گفته، قبلا شناخت زیادی از این شهر نداشته، ولی در مدت زمان حضورش با تاریخ شی ان آشنا شده است. اهمیت این آشنایی برای او به ویژه به سبب خواهر خواندگی شهر شگفت انگیز شی ان با شهر اصفهان است.

چانگ آن، نام قدیمی شهر شی ان امروز است. دو هزار سال پیش، جاده ابریشم باستان به عنوان راه تجاری زمینی مهم، چین را به کشورهای آسیای مرکزی و غربی متصل کرد. شی ان، سرآغاز جاده ابریشم باستان و شهر کلیدی امروز در ابتکار «کمربند و جاده»، از راه های گوناگون مانند قطار باربری «چانگ آن» چین- اروپا، همکاری نزدیک خود را با کشورهای حاشیه جاده ابریشم از جمله ایران حفظ کرد و در این مسیر حکایت های زیبای بسیار شکل گرفت. فیلم چانگ آن چانگ آن نیز به مناسبت دهمین سالگرد مطرح شدن ابتکار «کمربند و جاده»، از زاویه خط راه آهن چین- اروپا "چانگان"، فراز و نشیب های این مسیر را بیان می کند. انتظار می رود، این فیلم در سال ۲۰۲۲ به اکران برسد.

بانو نرگس آبیار در مصاحبه اختصاصی با بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین می گوید: «چانگ آن چانگ آن، فیلمی درباره جاده ابریشم است. در روند کار طبق مطالعاتم دیدم که در همین مسیر جاده ابریشم در بخشی از مناطق چین مثل شین جیانگ کسانی هستند که واژگان مشترک و یا رگه هایی از ایران دارند. کشورها از طریق این جاده با انتقال کالا به هم متصل می شدند. خیلی خوب می شود اگر این کشورها بار دیگر از همین مسیر به یکدیگر برسند و آن شکوه جاده ابریشم را دوباره تکرار کنند؛ و اما در این فیلم از آن جا که ایران یکی از کشورهای مهم جاده ابریشم است، در حد کوچکی به ایران نیز خواهیم پرداخت.»

 فیلم نامه «چانگ آن چانگ آن» با قلم شیوای بانو آبیار به نگارش در آمده است. او در این باره می گوید: «در حال حاضر آن چه در فیلمنامه مطرح است مفهوم عمیق انسانیست، البته باید ببینیم که اجرا و تولید چگونه پیش می رود. امیدوارم واقعا در تولید اتفاقات خوبی بیفتد، یعنی دست من و کارگردانان دیگر برای ساخت آن چه که دوست داریم باز باشد و بتوانیم به آن شکل که درست است کار را پیش برده و فیلمبرداری کنیم، اگر این اتفاق بیفتد من خوشبین هستم که یک اثر خوب تولید شود.»

«چانگ آن چانگ آن» اولین فیلم ساخت مشترک چین و ایران پس از امضای یادداشت تفاهم همکاری در فیلم سازی دو کشور، با کارگردانی بانو نرگس آبیار، آقای جانگ جونگ و شیرزاد یعقوب، دو کارگردان چینی است که مشترکا انجام می شود. بانو آبیار درباره این تجربه خود با اطمینان عنوان می کند: «این اولین تجربه من است که با کشوری دیگر مشترکا فیلم می سازم. قبلا تجربه داوری در جشنواره های مختلف و رویدادهای بین المللی مشترک داشته ام ولی در حوزه فیلمسازی این اولین تجربه فیلمسازی مشترک من است. همکاری با چین تا الان خوب بوده و امیدوارم نتیجه خوب داشته باشد و فیلم خیلی خوبی ساخته شود و این شروع همکاری گسترده تر بین کشورهای جاده ابریشم باشد. من واقعا فکر می کنم که کشورهای آسیا احتیاج دارند که با هم اتحاد بیشتری داشته باشند و صلح و امنیت بیشتر برای کشورهای منطقه ایجاد کنند.»

در حاشیه کارهای تدارکاتی فشرده فیلم، بانو آبیار در دانشگاه شی آن مستر کلاس هایی با عنوان کارگردانی با روش ساختارشکنی برگزار کرد. او می خواهد با اشتراک گذاری تجربیات خود، به دانشجویان چینی کمک کند، نیز در این بین خود به نکات جدیدی دست یابد. او در حالی که عنوان «استاد افتخاری» را از این دانشگاه دریافت می کرد، توضیح داد:« باعث خوشحالی من بود که در دانشگاه شی ان حضور داشتم و با دانشجویان صحبت کردم، به نظر من در جلساتی از این دست که جلسه پرسش و پاسخ و تعامل دو طرفه است یک تبادل فرهنگی خیلی خوب اتفاق می افتد. لازم است که بین دو کشور از جاده ابریشم که این قدر با هم نزدیکند، این گونه جلسات بیشتر برگزار شود. برایم جالب بود که من این جا تابلوهایی را دیدم که حروف فارسی در آن به چشم می خورد و یا نوع معماری، لباس ها خیلی نزدیک به ایران بود. این ها نشان می دهد که جاده ابریشم تاثیرش را گذاشته و در نتیجه به خاطر این مراوده فرهنگی خیلی بهتر است که جلساتی از این دست تکرار شود، چه استادی از چین به ایران بیاید و چه از ایران به چین در دانشگاه ها جلساتی بگذارند، صحبت کنند و تجربیاتشان را با هم درمیان بگذارند، لازم است که بیشتر به معرفی و آشنایی فرهنگ دو طرف پرداخته شود. چین خاستگاه هنرهای بسیارست. به طور مثال اپرا که به هر حال نمایشی است، هنری فوق العاده است و یا نمایش سایه ها که خاستگاهش در چین است، خیلی لازم است که همه این ها به دنیا معرفی شود. برای کشور من و چین لازم است که این اتفاق بیفتد، باید غذاها، آداب و رسوم چینی معرفی شود.»

پس از سه ماه زندگی در شهر شی ان، بانوی کارگردان ایرانی غذایش را با استفاده از چوب غذاخوری میل می کند و به زبان چینی با همکارانش سلام و احوالپرسی می کند. او می گوید که این جا همه چیز به سرعت پیش می رود، سرعت تحولات در چین بسیار سرسام آور است.

و در پایان می افزاید: «من کلا خیلی زود دلتنگ کشورم می شوم، شاید اگر در کشوری دیگر بودم نمی توانستم این مدت طولانی تحمل کنم، ولی در این جا احساس راحتی دارم».