روز سه شنبه 11 مه، وانگ یی عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین در شهر شی ان استان شان شی با وزرای خارجه ازبکستان و تاجیکستان که برای شرکت در نشست وزرای خارجه «چین + پنج کشور آسیای میانه» در چین به سر میبرند، گفتگو و مواضع چین را در مورد وضعیت فعلی افغانستان تشریح کرد.
وانگ یی گفت که به نظر چین، نیروهای خارجی مستقر در افغانستان باید به گونه ای منظم و مسؤولانه از افغانستان خارج شوند تا از تاثیرات منفی و وارد شدن آسیب جدی بر روند صلح و آشتی داخلی افغانستان ناشی از اقدامات شتابزده جلوگیری شود. کشورهای همسایه افغانستان مانند ازبکستان و تاجیکستان باید مواضع خود را به موقع هماهنگ کنند تا با تمام نیرو از روند صلح داخلی در افغانستان حمایت کنند. برای این منظور، چین پیشنهاد میدهد:
یک، روند صلح و آشتی افغانستان ابتدا باید اصل «محوریت و مالکیت افغانها» را رعایت کند. این با الزامات قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل نیز منطبق و پیش شرط سیاسی برای دستیابی به صلح و سازش در افغانستان است.
دو، با پیشبرد روند سیاسی فراگیر و بخشنده، تضمین شود که قومیتها و گروههای مختلف افغانستان بتوانند در روند سیاسی افغانستان شرکت کرده و از حقوق سیاسی برابر برخوردار باشند. این مسیر صحیح برای دستیابی به صلح و سازش در افغانستان است.
سه، ساختار حاکمیت افغانستان در آینده باید وضعیت منحصر به فرد کشور و نیازهای توسعه را برآورده کند و نباید به سادگی از الگوهای خارجی نسخه برداری کند، تا از ناسازگاری و بروز ناآرامی و آشوب جدید جلوگیری کند. این یک گزینه واقع بینانه برای رسیدن به صلح و سازش در افغانستان است.
وانگ یی خاطرنشان كرد كه هم كشورهای منطقه و هم جامعه بین الملل امیدوارند دولت آینده افغانستان بتواند سیاست اسلام میانه رو را دنبال كند و از گرایش افراطی جلوگیری كند؛ با همه انواع تروریسم مخالفت كند و اجازه ندهد نیروهای تروریست در افغانستان بار دیگر احیاء شوند و نیز بتواند روابط حسن همجواری را با کشورهای همسایه توسعه داده و به عامل مثبتی برای پیشبرد صلح و ثبات منطقه تبدیل شوند.
وانگ یی تأکید کرد: به عنوان همسایگان نزدیک افغانستان، کشورهای آسیای میانه باید سهم شایسته خود را در حل و فصل نهایی مسأله افغانستان اداء کنند. سازمان همکاری شانگهای همچنین باید نقش خود را در برقراری ثبات طولانی مدت افغانستان ایفا کند.