هنر سوزن‎دوزی قوم یی از گذشته تا امروز

مدتی است که صنایع دستی قوم یی چین با رستاخیزی عظیم روبه‎رو شده لوئو جون از همان کودکی هنگامی که مادرش را مشغول سوزن‎دوزی تماشا می‎کرد در فکر حفظ سنت سوزن‎دوزی قوم یی و کمک به هنرمندان سوزن‎دوز قوم یی استان یون‎نان چین برای بهره‎ بردن از سود واقعی این هنر بود.لوئو می‎گوید:«سوزن‎دوزی نسل‎‎ها است که همواره بخشی از خانواده من بوده است؛ مثل بسیاری از خانواده‎های دیگر قوم یی. مادرم در سوزن‎دوزی به سبک قوم یی استاد بود و شناخت من از زیبایی با آثار او شکل گرفت.»

در میان محلی‎ها معروف است که زن‎های قوم یی تا زمانی که نخ و سوزن داشته‎ باشند می‎توانند به کار سوزن‎دوزی ادامه دهند.در عین حال، مردم قوم یی یک رسم دیگر هم دارند؛ بچه‎ها باید پس از مرگ مادرشان، سوزن‎دوزی‎های او را بسوزانند.لوئو می‎گوید: وقتی این حرف را از مادرم شنیدم اشکم سرازیر شد چون می‎خواستم سنت سوزن‎دوزی را زنده نگه دارم. به همین خاطر هم مثل خیلی از دختران دیگر یی شروع کردم به یاد گرفتن سوزن‎دوزی.او در عین حال متوجه شده بود که تنها با عشق نمی‎توان سوزن‎دوزی را زنده نگه داشت. باید راهی برای این کار پیدا می‎کرد. تا اینکه به فکر راه انداختن یک شرکت افتاد.شرکت او سال 2009 با هدف عرضه محصولات سوزن‎دوزی قوم یی تأسیس شد.اکنون زنان محلی برای سوزن‎دوزی‎های خود دستمزد دریافت می‎کنند و شرکت علاوه بر تأمین مواد خام و برگزاری دوره‎های آموزش سوزن‎دوزی، کارهای آنان را نیز به فروش می‎رساند

لوئو با راه انداختن یک کسب و کار برای خودش، به عنوان رئیس شرکت دستبافته‎های قومی می‎یی‎لو، علاوه برای تلاش برای رسیدن به رؤیاهایش فرصتی را برای زنان محلی فراهم آورده که بتوانند در کنار گذران زندگی از طریق سوزن‎دوزی، این سنت را به نسل‎‏های بعدی نیز منتقل کنند.

کمک به دیگران

بسیاری از کسانی که در مناطق کوهستانی زندگی می‎کنند به جز کشاورزی راهی برای تأمین زندگی خود ندارند.اما زنان محلی پس از گذراندن دوره‎های آموزشی می‎توانند با کار برای شرکت او تا سالی 70 هزار یوان (11 هزار و 100 دلار) حقوق دریافت کنند که برای مردم ساکن بخش دایائوی منطقه خودگردان یی‎ نشین چوشیونگ به عنوان یکی از دو منطقه خودگردان مخصوص این قوم در استان یون‎نان، درآمدی استثنایی و بالا به شمار می‎رود.

در سال 2010 تنها 36 زن در شرکت کار می‎کنند و به همین خاطر لوئو تصمیم به برگزاری دوره‎های آموزشی و اطلاع‎رسانی برای جذب نیرو و آثار سوزن‎دوزی کرد.چند سال اول سودی برای شرکت به همراه نداشت چرا که در آن زمان حتی خود لوئو هم تصور چندانی از «تولید یک محصول» نداشت اما توانست با تکیه بر شور و اشتیاق خود همچنان به این کار ادامه دهد و با اضافه شدن تعداد بیشتری از زنان محلی به تدریج کسب و کارش رونق گرفت. با این حال فروش آثار سوزن‎دوزی هنوز یک مشکل به شمار می‎رفت.

لوئو می‎گوید: زن‎ها سوزن‎دوزی کردن را بلد بودند اما نمی‎دانستند که چطور باید کارهای خود را بفروشند.اما او همچنان به تلاش خود ادامه داد و پس از تحقیق و بررسی به ظرفیت‎های موجود در بازار و نیاز مصرف‎کننده پی برد.

پس از آن شرکت شروع به برگزاری دوره‎های آموزش طرح‎ه و الگوهای جدید کرد. هم‎زمان تنوع محصولات نیز افزایش پیدا کرد و چیزهایی مثل بالش و حتی وسایل تزئینی برای داخل خودرو نیز به کارهای آنان اضافه شد.راهبرد جدید شرکت سرانجام جواب داد. اکنون بیش از 3 هزار سوزن‎دوز برای شرکت کار می‎کنند و درآمد آن به بیش از 20 میلیون یوان در سال رسیده و به طور سالانه بیش از 25 درصد رشد داشته است.

لیانگ بوفا، مدیر فروش شرکت در کونمینگ، مرکز استان یون‎نان با افتخار یک کار سوزن‎دوزی 4 در یک متری را نشان می‎دهد و می‎گوید: گل‎های کاملیایی که روی این اثر سوزن‎دوزی شده معمولاً به کار همزمان دو نفر و صرف یک سال وقت نیاز دارد.

او توضیح می‎دهد که کاملیا در میان مردم قوم یی طرفداران بسیار دارد اما دوختن چنین کار بزرگی هم یک اتفاق نادر به شمار می‎رود. او می‎گوید: سوزن‎دوزی نیازمند صبر و دقت است، در غیر این صورت اثری که خلق می‎کنید زیبا نخواهد شد و مشتری نیز آن را نمی‎پسندد.لوئو می‎گوید که زنان قوم یی«با ژن خلق آثار هنری زیبا به دنیا می‎آیند» اما این واقعیت که هر یک از این زنان دید خود را نسبت به زیبایی دارد باعث شده تبدیل آثار سوزن‎دوزی به یک کالای تجاری به یک فرایند سخت و طولانی تبدیل شود.

به عنوان مثال، مردمان قوم یی رنگ‎های طبیعی مثل قرمز یا سبز تیره را دوست دارند اما بسیاری از مشتری‎ها ممکن است رنگ‎های به این تیرگی را نپسندند. بنابراین آموزش و کنترل کیفیت آثار تنها راه تضمین فروش خواهد بود.لوئو پذیرفته است که برای حفظ این سنت باید به جدیدترین تغییرات دنیای مد تن بدهد.

نقش جدید

تلاش‎های لوئو برای حفظ و توسعه هنر و فرهنگ قومی و افزایش درآمد کارکنانش باعث شهرت او شده تا جایی که در ماه ژانویه به عنوان تنها نماینده از بخش خود به سیزدهمین کنگره ملی خلق چین راه پیدا کرد.این هویت جدید یک فصل تازه را در زندگی او آغاز کرده است.لوئو می‎گوید: «پشت سر من هزاران سوزن‎دوز و وارث و حافظ این هنر و میراث فرهنگی غیرمادی قرار دارند، پس باید با گفتن حرف دل آن‎ها بتوانم حمایت‎های بیشتری را برای حفظ سنت‎های هنری این مردم جلب کنم.»

لوئو پیش از حضور در نشست سالانه کنگره ملی خلق چین که در ماه مارس برگزار شد، کار بسیاری از سوزن‎دوزهای شهرستان تان‎هوا که از توابع بخش دایائو است را بررسی کرد و متوجه شد که جوان‎ترهای این حرفه از آینده مطمئن نیستند. به همین خاطر در طول نشست او نسبت به بخش توسعه شرکت‎های کوچک فعال در زمینه توسعه هنرهای قومی توجه ویژه نشان داد. او در این نشست پیشنهاد کرد از شرکت‎های کوچک فعال در بخش فرهنگ و صنایع وابسته به میراث فرهنگی غیرمادی بیشتر حمایت شود.یکی دیگر از پیشنهادات او نیز ایجاد نشان تجاری برای صنایع وابسته به فرهنگ قومی بود. با پایان یافتن نشست سالانه کنگره ملی خلق و پس از بازگشت به دایائو، لوئو اصلی‎ترین سیاست‎های شرکت خودش، اجتماعات و برخی از سازمان‎های محلی را اعلام کرد.در پایان او می‎گوید:«من به عنوان نماینده یک منطقه مرزی، تمام تلاش خود را صرف مسائل روستائیان مثل فقرزدایی خواهم کرد. سعی می‎کنم صدای مردم این منطقه باشم تا بتوانم به عنوان یک نماینده حمایت‎های بیشتری را برای آن‎ها فراهم کنم.»