اعیاد چین

" آن قدر خوشحال هستند که فکر می کنی واقعا عروسی یا جشنی برپاست!"

گاهی اوقات با افرادی رو به رو می شویم که از شدت خوشحالی در حال رقص و آواز هستند، در این گونه مواقع از شادی این افراد این طور نقل می شود که واقعا انگار عید برپاست و احساس آن ها از عید سرچشمه گرفته است.

عید یک اتفاق فرهنگی عامه در جامعه انسانی است. مردم بر این باورند که روزهای عید، روزهایی هستند که به صورت گروهی، دوره ای و دارای موضوع ها و مرحله های به نسبت ثابت برگزار می شوند. این جشن ها و روزهای عید از جامعه کشاورزی، جامعه صنعتی و جامعه اطلاعاتی عبور کرده و ویژگی های مختلفی در هر جامعه به خود جذب کرده است. در میان این جشن ها، عید سنتی هم وجود دارد در عین حال جشن ها و عیدهای تازه هم ایجاد شده که بیشتر بر اساس اعلام استقلال یک کشور و یا ملیت به وجود آمده، نوع دیگر آن بر اثر پیشرفت کشورها و ملت ها عید نام گذاری شده و هر ساله آن را جشن می گیرند.

اگر بخواهیم دقیق تر به این موضوع بپردازیم می توان انواع عیدها و جشن ها را حتی به سیاسی و معنوی تقسیم کرد که البته هر کدام از آن ها آداب و رسوم ویژه خود را دارند. یک سری از این جشن ها در برخی موارد مربوط به محافل خاص است و برخی از اعیاد مربوط به یک قومیت دقیقا مشخص و یک گروه از مردم است. دلایل برگزاری هر عید و جشن هم بسته به فرهنگ و ملیت و مذهب ها بی شمار است، در این میان می توان به عبادت، عشق، احترام، تفریح و غیره اشاره کرد.

به وجود آمدن هر عید ویژگی "از هیچ تا همه چیز" دارد، با این وجود این روند علل و ارزش فراوانی در خود دارد. ما می توانیم ریشه به وجود آمدن هر عید و جشن را از جغرافیای طبیعی، تاریخ و فرهنگ، ساز و کار سیاسی و حتی ساختار اقتصادی گروه برگزار کننده آن جشن پیدا کنیم. یکی از دیدگاه هایی که در این رابطه وجود دارد این است که هر جشن و هر عید فرصتی برای مرور، توضیح و انتقال دوران های گذشته به زمان کنونی فراهم کرده به شکلی که در زمان حاضر مردم را درگیر شکل گیری، نمایش و حفظ آن سنت های پیشین می کند، در عین حال می توان گفت هر کدام از این آیین ها و جشن ها به نوعی آینده بشر را پیش بینی، تشویق و حتی در ایجاد آن تاثیرگذار بوده است.

آیا حتی می توانید تصور کنید که در جریان یکنواخت، یک شکل و پیوسته روند گذر زمان، در صورتی که فاصله های زمانی خلاق و دارای ویژگی های خاص فرهنگی مثل همین جشن ها و آیین هایی که از گذشتگان ما به ارث رسیده وجود نداشت، زندگی برای نسل کنونی چه اندازه کسالت آور و خسته کننده می شد؟ در زندگی روزمره همین آیین ها و جشن ها مانند یک زنجیره هر روز را به روز آینده پیوند می زند و دنیای فرهنگی و تمدن بشری را رنگارنگ می سازد. بدون وجود این آیین ها بخش عمده ای از بهانه های شادی و هیجان و جشن در میان مردم از بین می رود. لیو دونگ دانشمند چینی در این رابطه بر این باور است که "جشن ها و اعیاد برای مردم کنونی فرهنگ و تمدن به همراه داشته و اگر این آیین ها را حذف کنیم تمدنی برای مردم باقی نمی ماند."

در چین اعیاد زیادی وجود دارد. با توجه به تاریخ باستانی، مساحت گسترده و محیط زیست متنوع چین، فرهنگ جشن ها و آیین ها همچنان رنگارنگ است به طوری که قومیت های مختلف در خلق، انتقال و توسعه آن نقش زیادی ایفا کرده اند. یک سوال که در این میان مطح می شود این است که چند عید در چین وجود دارد؟ البته عدد مشخصی برای پاسخ به این سوال وجود ندارد. جشن ها و آیین ها نقش بسیار مهم و روش بسیار خوبی برای نشان دادن فرهنگ چین داشته اند. اسطوره، افسانه، دین، مراسم، تئاتر، موسیقی، رقص، غذا و صنایع دستی که عناصر تشکیل فرهنگ چین است با آیین ها و جشن ها ارتباط مستقیم دارد. آن ها زنده نگهدارنده تاریخ چین، تولیدات فرهنگی، ساز و کار اجتماعی و جاذبه های زندگی در کشور چین به شمار می روند. برگزاری جشنواره های گوناگون نه تنها انتظار مردم را برآورده می کند بلکه هویت گروهی، احترام به قومیت های مختلف و آرامش معنوی را نیز با خود به همراه دارد.

در زمان کنونی، حالت و وضعیت پیشرفت اعیاد چین مانند پیشرفت جامعه چین بیش از پیش پیچیده و گوناگون است. گلایه هایی همچون "دیگر عیدی وجود ندارد"، "حضور در جشن ها فقط وقت تلف کردن است" هم زیاد شنیده می شود ولی در عین حال، "جشنواره های جدید" با اسم عید مثل سبزه بهاری پس از بارش باران است که در فرهنگ های مختلف می روید. جشن ها و آیین های سنتی مانند عید بهار، عید قایقرانی، عید نیمه ماه و دیگر اعیاد اقلیت های چین در اوضاع کنونی گسترش یافته و موضوع ها و دلایل معنوی این اعیاد نیز همچنان در حال تغییر است. برخی از اعیاد باستانی مانند عید شانگ سی و عید شه ری به علل مختلف و فراوان کم کم کمرنگ و حتی منسوخ شده به طوری که تنها در نوشته های قدیمی و یا در خاطره های افراد کهنسال می توان اثری از آن ها یافت.

با وجود آن که جشن هایی مثل روز جوان در چهارم ماه مه، روز جهانی کودک و روز ملی چین، در روند پیشرفت کشوری و ملی به وجود آمده اما تاثیر بسیار بزرگی بر زندگی مردم باقی گذاشته و مردم نیز به هر کدام از این مناسبت ها اهمیت بسیاری می دهند. مردم چین علاقه زیادی به برگزاری جشن برای این گونه مناسبت های جدید دارند. علاوه بر این، آیین های غربی همچون کریسمس و روز ولنتاین نیز مورد استقبال و پسند جوانان قرار گرفته است. با این اوصاف می توان اذعان کرد که سازو کار کنونی چین هم سنتی و هم مدرن، هم جهانی و کشوری و در عین حال ملی و منطقه ای، مذهبی و معمولی می باشد. با توجه به گذشت زمان و پیشرفت جامعه انسانی، این اعیاد تبدیل به بخشی از زندگی مردم شده و اوقات به خصوص و با ارزش مردم را تشکیل داده و حتی می توان گفت همین جشن ها و آیین هاست که زندگی مردم چین را می سازد.